تاریخ سند: 5 شهریور 1357
آخوندی به نام عربیخان اهل کاشمر که در قم تحصیل مینماید
متن سند:
از: 9 ﻫ 1 تاریخ: 5 /6 /2537[1357]
به: 312 شماره: 7616/ه
آخوندی به نام عربیخان اهل کاشمر که در قم تحصیل مینماید و در ماه مبارک رمضان برای تبلیغات دینی به کاشمر آمده و در مسجد آقا جلال1 سخنرانی و در چند روز اخیر مردم را تحریک و برخلاف مصالح امنیت کشور تبلیغات مینمود؛ شهربانی کاشمر روز جاری به نحو مقتضی وی را به شهربانی دلالت و نامبرده از جریان امر مطلع، خود را مخفی مینماید. لذا ساعت 1400 روز 5 /6 /37 عدهای حدود سه هزار نفر در مسجد آقا جلال کاشمر برای استماع سخنان آخوند مزبور اجتماع و آخوند دیگری منبر میرود؛ لذا مردم از مسجد بیرون آمده و مبادرت به تظاهرات و دادن شعار ضد ملی نموده و به طرف مرکز شهر حرکت مینمایند. با پیشبینیهائی که قبلاً شده بود، ابتدا برای متفرق کردن مردم از ماشین آبپاش شهرداری استفاده، چون مردم به طرف پلیس حمله میبرند، اجباراً مبادرت به تیراندازی هوائی نموده و دو نفر (یک آخوند و یک جوان) مورد اصابت گلوله واقع و آخوند مذکور با به جا گذاردن عبای خود متواری و جوان تیر خورده را به بیمارستان اعزام و حال وی رضایت بخش نیست. تا کنون 15 نفر دستگیر شدهاند. در مورد مراقبت بیشتر، با مسئولین امر مذاکرات لازم به عمل آمده است و مشخصات دو نفر تیر خورده پس از شناسائی اعلام خواهد شد.2
شیخان
توضیحات سند:
1. مسجد حاج جلال با قدمتی حدود 200 سال، در خیابان شهید مدرس در مرکز شهر کاشمر واقع است. این مسجد به همت یکی از علمای کاشمر به نام حاج جلال العلماء تأسیس و اولین حرکت و جوش و خروش مردم در دوران انقلاب اسلامی از این مسجد آغاز شده است.
2. در ذیل نسحه دیگری از این گزارش، نوشته شده: «مراتب به عرض جناب ثابتی رسید، فرمودند به 1 . دربار شاهنشاهی 2 . دفتر ویژه 3 . نخستوزیری منعکس شود. در اجرای اوامر اقدام گردید. ساعت 2100 روز 5 /7[6] /37» بخش ضمائم
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 14 صفحه 66