تاریخ سند: 3 مهر 1344
تیمسار سپهبد نصیری
متن سند:
تاریخ: 3 /7 /44 شماره: 2028 /7 /7
تیمسار سپهبد نصیری
دیروز جمعه ملاقات مهمی با آیتالله حکیم داشتم که گزارش خیلی مختصر و ساده آن را به وزارت خارجه دادم مطالبه و مطالعه فرمایید ایشان در ضمن مذاکره راجع به آخوندهایی که محاکمه آنها در ایران در دادرسی ارتش در جریان است و شب عاشورا به وضعی که استحضار دارند و به شرف عرض رسیده است آزاد شدند صحبت کردند و بنده و ایشان که خیلی بیپرده صحبت میکنیم عقیده داشتم که این محاکمه انجام نگیرد و به عنوان مترسکی مرتب به بهانههای مختلف (که خیلی آسان است مثل غیبت یا کسالت دادرسان و یا وکیل یا یکی از متهمین و غیره) تجدید شود همان موقع که در تهران با رئیس دادرسی ارتش صحبت میکردم عقیده داشتند که همه متهمین را به همان مدت حبسی که کشیدهاند محکوم کنند. بنابراین نتیجه این محاکمه این است که خیال متهمین از جانب پرونده راحت شود و حال آنکه حالا از پرونده آماده صدور حکم بیم دارند و دست از پا خطا نمیکنند. و اگر زیادتر از آن مدت محکوم شوند (خودشان بدون هیچگونه دخالت و وساطت میخواستند به همان مدت محکوم کنند) که مجدداً گرفتار شفاعت ایشان و مسائلی میشویم عقیده بنده این است که بهترین کار تجدید محاکمه و تعیین وقت مثلاً برای ششماه دیگر است و در این موقع هم تجدید شود و چون موضوع حائز اهمیت است خواهشمند است به شرف عرض برسانید که اصولاً راجع به سیاست قضائی دادرسی ارتش بنده عقایدی دارم که بهتفصیل به شرف عرض پیشگاه شاهانه رسانیدهام. همچنین آقای حکیم گفتند که یک نفر روحانی عراقی که از ایران آمده بود میگفت در اداره گذرنامه بر عکس سابق با او که معمم بوده به طور خشن رفتار کردهاند و این طور در اینجا منعکس شده است که سیاست کلی دولت ایران اهانت به معممین در ادارات است گفتم درست برعکس است ممکن است کارمند گذرنامه خسته و یا سرش شلوغ بوده است سیاست کلی ایران طبق اوامر شاهانه احترام به روحانیون است و ابداً به اهل علم اهانت نمیشود و همه جا احترام آنها محفوظ است. خواهشمند است در این مورد تذکر به اداره گذرنامه و سایر اداراتی که عراقیها با آن سر و کار دارند بفرمائید که با معممین مخصوصاً شیعیان عراقی که همه طرفدار ما هستند در موقع مراجعه خوش رفتاری کنند و کمی حوصله به خرج دهند و حتی یک فنجان چای هم به آنها تعارف کنند. این اعمال آثاری دارد که از هر تبلیغ دیگر سفارت در اینجا مؤثرتر است. ضمناً به شرف عرض برسانید که ملاقات بسیار به موقع بود. زیرا ایشان اغفال شده بودند و نزدیک بود اشتباه بزرگی راجع به عراق بکنند که خیلی ضرر داشته به حمدالله پس از آنکه مضار این روش را تفهیم کردند با بنده هم عقیده شدند جریان را موقع شرفیابی به شرف عرض پیشگاه مبارک شاهنشاه خواهم رساند.
پیراسته 1 – 2028 /7 /7 – 3 /7 /44
اصل در پرونده م ـ ه ـ 927 بایگانی است. صالحی
فیش در پرونده محمدمهدی ربانی فرزند ابوالمکارم
بایگانی شود. 28 /7 /44
ورود به اداره سوم 28 /7 /1344
خروج از اداره سوم....
توضیحات سند:
1- مهدی پیراسته فرزند حاج معتمد اراکی در ۱۲۹۸ ه.ش در اراک متولد شد. تحصیلاتش را در رشته حقوق دنبال کرد. خدمت دولتی را از دادگستری شروع کرد و تا دادستانی تهران پیش رفت. در دورههای ۱۶ و ۱۸ مجلس شورای ملی نماینده ساوه بود.
پیش از آن مدتی مدیر روزنامه تند «مرد ایران» بود. پیراسته که از مخالفان مصدق و دوستان نزدیک فضلالله زاهدی بود بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ موقعیت سیاسی مطلوبی به دست آورد. مدتی معاون وزارت کشور بود. سپس به سمت استانداری فارس و بعد خوزستان منصوب گردید. در کابینه اسدالله علم به عنوان وزیر کشور روی کار آمد. از ۱۳۴۳ تا ۱۳۴۶ سفیر شاه در عراق بود و پس از آن مدت چهار سال سفیر ایران در بلژیک بود. او در مقام سفیر ایران در عراق تلاش کرد تا رابطه رژیم پهلوی را با جامعه شیعیان عراق بهبود بخشد. پیراسته در ماههای آخر حکومت شاه به تکاپو افتاد تا رژیم را نجات دهد. از یک سو با ظاهری قانون خواه سازمانی تحت عنوان «جبهه مدافعان قانون اساسی» تشکیل داد و از سوی دیگر کوشش کرد تا با محافل مذهبی ارتباط بر قرار کند که در این راه ناموفق بود. با سقوط رژیم به خارج فرار کرد و به جرگه هواخواهان سلطنت پیوست.
در اسناد لانه جاسوسی خصوصیات وی چنین بر شمرده شده است: حیلهگر و بیشرف و از لحاظ روشنفکری سطحی و پرحرف و عاشق شهرت، لافزن و گاهی ناهنجار است (اسناد لانه جاسوسی. ج ۲۵ و ۲۶؛ نجمی، بازیگران عصر رضا شاهی و محمدرضا شاهی).
منبع:
کتاب
آیتالله حاج شیخ مهدی ربانی املشی به روایت اسناد ساواک صفحه 84