تاریخ سند: 11 بهمن 1314
متحدالمآل
متن سند:
13141111
نمره 6453
وزارت جنگ
ستاد ارتش
مورخه 11 /11 /14
محرمانه مستقیم
متحدالمآل
تعقیب متحدالمال نمره 6147—25 /10 /14 1 لزوماً اشعار میگردد، چون این طور مقرر گردیده که کلیه زنهای معروفه و معلوم الحال بایستی با چادر بوده باشند. علی هذا مقتضی است قدغن فرمایید مراتب را به وسایل مقتضی به عموم افسران آن قسمت گوشزد و حالی نمایند که افسران ارتش شاهنشاهی به هیچ وجه حق ندارند، با این قبیل زنهای معروفه در مجامع و معابر عمومی رفت و آمد نموده و یا آنها را بدون حجاب داخل مجامع نسوان و خانوادههای نجیب نمایند 2.
کفیل ستاد ارتش سرلشگر ضرغامی
[امضا]
توضیحات سند:
ا- منظور، بخشنامه سند شماره ۵۸ است.
۲- موضوع اجباری بودن چادر برای زنان بدکاره، به طوری مفتضح و توهین آمیز بود که حکومت همدان در نامهای به رئیسالوزراء تقاضای لغو آن را میکند. رئیس الوزرا با تأیید مطلب به اداره کل شهربانی جریان را منعکس میکند و دستور میدهد که اقدام مقتضی در رفع حجاب آنها صورت بگیرد. اداره کل شهربانی که در آن زمان دولتی در دولت بود و قدرتمندانه امر و نهی میکرد به احتمالا پس از کسب تکلیف از رضاشاه - میپذیرد که این گونه زنان کنترل شده و محدودیت برای آنها قایل شوند، عین مطالب آن اسناد از نظرتان میگذرد.
کشف تلگراف رمز حکومت همدان به رئیسالوزراء نمره ۶۵- 19 /2 /1315[این شماره و تاریخ مربوط به کشف تلگراف است] - «با عملی شدن کامل رفع حجاب باقی ماندن عده[ای] فاحشه با چادر سیاه فوق العاده رکیک [است] ضمنا نمیشود عبور و مرور آنها را در معابر جلوگیری کرد. در صورت مقتضی اجازه فرمایید با شرایطی با آنها نیز ترتیب برداشتن چادر سیاه داده شود. نمره ۱۷۱۴ -۱۳۱۵/۲/۱۸ [این شماره و تاریخ مربوط به نامه حکومت همدان است.]
علینقی بیگلری
« [حاشیه] به شهربانی کل دستور لازم در رفع حجاب فواحش هم داده شد»
-نامه رئیس الوزرا به اداره کل شهربانی نمره ۹۰ -۱۳۱۵/۲/۱۹- محرمانه و مستقیم
«حکومت همدان را پرت میدهد... مقرر دارید دستور مقتضی به شهربانی همدان صادر نماید که در رفع حجاب آنها اقدام نموده تا اصلا چادر از بین برود...»
نامه اداره کل شهربانی به ریاست وزراء نمره2662 /3932-19 /2 /1315- محرمانه
«معطوفاً به مرقومه نمره ۹۰، راجع به زنهای معروفه به شهربانیهای ایالات و ولایات دستور داده شده است که آنها را محدود نموده تا در معابر دیده نشوند، ولی هر یک از آنها که شوهر اختیار کرد، اجازه رفع حجاب بدهند.
رئیس اداره کل شهربانی - سرتیپ مختار [امضا]»
(واقعه کشف حجاب، سازمان مدارک و...، صفحات ۲۳۵ تا ۲۴۰).
منبع:
کتاب
تغییر لباس و کشف حجاب به روایت اسناد صفحه 224