تاریخ سند: 14 فروردین 1340
متن سند:
از: شیراز به: تهران شماره: 220 در چندی قبل از طرف وزارت کشور به استانداری ابلاغ شده بود زمینه هائی جهت ایت اله خونساری1 بجانشینی ایت اله بروجردی فراهم گردد و اقداماتی بعمل امده بود اخیرا از شهربانی کل کشور بشهربانی شیراز دستور داده شده مرجع تقلید ایت اله حکیم خواهد بود صرفنظر از اینکه برای شهربانی هیچگونه اقدام مثبتی مقدور نیست اصولا صلاح است سازمان های مرکزی لااقل در این موارد تصمیم مشترکی اتخاذ و هرگونه اقدامی از مرجع معین عملی گردد تا تکلیف مامورین مشخص گردد و مردم گمراه نشوند.141-14 /1 /40 هاشمی آقای نشاط اقدام نمایند و گزارش تهیه کنید 15 /1 /1340 بعرض برسد رونوشت در پرونده 862 گذارده شود بفرموده گزارش تهیه و تقدیم مدیریت کل گردید علیهذا این گزارش ضمیمه پرونده ایت اله بروجردی و بایگانی می شود.
.
15 /1 /40
توضیحات سند:
1ـ آیت الله حاج سید احمد خوانساری فرزند حاج سید یوسف در 18 محرم 1309 قمری در شهر خوانسار متولد شد.مقداری از ریاضیات و علوم مقدماتی و سطح را در زادگاهش فرا گرفت و سپس برای ادامه تحصیل به اصفهان مهاجرت نمود.
در آن شهر از درس آیات عظام حاج میر محمد صادق مدرس اصفهانی و آخوند ملا عبدالکریم گزی و میرزا محمدعلی تویسرکانی، خارج فقه و اصول خوانده و بعد از طی این مراحل برای تکمیل معلومات خود به نجف عزیمت نمود و در آنجا دو سال در درس مرحوم آخوند خراسانی و چندین سال هم در درس مرحوم حاج سید محمد کاظم یزدی و آیت الله نائینی و استادان دیگر شرکت جست، تا به مدارج عالیه رسید.
و در سال 1335 هجری قمری به ایران مراجعت کرد و با اقامت در اراک از محضر آیت الله عبدالکریم حائری استفاده های علمی فراوانی برد.
بعد از انتقال حوزه علمیه از اراک به قم بعد از مدتی وی نیز به قم آمد و نماز جماعت فیضیه به ایشان واگذار شد.
وی در مدتی که در قم بود از مدرسین و فضلای حوزه علمیه به شمار می رفت و در درس خارج فقه وی شاگرد مبرزی چون امام موسی صدر شرکت می کرد.
وی از مدرسین فلسفه و ریاضیات نیز شمرده می شد.
در محرم 1370 قمری که حاج آقا یحیی سجادی وفات کرد، اهالی تهران از آیت الله بروجردی خواستند شخص با کفایتی را به تهران اعزام دارند تادر مسجد حاج شیخ عزیزاللّه اقامه نماز کرده و به امورات دینی مردم بپردازد و ایشان آیت الله خوانساری را به تهران فرستادند.
بعد از وفات آیت الله بروجردی جمع زیادی از مردم ایران و سایر کشورها به ایشان رجوع کرده و از ایشان تقلید می کردند.
وی در شروع نهضت اسلامی سهمی به سزا داشته و حق بزرگی نسبت به شکل گیری پایه های اولیه انقلاب دارند.
وی هنگامی که در بازار تهران به حالت اعتراض نسبت به اعمال دستگاه حرکت می کردند مورد هجوم پلیس و نیروهای امنیتی قرار گرفتند و مقداری از ناحیه پا جراحت برداشتند و اعلامیه های فراوانی در همان روزها از طرف ایشان، در حمایت از مردم صادر می شد.
و سرانجام وی در سن 96 سالگی در اولین ساعات بامداد روز شنبه 29 /10 /63 برابر با 27 ربیع الثانی 1405 فوت کردند.
با انتشار خبر مرگ وی امام (ره) با پیامی به حوزه های علمیه تسلیت گفت و درسهای حوزه به مدت یک هفته تعطیل شد و از طرف دولت در سراسر کشور عزای عمومی اعلام شد و بازار تهران هم به مدت 3 روز تعطیل شد.
جنازه وی به قم انتقال یافت و کنار مرقد حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد.