تاریخ سند: 2 آبان 1341
متن سند:
فرستنده : 313 محترما بعرض میرساند.در اجرای اوامر صادره اینجانب سرهنگ 2 رضا جناب در کمیسیونی که بمنظور رسیدگی بوضع زندانیان سازمان نظامی حزب منحله توده در دادستانی ارتش تشگیل گردید شرکت لذا اینک ضمن شناسانیدن اعضاء کمیسیون گردش کار را نیز بشرح زیر بعرض مبارک میرساند : الف.
اعضاء کمیسیون.
اعضاء کمیسیون عبارت بودند از : تیمسار صدوقی دادستان ارتش.
سرهنگ غفارپور رئیس دایره آمار و بررسی سوابق دادرسی ارتش.
سرهنگ 2 رضا جناب نماینده ساواک.
ب.
جلسه اول و دوم.
در این دو جلسه پرونده فرد فرد زندانیان مورد بحث مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت و در خاتمه جلسه دوم کمیسیون اتخاذ تصمیم نمود مبنی بر اینکه بمنظور پی بردن بروحیه و افکار زندانیان در حال حاضر ضروری است با یکایک آنان بازجوئی روانی معمول گردد.
جلسه سوم.
بموجب تصمیم قبلی اعضاء کمیسیون باتفاق سرهنگ عبدی رئیس دفتر دادستانی ارتش در زندان قصر حضور بهمرسانیده ابتدا محل زیست زندانیان بازدید سپس با فرد فرد آنان مذاکره بعمل آوردند.
مشاهده شد اطاقهای خواب آنان بعلت مرخص شدن تعدادی از زندانیان در سال گذشته نسبتا مناسب و از لحاظ جا ناراحتی نداشتند و حیاط محل مزبور گلکاری شده و وضع ظاهرا شایسته ای داشت در حین بازدید زندانیانی که در اول این ساختمان (بند سیاسی) سکونت داشتند از تیمسار دادستان ارتش تقاضای ترخیص و همچنین رسیدگی فوری بکار خود را مینمودند لذا دادستان ارتش با کمال دقت اظهارات آنان را استماع و یادداشت میفرمودند در خاتمه بازدید موقعی که هیئت مزبور از درب داخل زندان خارج میگردید از طرف زندانیان برله شاهنشاه شعارهائی ایراد و ابراز احساسات گردید.
مذاکره با زندانیان سازمان نظامی حزب منحله توده حضور در مرکز مدت هفت ساعت طول کشید و اعضاء کمیسیون جهته [جهت] ماهیت آنها نکاتی را سئوال و با کمال حوصله اظهارات آنها را استماع مینمودند در نتیجه چنین استنباط حاصل شد که زندانیان مورد بحث تا سال 1335 از لحاظ ندامت مانند زندانیان ترخیص شده بودند ولی بعلل (تحویل آنها بزندان شهربانی و در یک جا نگاه داشتن آنان با زندانیان سویل.
عدم تفهیم بآنان دال بر اینکه عفوشان بموقع استحقاق بطور دقیق بررسی و در نظر گرفته میشود.
مایوس شدن از آزادی نگهداری زندانیان نادم و متعصب در یکجا) موجب دلسردی آنها از دستگاه شده و بطور کلی بنحوی بدبین هستند البته ترخیص تعدادی در سال گذشته اثر مطلوبی روی آنان گذارده بطوریکه اظهار مینمودند چندین سال بود در بوته فراموشی بودیم ولی یکسال است که توجه را حس میکنیم.
د.
جلسه چهارم.
اعضاء کمیسیون پس از مراجعت از زندان و مذاکره با فرد فرد محکومین و بررسی سوابق هر یک تعداد هفده «17» نفر آنان از ردیف 1 الی 17 را در خور استفاده از عفو و بخشودگی بترتیبی که از زندان آزاد گردند تشخیص داده شد که استدعای عفو آنان بمناسبت روز چهارم آبان 1341 تقدیم پیشگاه ملوکانه شود و زندانیان از ردیف 18 الی 27 را مدتی تحت مراقبت قرار بدهند در صورتیکه تغییر وضعیت دادند و نسبت بگذشته خود نادم و قول فداکاری و خدمت بشاهنشاه را تعهد نمودند سپس مورد عفو قرار گیرند.
درباره زندانیان از ردیف 28 الی 33 چون در مرکز نبودند و در دژ برازجان بسر میبرند بازجوئی روانی و مذاکره حاصل نشد و قرار شد از طریق دادستانی ارتش انتقال آنان بمرکز داده شود و پس از حضور و مذاکره با فردفرد آنان در صورتیکه نادم تشخیص و تعهد سپردند که نسبت بشاهنشاه و میهن وفادار باشند بدیهی است مورد عفو قرار خواهند گرفت.
مراتب استحضارا بعرض رسید.
1 ـ سرهنگ 2 سابق حبیب اله فضل الهی 2 ـ سرگرد سابق عبدالصمد خیرخواه 3 ـ سروان سابق حسین رزمجو 4 ـ ستوان یک سابق محمد طیوری 5 ـ ستوان یک سابق محمد مشرف الملک دهکردی 6 ـ ستوان یک سابق محمد حسن مهرانی 7 ـ ستوان یک سابق احمد تمدن دلال 8 ـ ستوان دو سابق داود بصیری تهرانی 9 ـ ستوان دو سابق ابوتراب باقرزاده 10 ـ ستوان دو سابق رضا شلتوکی 11 ـ ستوان دو سابق محمد زرنقی 12 ـ ستوان دو سابق هوشنگ قربان نژاد 13 ـ ستوان دو سابق عبداله آزادیان 14 ـ دانشجوی سابق مسعود ملکی 15 ـ استوار سابق مهدی مهدیان 16 ـ استوار سابق غلامعلی سیوری 17 ـ ستوان یک سابق ابوالحسن تفرشیان 18 ـ سروان سابق عباس حجری 19 ـ سروان سابق غلامحسین بقیعی 20 ـ ستوان سابق محمد علی عموئی 21 ـ دانشجوی سابق عبدالرحمن زرندی 22 ـ ستوان سابق تقی کی منش 23 ـ سروان سابق اسماعیل ذوالقدر 24 ـ ستوان سابق علی محمد قانون 25 ـ ستوان سابق غلامعباس فروتن 26 ـ ستوان سابق محمد علی مشکوری 27 ـ سرگرد سابق اردشیر واثق 28 ـ اسماعیل نیک آئین* 29 ـ حسین واهب زاده 30 ـ جعفر لیاقت 31 ـ بهرام فرتاش پور 32 ـ غیرنظامی حسن حسینی سبزواری 33 ـ محمد رضازاده بعرض رسید موافقت فرمودند 2 /8 /40
توضیحات سند:
* سرگرد اسماعیل نیک آئین: فرزند ربیع، در سال 1293 در تهران بدنیا آمد.نامبرده که عضو سازمان افسری حزب توده و دارای شماره حزبی 2021 بوده پس از کشف سازمان مذکور در تاریخ 10 /6 /33 دستگیر و به اتهام جنایت بر ضد امنیت کشور و خیانت و جاسوسی تحت تعقیب قرار و به موجب رأی صادره از دادگاه تجدیدنظر در تاریخ 15 /1 /34 به 15 سال زندان با کار محکوم و حکم وی قطعیت یافته است.
وی با نوشتن تنفرنامه، انزجار خود را از حزب توده اعلام کرده و در تاریخ 27 /5 /45 مورد عفو شاه قرار گرفته از زندان آزاد گردید و در سال 1336 در اثر سکته درگذشت.
اسناد ساواک ـ پرونده انفرادی