تاریخ سند: 8 خرداد 1351
موضوع: حاج میرجعفر مرقاتی
متن سند:
از: 14 /4 ﻫ تاریخ:8 /3 /1351
به: 324 شماره: 2002/ه
موضوع: حاج میرجعفر مرقاتی1
ساعت 30 /18 روز 5 /3 /51 نامبرده بالا در مسجد شیخ2 ضمن سخنرانی گفت در دین اسلام دروغ گفتن گناه کبیره است سپس گفت همین جا باشید بعد از مطالبی به اصل سخن بپردازم از من سؤال میکنند چرا ممالک خارجی ترقی میکنند ولی ایران از ترقی لازم برخوردار نیست علتش این است که خارجیان کار را به کاردان میسپارند مثلاً اگر شما ساختمانی بنا کنید که گچ را در پی آن بکار برید و سنگ را در سقف ساختمان کار گذارید آن ساختمان چه کیفیتی پیدا میکند سپس اضافه نمود ژاپونیها نمایندهای به سازمان ملل فرستادند و نماینده در کنفرانس سازمان نشست و ملاحظه کرد کلیه نمایندگان سایر ممالک جهان از وی لایقترند لذا به دولت متبوعه خود نوشت چون نمایندگان سایر دول شایستهتر میباشند لذا استعفای خود را اعلام مینمایم. حال به بینید کدام یک از وکلای ما گفتهاند که از سیاست ـ اقتصاد سر در میآورند نامبرده سپس افزود وقتی که در آلمان خیابانکشی میکنند سی سال آینده را پیشبینی میکنند ولی در ایران از این قبیل کارها خبری نیست آخر به من میگویند تو که ملا هستی به این کارها چه کار دارید آخر به بینید بعد از چندین سال انتظار کوچه شیخ مهدی به چه وضعی درآمده اگر مقامات میخواهند کوچه را تا کوچه درق3 توسعه دهند چه نیازی به توسعه چنین کوچهای هست؟ و اگر میخواهند خیابانی احداث نمایند خیابانی که 14 یا 16 متر عرض با پیادهرو آن عرض خواهد داشت به چه درد این شهرستان میخورد و چرا بیتالمال ملت را این چنین ضایع میکنند ناطق سپس نتیجه گرفت که پارهای از مسئولان امر لایق کاری که به آنان محول شده نیستند و سپس به اصل موضوع پرداخته درباره مضار دروغ گفتن و میزان گناه آن مطالبی ایراد و سخنرانی در ساعت 19:30 پایان یافت.
ملاحظات:
نظریه شنبه ـ آقای حاج میرجعفر میرقاتی از وعاظ سخنور مشهور این شهرستان میباشد و اکثر مجالس وی مملو از جمعیت میشود سخنان واعظ مزبور در شنونده تأثیر دارد و اظهارات بیشتر جنبه انتقاد شهری دارد.
نظریه یکشنبه ـ عنوان مطالب فوق از ناحیه آقای حاج میرجعفر میرقاتی بعید نیست واعظ مزبور از محبوبیت و نفوذ کلام قابل ملاحظهای برخوردار است کوچه شیخ مهدی که قسمت غربی آن به خیابان شاهپور دهانه شرقی آن به کوچه درق (کوچه بدنام) منتهی میشد چندین سال است که از طرف شهرداری نسبت به توسعه آن اقدام گردیده و هر بار نیز با اشکالات مختلف مواجه و آخرین اقدام در نیمه دوم اسفند 50 معمول گردیده که قسمت غربی آن تعریض و قسمت شرقی آن به همان کیفیت باقی مانده و اهالی کوچه مزبور در تمام فصول از گرد و خاک و گل و لای ناراحتی و نارضایتی خود را کراراً به مقامات اعلام ولی تاکنون نتیجهای نگرفتهاند واعظ فوقالذکر مرتب در این مورد از شهردار (منوچهر بحرینی) انتقاد ولی شهردار گوشش به این حرفها بدهکار نیست و تحرکی از خود نشان نمیدهد. جاهد
نظریه 14 ـ ضمن تایید نظریه یکشنبه در ملاقاتهای مکرر در مورد نارضائی مردم از وضع کوچه شیخ مهدی مطالبی به شهردار گفته شده ظاهراً قول داده اقدام لازم معمول دارد ولی عملاً استنباط میگردد نامبرده لیاقت این کار را نداشته و منتظر است تیرماه که انجمن شهر منحل میشود از این شغل کنارهگیری نماید.
نظریه چهارشنبه ـ نظریه 14 مورد تایید است. دایره عملیات ـ بهرهبرداری شود. 20 /3
______________________
1. در اصل: میرقاتی، آیتالله سیدجعفر مرقاتی خویی در سال 1309 در خوی متولد شد. در خوی، قم و نجف اشرف به تحصیل پرداخت. در دهههای چهل و پنجاه شمسی در خوی، به مبارزه علیه رژیم پرداخت. پس از انقلاب در سال 1362 به تهران آمد و علاوه بر وعظ و سخنرانی در هیئت آذربایجانیهای مقیم تهران، در منزل شخصی به تدریس پرداخت. از ایشان آثاری به جا مانده که پس از درگذشتشان چاپ و منتشر شدهاند. بنابر گزارشهای ساواک وی در سال 1351، در مسجد شیخ منبر رفته و از عقب ماندگی کشور انتقاد و به تحلیل آن میپرداخت. ساواک وی را از وعاظ مشهور معرفی نموده که بیشتر مجالس وی مملو از جمعیت میشد. در این ارزیابی به تأثیر سخنان وی در مردم اشاره شده است. وی به انتقادات برخی اهالی مطبوعات درباره سفر مومنین به حج پاسخ میداد و آن را با سفرهای برخی افراد به اروپا و واردات اجناس لوکس به کشور مقایسه میکرد. وی در مسجد شیخ خوی در ماه رمضان(سال1357)، به سخنرانی علیه رژیم میپرداخت. حجتالاسلام مرقاتی در سال 1384 درگذشت.
2. مسجد شیخ خوی در ضلع غربی خیابان آیتالله طالقانی و تقریباً روبهروی بازار قدیمی شهر خوی در نبش کوچه مقبره قرار دارد. تاریخ نخستین بنای آن را سال 1238 ق/ 1201 ش نوشتهاند. حسین خان ماکوئی بانی نخستین این مسجد بود و هنر خوشنویسی جلال مفتخری در آن ثبت شده است. این مسجد دارای حسینیه و کتابخانه است و این روزها به صورت هیئت امنایی و زیر نظر اداره اوقاف و امور خیریه خوی اداره میشود. این مسجد در هفدهم اسفندماه 1381 ش شماره 7860 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
3. کوچه شیخ مهدی به دلیل سکونت یک روحانی به نام شیخ مهدی به این نام معروف شده بود. این کوچه امروز به خیابان تبدیل شده است و شاید توسعه آن که در این سند مورد اشاره قرار گرفته در راستای تعریض و تبدیل آن به خیابان بوده است. کوچه درق به دلیل گودی و شیب آن از غرب به شرق به این نام خوانده شده است. این کوچه از میدان قپان قدیم شروع و به کوچه فقیه منتهی میشود. کوچه درق این روزها مزین به نام شهید مختارپور است.
منبع:
کتاب
پایگاههای انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، مساجد، مساجد استان آذربایجان غربی- جلد اول صفحه 40