تاریخ سند: 1 شهریور 1344
درباره: مجمع علمی نجات نسل جوان
متن سند:
[تاریخ:] 1 /6 /1344
گزارش
درباره: مجمع علمی نجات نسل جوان
محترماً ساواک سمنان اعلام نموده بود که اخیراً تعدادی جزوات چاپی که ناشر آن (مجمع علمی نجات نسل جوان) و در چاپخانه حکمت قم به چاپ رسیده به آن شهرستان رسیده و نظریه این اداره کل را نسبت به توزیع آن خواسته بود.
چون از نشر و توزیع جزوات مزبور در این اداره کل سوابقی موجود نبود چگونگی از ساواک استان مرکزی استعلام شد که بالنتیجه یک جلد از جزوات مورد بحث که عیناً به ضمیمه تقدیم میگردد وسیله آن ساواک ارسال گردیده و خاطرنشان شده است که وزارت آموزش و پرورش با چاپ این جزوه موافقت نموده است.
جزوه مورد بحث بررسی شد. سرآغاز آن مقالهای به قلم ناصر مکارم طلبه قم که سوابق مضره دارد تحت عنوان «رهبریهای غلط و رهبران گمراه» به چاپ رسیده که حاوی مطالب انتقادی بوده و اصولاً معلوم نیست به چه علت نظریه ساواک در مورد نشریاتی که به قلم این قبیل افراد به چاپ میرسد خواسته نشده است (در این مورد از بخش 325 نیز سؤال شد اطلاعاتی نداشتند.)
در مقاله «رهبریهای غلط و رهبران گمراه» خاطرنشان شده است رهبرانی که خود گمراه و منحرف هستند جوانان را به راههایی سوق میدهند که ارزشهای انسانی ابداً در آن مفهوم ندارد ... جوانان ما باید در برابر رهبران گمراه دست به مبارزه منطقی دامنهداری بزنند و جامعه آباد و بافضیلتی بر اساس ارزشهای واقعی انسانی بسازند.
در این مقاله نسبت به ایالات متحده آمریکا حمله شده و از مسئولین جراید کشور انتقاد گردیده و اظهارنظر شده است «گردانندگان مطبوعات صلاحیت گردانندگی ندارند.»
در مقاله دیگری که تحت عنوان «اندلس سرزمین خاطرهها» به قلم سیدعلی محقق به چاپ رسیده قسمتی از مبارزات مسلمانان را در برابر مسیحیان تشریح نموده و هر چند به نکات اسلامی اشاره نموده است لیکن در حاشیه سطور بطور کنایه وضع امروز ایران را با مسلمین آن روز تشبیه نموده و علل شکست اسلام و عدم اتحاد ـ انحراف ـ اختلاف و دودستگی تلقی نموده است.
نظریه:
1 . با توجه به مفاد کتاب ایجاب مینماید از توزیع کتب مذکور در سراسر کشور جلوگیری شود.
2 . نشریاتی که به قلم ناصر مکارم به چاپ میرسد قبل از چاپ توسط مسئولین اداره کل سوم بررسی شود.
3 . از طرف ساواک استان مرکز در مورد چاپخانه حکمت در قم و صاحب امتیاز آن بررسی دقیق به عمل آید و تجدیدنظری در مورد ادامه فعالیت وی به عمل آید. مضافاً به اینکه به احتمال قوی غالب نشریات مضره طلاب قم که تحت عنوان نامه سرگشاده و غیره به چاپ میرسد در این کتابخانه تهیه میگردد و با یک نظر اجمالی از لحاظ نوع حروف این مسئله را روشن خواهد نمود.
4 . با توجه به اینکه طبق سوابق موجود مسئولین مجمع علمی نجات نسل جوان شروع به فعالیتهایی در مقابل مختلف کشور به منظور انتخاب نماینده نمودهاند ضروری است که نمایندگیهای این نشریه تحت کنترل شدید قرار گیرند. مضافاً به اینکه افرادی که برای این مأموریت انتخاب شدهاند بعضاً دارای سوابق مضره بوده و احتمالاً مجری توزیع کلیه نشریات وابسته به مخالفین دولت خواهند بود.
رئیس بخش 316. جوان1
رئیس اداره یکم عملیات. لیقوانی2
محترماً بهاستحضار میرساند. 1 /6
در مورد اجرای نظریه که فعلاً مجمع علمی نجات نسل جوان هدفی برای آن بخش میباشد لازم است شناسایی کاملتری انجام و در این مورد از ساواک تهران بخواهید که نماینده ساواک در کمیسیونی که با حضور سرکار سرهنگ نثری و رئیس بخش 316 تشکیل میشود شرکت و تصمیم مشترک اتخاذ گردد. با سرکار سرهنگ مولوی3 مذاکره قرار شد سرهنگ افضلی شرکت کند. سعی نمایید از مکاتبه که در نتیجه از سرعت کار کاسته میشود پرهیز نمایید. 2 /6
توضیحات سند:
1. محمدتقی جوان، فرزند خلیل در سال 1310ﻫ ش در شیراز به دنیا آمد. وی رئیس ساواک شیراز بود که با پیروزی انقلاب اسلامی دستگیر و محاکمه شد. جوان در دادگاه انقلاب اسلامی مطالب بسیاری در مورد اقدامات ساواک در خارج کشور با کمک سازمان امنیت کشورهای دیگر از جمله آلمان، ترکیه، اسرائیل و عمان بیان کرد و توضیح داد که چگونه مأمورین ساواک در سازمانهای دانشجویی خارج از کشور وارد میشدند. او که از سال 1350 دبیر اول سفارت ایران در بن بود، اعتراف کرد که ساواک بطور مرتب با اسرائیل در تماس بوده و خودش چندین مرتبه به اسرائیل مأموریت داشته است. جوان پس از محاکمه از سوی دادگاه انقلاب به اعدام محکوم و در اواخر فروردین 1358 اعدام شد.
2. یحیی لیقوانی، فرزند رفیع در سال 1299 ﻫ ش در تبریز متولد شد. پس از اخذ گواهینامه سوم متوسطه در مهر ماه 1317 وارد آموزشگاه ستوانی ارتش و به دنبال آن وارد ارتش شد. وی طی دوران فعالیت خود در ارتش موفق به اخذ نشانهای مختلف گردید. در سال 1335 با درجه سرهنگ دومی به ساواک مأمور و در سال 1341 به ساواک منتقل شد. ابتدا در اداره کل سوم مشغول به کار و به دنبال آن به سمت رئیس اداره یکم عملیات و بررسی هدفهای اطلاعاتی منصوب شد. از تاریخ 3 /5 /1345 به معاونت اداره کل سوم و در ادامه در تاریخ 1 /5 /1346 به سمت رئیس ساواک کردستان منصوب شد. پس از شش سال در تاریخ 24 /8 /1352 به عنوان رئیس ساواک استان آذربایجان شرقی معرفی شد. نامبرده در سرکوب تظاهرات دانشجویان دانشگاه تبریز در سال 1354 نقش فعالی داشت. در جریان قیام مردم تبریز در 29 بهمن سال 1356 وی از سوی رؤسای خود محکوم به سهل انگاری و کوتاهی شد، لذا در تاریخ 9 /12 /1356 به مرکز احضار و برای مدت یک سال به تنزیل رتبه تنبیه گردید. لیقوانی در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی به سمت رئیس ساواک لرستان منصوب شد و تا پیروزی انقلاب در این سمت بود. وی پس از انقلاب در دادگاه اسلامی تبریز محاکمه و در 18 مرداد سال 1358 اعدام شد.
3. سرتیپ علىاکبر مولوى، فرزند عبدالحسین در سال 1300 ﻫ ش در تهران به دنیا آمد. وی یکی از نیروهای سرسپردهی رژیم شاهنشاهی بود که در ارتش و ساواک فعالیتهای متعددی را در راستای تحکیم رژیم پهلوی صورت داد. عامل دستگیرى دکتر حسین فاطمى در بهمن 1332 و مأمور کنترل دکتر مصدق در تبعیدگاهش بود. در سال 1342 به همراه نیروهایی که به لباس دهقانان و کشاورزان درآمده بودند، به قم رفت و به مدرسه فیضیه قم حمله کرد و تعداد زیادى از طلاب را کشت و یا زخمى نمود. در شب قبل از تبعید حضرت امام خمینى (ره) به ترکیه نیز او به همراه نیروهایى از هوابرد به قم رفت و امام را به تهران آورد. وى مدتى ریاست ساواک تهران را عهدهدار بود و در دستگیرى، بازجویى و شکنجه مخالفان رژیم نقش بسزایى داشت. در شهریور 1349 به سمت معاون پلیس راه و در تیرماه 1350 به عنوان رئیس پلیس راه منصوب گردید. مولوى در پنجم اردیبهشت 1351 بر اثر سقوط هلیکوپتر درگذشت.
منبع:
کتاب
آیتالله العظمی ناصر مکارم شیرازی به روایت اسناد ساواک - کتاب اول صفحه 196