گزارش
تاریخ سند: 6 مهر 1329
گزارش
متن سند:
تاریخ: 6 /7 /1329گزارش
گزارش مأمور ویژه حاکی است که در ساعت ۱۴:۴۵ روز ۵ ماه جاری سید ابوالقاسم کاشانی که مدتی در مشهد بوده به وسیله هواپیمای مسافربری شرکت ایران در فرودگاه مهرآباد وارد شده و عده‌ای در حدود یکصد نفر از طبقات مختلف کسبه و بازاری‌ها از ایشان استقبال نموده و پس از اندکی توقف در محوطه مهرآباد، به شهر عزیمت نموده‌اند گزارش‌دهنده اضافه می‌نماید که دکتر بقائی و حسین مکی نمایندگان مجلس، دکتر فاطمی(1) مدیر روزنامه باختر امروز و دکتر شروین نیز جزو مستقبلین بودند و شمس قنات‌آبادی نیز به وسیله اتومبیل حامل کاشانی به شهر مراجعت نموده است.
توضیحات سند:
1- سید حسین فاطمی: در سال ۱۲۹۶ ﻫ ش در خانواده‌ای از عالمان دینی شهر نائین دیده به جهان گشود، به مناسبت تولدش در روز عاشورا او را حسین نامیدند. پدرش آیت‌الله سید علی محمد سیف‌العلما» و مادرش دختر حجت‌الاسلام «خادم» بود. تحصیلات قدیمه را نزد پدر و سایر افراد خانواده فرا گرفت. برای گرفتن دیپلم راهی اصفهان شد. در آن شهر همزمان با تحصیل، اقدام به انتشار مقالاتی در روزنامه «باختر» نمود. سپس برای تکمیل تحصیلات روانه اروپا شد و در نیمه اول ۱۳۲۷ به ایران بازگشت. پس از مراجعت، در سال ۱۳۲۸، روزنامه «باختر امروز» را در تهران منتشر کرد. در اسفند ۲۸ با تشکیل «جبهه ملی» به آن پیوست. با انتشار «باختر امروز» در دوران اوج‌گیری مبارزات نهضت ملی و رشد جنبش استقلال‌طلبی و بازیابی هویت اسلامی - ایرانی مردم، پهنه‌ای گسترده برای تداوم و تکامل مبارزات خود یافت. از آغاز دوران نخست‌وزیری دکتر مصدق، دکتر فاطمی در پست معاونت سیاسی و پارلمانی نخست‌وزیر مشغول به کار گردید. دکتر فاطمی در ۲۶ بهمن ۳۰، به هنگام سخنرانی هدف گلوله نوجوان پانزده ساله‌ای از فدائیان اسلام به نام «مهدی عبدخدائی» قرار گرفت و به شدت مجروح گردید. آیت‌الله کاشانی، با حضور خود در بیمارستان نجمیه و عیادت از دکتر فاطمی در چندین نوبت مخالفت خود را با این عمل اعلام داشت. سوء قصد مذکور سبب گشت که یکی از چهره‌های مبارز نهضت، مدت هشت ماه از لحظات حساس کشور را تحت درمان قرار گرفته و از ایفای نقش خود آن چنان که باید موفق نگردد. دکتر فاطمی در مهر ماه ۳۱ از سوی دکتر مصدق به وزارت امور خارجه منصوب و در سی‌ام مهر همان سال، به دستور نخست‌وزیر، مسوول قطع روابط ایران با انگلیس گردید. فاطمی در دوران خدمت در وزارت خارجه تحولات اساسی در جهت‌گیری سیاست خارجی ایران به وجود آورد. او علاوه بر قطع روابط با انگلستان، به گسترش روابط با کشورهای اسلامی، آسیایی و آفریقایی و پشتیبانی از مبارزات نهضت‌های آزادی‌بخش و ... نیز پرداخت.سید حسین فاطمی که به عواقب خانمان‌سوز درگیری و برخوردهای غیر اصولی در سطوح رهبری نهضت واقف بود، حداکثر توان خود را در ماه‌های پایانی سال ۳۱ برای التیام روابط دکتر مصدق و آیت‌الله کاشانی به کار برد، اما متأسفانه به دلیل وسعت توطئه‌های نفاق‌افکنان، توفیق چندانی حاصل نکرد. دکتر فاطمی در نیمه شب ۲۵ مرداد ۳۲ به دنبال کودتای عوامل اجنبی علیه حکومت ملی و قانونی، توسط گارد شاهنشاهی دستگیر، محبوس و مورد آزار واقع و صبحگاه همان روز در پی شکست کودتا و فرار محمدرضا پهلوی از رامسر به بغداد، آزاد گردید. دکتر فاطمی در همان روز با حضور در کاخ سعد‌آباد به لاک و مهر کاخ‌های سلطنتی پرداخت و سرمقاله «باختر امروز» ۲۶ مرداد را با عنوان «خائنی که می‌خواست وطن را به خاک و خون بکشد، فرار کرد» تحریر و ماهیت وابسته و فسادانگیز دربار پهلوی را افشا نمود. فاطمی در پی کودتای آمریکایی - انگلیسی ۲۸ مرداد ۳۲ و شروع فصل نوینی از کشتار، شکنجه و زندان، مبارزه با رژیم کودتا و اربابانش را در ابعاد جدیدی ادامه داد و سرانجام در تاریخ ۲۲ اسفند همان سال، توسط سرگرد مولوی دستگیر گردید. پس از دستگیری دکتر فاطمی، تیمور بختیار، نصیری و علوی مقدم عوامل سرکوب رژیم شاه، با طرح نقشه‌ای شیطانی بر آن شدند تا به هنگام انتقال او از شهربانی، فاطمی را به دست شعبان بی‌مخ و جمعی دیگر از بدکاره‌های هوادار شاه در تهران به قتل برسانند ولی این نقشه به علت فداکاری خواهر دکتر فاطمی که خود را بر روی بدن برادر افکند و ضربات کارد و خنجر را بر پیکر خود تحمل نمود، نتوانست دارای موفقیت کامل و مورد نظر رژیم گردد. پس از آن واقعه، دکتر فاطمی به بیمارستان منتقل و به دستور محمدرضا شاه در دادگاه فرمایشی محکوم به اعدام و در ۱۹ آبان ۳۳ بدنش آماج گلوله‌های نفت‌خواران جهان گشت.