تاریخ سند: 19 خرداد 1342
تلگرام
متن سند:
از : تبریز
شماره : 290
تیمسار ریاست ساواک اداره سوم پیرو 289 ـ 19 /3 /42 گزارش مورد 18/
جاری ساواک اردبیل حاکی بود که عده ای از علمای شهرستان مزبور در
تلگرافخانه متحصن و مخابره تلگراف به خاکپای اعلیحضرت همایونی تقاضای
آزادی آیت الله خمینی1 را نموده اند بلافاصله در این مورد پیش بینی های لازم
معمول به ساواک اردبیل دستور داده شد کمیسیون امنیت را تشکیل و به آقایان
متحصنین ابلاغ شود از تحصن خارج شوند ساواک اردبیل دستور صادره را اجرا
گزارش امروز ساواک اردبیل حاکی است که آقایان علماء متحصنین ساعت
1030 از تحصن خارج گردیدند.
290 ـ 19 /3 /42 مهرداد
بخش مذهبی 21 /3
توضیحات سند:
1ـ سید روح اللّه موسوی خمینی
فرزند سید مصطفی موسوی در 2
جمادی الثانی 1320ق در
شهرستان خمین چشم به جهان
گشود.
و پس از تحصیل مقدماتی
به حوزه علمیه اراک به زعامت
حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی
به سال 1339 ق رفت و یک سال
بعد که آیت الله حائری حوزه علمیه
اراک را به قم انتقال داد ایشان هم
به قم رفت و تا سال 1345 ق
سطح را به پایان رسانیده و در
حوزه درس مرحوم حائری شرکت
کرد و در محضر ایشان به
درجه اجتهاد رسید و پس از آن
تدریس علوم «منقول» و خارج
فقه و اصول را در سال 1364 ق
همزمان با ورود آیت الله بروجردی
به قم آغاز کرد که البته پیش از
شروع به تدریس خارج سالیان
دراز به تدریس «سطح» اشتغال
داشت.
امام خمینی در اردیبهشت 1323
اولین بیانیه سیاسی خود را مبنی
بر قیام عمومی علمای اسلام و
جامعه اسلامی، آشکارا اعلام
داشت اما پاسخ مناسبی دریافت
نکرد اما امام امیدوار و مقاوم به
مبارزات خود ادامه داد تا اینکه
در فروردین 1340 آیت الله
بروجردی رحلت کرد و در 16 مهر
1341 نیز لایحه انجمنهای ایالتی
ولایتی به تصویب کابینه امیر
اسداللّه علم رسید.
در این موقع
امام به همراه علمای بزرگ قم و
تهران دست به اعتراضات همه
جانبه زدند که در این میان لحن
تلگرافهای امام به شاه و نخست
وزیر تند و هشدار دهنده بود و در
پی آن شاه که می خواست اصول
ششگانه اصلاحات خویش را به
رفراندوم بگذارد با بیانیه کوبنده
ـ بهمن 1341 ـ امام مواجه شد و
در ادامه با پیشنهاد امام خمینی
عید نوروز سال 1342 در
اعتراض به اقدامات رژیم تحریم
شد و متعاقب آن شاه که در صدد
سرکوب بود در فروردین 1342
که مصادف با شهادت امام جعفر
صادق (علیه السلام) بود فاجعه
خونین فیضیه و شبیه به آن را در
طالبیه تبریز بوجود آورد و بدنبال
این فاجعه امام اعلامیه معروف
خود را در 13 فروردین 1342
تحت عنوان «شاه دوستی یعنی
غارتگری» منتشر ساخت.
این
مبارزات که برای رژیم گران تمام
می شد باعث دستگیری امام در
سحرگاه 15 خرداد 42 و فاجعه
خونین 15 خرداد گردید اما با
فشار علما و مردم این دستگیری و
زندان در 11 مرداد همان سال به
پایان رسید.
ولی این ظاهر قضیه
بود چون امام پس از آن به قولی
در داودیه منتقل شده و تا 18
فروردین سال بعد ادامه داشت که
نهایتا در این روز امام به قم منتقل
شدند.
اما مبارزه به این جا ختم
نمی شد.
و با افشاگری امام علیه
تصویب لایحه کاپیتولاسیون،
ایران در سال 43 ـ آبان 1343 ـ
مجددا در آستانه قیام قرار گرفت
که در پی آن در سحرگاه 13 آبان
43 امام دوباره دستگیر و از آنجا
به تهران و سپس از طریق هوایی
به آنکارا تبعید شد که این تبعید
یازده ماه به درازا کشیده شد ولی
مجددا امام در 13 مهر 44 به
تبعیدگاه دوم فرستاده شد یعنی از
ترکیه به عراق اعزام گردید که این
تبعید 13 سال بطول انجامید که
البته در این مدت طولانی دست
از مبارزه برنداشته و با صحبتها و
سخنرانی ها و بیانیه ها مردم را
روشن و راهنمایی می نمود و پس
از آن امام در 14 مهر 57 از بغداد
به پاریس عزیمت نموده در نوفل
لوشاتو سکونت کرد که این
سکونت در تاریخ 12 بهمن
1357 به پایان رسید و امام به
ایران بازگشت و ثمره این
مبارزات نمایان شد و انقلاب به
پیروزی رسید.
امام در عصر روز 12 بهمن 57 در
بهشت زهرا تهران با مردم ایران
سخن گفتند و دولت وقت را غیر
قانونی خواندند.
امام پس از
پیروزی انقلاب در تاریخ 10
اسفند 57 از تهران به قم رفتند، تا
زمان ابتلاء به بیماری قلبی ـ 2
بهمن 1358 ـ در این شهر بود
ولی پس از 39 روز مداوا در
بیمارستان قلب تهران، بطور
موقت در منزلی در منطقه دربند
تهران ساکن شد و سپس در تاریخ
27 اردیبهشت 1359 بنا به تمایل
خود به منزلی در محله جماران
نقل مکان کرده تا زمان رحلت در
همین منزل ماند.
دهها کتاب و اثر گرانبها از امام
خمینی در مباحث اخلاقی،
عرفانی، فقهی، اصولی، فلسفی،
سیاسی و اجتماعی بر جای مانده
که بسیاری از آنها تاکنون منتشر
شده است.
اما سرانجام در روز 14 خرداد
1368 در بیمارستان بقیه اللّه (عج)
به ملکوت اعلی پیوست .
(حدیث
بیداری، حمید انصاری ـ نهضت
امام خمینی، حمید روحانی ـ
روزشمار عاقلی، باقر ج2)
منبع:
کتاب
قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک - جلد 7 صفحه 12