تاریخ سند: 4 اسفند 1356
موضوع: شب هفت کشته شدگان تبریز۱
متن سند:
[برگ خبر]
به: ریاست شهربانی چهارمحال و بختیاری شماره: ۸۸۴۴/ه
از: سازمان اطلاعات و امنیت چهارمحال و بختیاری تاریخ: ۴/۱۲/۳۶
موضوع: شب هفت کشته شدگان تبریز۱13561204
برابر اطلاعات رسیده بین بازاریان گفتگوهایی درباره تعطیل بازار در روز ۴/۱۲/۳۶ شب هفت کشته شدگان تبریز صورت گرفته و امکان دارد در اثر تحریکات عناصر مخالف و متعصبین مذهبی بازاریان مبادرت به تعطیل بازار و احیاناً اقدامات خلاف مصالح مملکت بنمایند.
ارزیابی خبر: امکان دارد.
نظریه: خواهشمند است دستور فرمایید به منظور جلوگیری از تعطیلی بازار و اقدامات خرابکارانه عوامل مخالف، پیش بینیهای لازم معمول دارند.
رئیس امنیت داخلی: رضوان
رهبر عملیات: شادمانی
توضیحات سند:
۱- واقعه تبریز: آفتاب سرخ یکشنبه ۲۹ بهمن تازه دمیده بود که مردم تبریز دسته دسته برای حضور در مساجد به راه افتادند. کلاسهای دانشگاه تبریز و همچنین بازار تبریز متراکم شد و در حالی که دهانهی بازار به دستور سپهبد آزموده استاندار آذربایجان شرقی به وسیله مأموران، تحت فرماندهی رییس کلانتری ۶ تبریز بسته شده بود تا از ورود مردم به مسجد جلوگیری شود، هر لحظه بر جمعیت حاضر افزوده میشد. دقایقی بیش به ساعت ۱۰ صبح نمانده بود که رییس کلانتری ۶ ضمن توهین به مقدسات مردم مسلمان، به آنها حمله کرده اسلحه گشود و چند نفر را مجروح کرد. مردم خشمگین به سوی خیابانها هجوم آوردند و از ساعت ۱۰ صبح تا ۲ بعدازظهر ۷۳ شعبه بانک، ۹ سینما، ۶ اتومبیل دولتی، ۲۲ مرکز فساد، تعداد زیادی از مغازههای مشروب فروشی و همچنین ساختمان حزب رستاخیز توسط تظاهرکنندگان به آتش کشیده شد. به گزارش آتش نشانی تبریز، ۱۳۴ نقطهی شهر در آتش سوخت و دو افسر و ۹ نفر مجروح شدند. ساعت ۳ بعدازظهر، قوای کمکی رژیم وارد صحنه شد و با استقرار آن و نیز تاریک شدن هوا مردم به خانههای خود بازگشتند.
در جریان این حرکت اسلامی و بر اثر حملهی مأموران به تظاهرات، تعدادی زخمی شدند. شمار مجروحین به حدی بود که در بیمارستانهای تبریز برای مداوای آنان جای کافی نبود و راهروها و راه پلههای بیمارستانها نیز انباشته از مجروحین بود که زیر نظر مأموران ساواک قرار داشتند. رژیم شاه بعدها با تناقض گویی تعداد کشته شدگان را ۶ نفر ذکر کرد اما شاهدان عینی تعداد شهدا را ۶۰۰ نفر میدانستند. تا امام خمینی پس از آگاهی از فاجعه خونین ۲۹ بهمن تبریز، علاوه بر نطق کوبندهای که ایراد فرمودند، پیام مهمی نیز به همین مناسبت در ۸/۱۲/۱۳۵۶ خطاب به مردم آذربایجان فرستاندند. ر.ک: کوثر، جلد اول، ص۳۴۳-۳۴۲
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک/ استان چهارمحال و بختیاری صفحه 206