صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

موضوع : ازدیاد شهریه خوئی و خمینی

تاریخ سند: 18 اردیبهشت 1355


موضوع : ازدیاد شهریه خوئی و خمینی


متن سند:

رونوشت گزارش خبر شماره 2729 /21 ـ 18 /2 /35 منبع 9751 از روز شنبه 11 /2 /35 مطابق با اول جمادی الاول پرداخت شهریه از جانب آیات شروع شد.
در این ماه آیت الله خوئی دویست تومان پرداخت کرد و شهریه آشتیانی هم که همان شهریه خمینی است دویست تومان شد.
در نتیجه جمع دریافتی طلاب در این ماه از مراجع بشرح زیر است.
1ـ آیت الله خوئی 2000 ریال 2ـ آشتیانی (خمینی) 2000 ریال 3ـ آیت الله شریعتمداری 1000 ریال 4ـ آیت الله گلپایگانی 1000 ریال 5ـ آیت الله خوانساری1000 ریال 6ـ آیت الله نجفی مرعشی350 ریال معادل 10 من مهرنان 7ـ آیت الله شیخ هاشم آملی300 ریال جمع 7650 ریال طبق نقل طلاب رقابت شدیدی بین خوئی و خمینی وجود دارد و امکان دارد در ماه آینده خوئی شهریه را به 3000 ریال برسانند و خمینی هم همینطور.
امروز اکثر طلاب در ضمن گرفتن شهریه گلپایگانی و خوانساری به مقسمین آنها اعتراض می کردند که شما چرا شهریه را زیاد نمی کنید و حتی بعضی با صدای بلند می گفتند زنده باد خوئی ضمنا هر یک ماه در میان سید صادق روحانی و سیدمحمد وحیدی هم هر یک 200 ریال پرداخت می کنند که تقریبا جمع دریافتی یک نفر طلبه در قم به 8000 ریال می رسد.
نظریه شنبه: این ازدیاد شهریه بر نفوذ و قدرت سیاسی و معنوی خوئی و خمینی می افزاید و ضمنا باتوجه به اینکه این پول مفت و رایگان در اختیار طلاب قرار می گیرد و درآمدهای غیرثابت هم از دستگاه مراجع دارند لذا امیدی نیست که دولت قادر باشد از تراکم روحانیون و طلاب مخصوصا طبقه جوان در قم بکاهد بخصوص که گلپایگانی و شریعتمداری هم احتمالا از ماه آینده ناگزیرند شهریه را اضافه کنند که در این صورت هجوم سیل آسای طلاب و روحانیون از شهرستانها به قم سرازیر خواهد شد.
لذا یگانه راه برای جلوگیری از ازدیاد طلاب در قم و پراکنده شدن آنان ممانعت از ازدیاد شهریه است.
نظریه یکشنبه: مفاد گزارش صحیح است.
همانطور که قبلا طی گزارش خبر شماره 4285 /21 ـ 18 /9 /54 بعرض رسید آیت الله خوئی یک نوبت در چند ماه قبل شهریه را دویست تومان پرداخت کرد ولی در ماههای بعد آنرا به 180 تومان تقلیل داد ولی در این ماه هم خوئی و هم خمینی هر دو نفری دویست تومان پرداخت کردند لذا این موضوع ثابت می کند که این دو نفر در نجف روی پرداخت شهریه به مبلغ دویست تومان با هم توافق کرده اند و موضوع هم روشن است زیرا حوزه نجف بهم خورده و طلبه ای در نجف باقی نمانده لذا پولهائی که بایستی برای این دو مرجع به نجف ارسال می شد فعلا در داخل کشور صرف می شود و مبلغ آنهم قابل ملاحظه است زیرا تا آنجا که کسب اطلاع شده هر یک از این دو نفر در ماه فقط حدود یک میلیون تومان شهریه می دهند و علاوه بر آن خوئی پولهای گزافی را صرف خرید زمین و ایجاد تأسیسات نموده که مراتب بموقع بعرض رسیده و خمینی هم دستور داده که منازلی را در سطح شهر وسیله ایادی1 خود به نحو غیر محسوسی ساخته و در اختیار طلاب قرار دهند که مراتب طی گزارش خبر شماره 1195 /21 ه ـ 6 /11 /54 بعرض رسیده است.
درآمد شریعتمداری و گلپایگانی هم کمتر از دو نفر فوق الذکر نیست.
منتهی این دو در منطقه مخارج سنگین دیگری غیر از پرداختهای عادی و شهریه دارند.
لذا با این کیفیت ملاحظه می شود که دستگاه روحانیت از قدرت و امکانات مادی قابل ملاحظه ای برخوردار است و تجمع این قدرت در یک نقطه بهیچ وجه به مصلحت نمی باشد زیرا فعلا قم پایگاه روحانیت شده و با توجه به مفاد گزارش خبر و نظریه شنبه در آینده نیز با روی آوری طلاب و سایر شهرستانیها به قم تعداد آنان روزافزون خواهد بود.
بهر حال بایستی بهر شکل و کیفیتی که مصلحت می دانند از اجتماع این قدرت نفری و مادی در یک نقطه جلوگیری نمود.
نظریه دوشنبه: مفاد خبر مورد تایید است و اصلح است وسیله دولت برنامه هایی به منظور جلوگیری از تجمع طلاب در قم تهیه و تنظیم و به مورد اجرا گذارده شود.
نظریه سه شنبه: با تایید مفاد گزارش خبر و نظرات یکشنبه و دوشنبه اینک هر یک از آیات فوق الذکر به نحوی در زمینه جلب طلاب به سمت خود اقدام می نمایند.
اصل در پرونده کلاسه 161133 است.
در پرونده کلاسه 9292 بایگانی شود.
وثوقی 20 /3 /35

توضیحات سند:

1ـ عبدالکریم ایادی در فرانسه ابتدا دانشجوی دامپزشکی بود و سپس پزشکی را به طور ناقص خواند.
در آن زمان ایادی سرهنگ ارتش بود و پزشک مخصوص شاه و علاوه بر این یکی از نزدیکترین افراد او.
پس از مرگ ارنست پرون دکتر عبدالکریم در دربار محمدرضا همان نقشی را برعهده گرفت که قبلاً پرون عهده دار آن بود و به حق بیش از پرون به لقب (راسپوتین ایران) شهرت یافت.
در زمان ثریا که پای بختیاریها به دربار باز شد، ایادی موفق شد نظر مثبت ثریا را جلب کند و خود را به طرز کاملاً موفقیت آمیزی در جمع بختیاریها جا دهد.
پس از آن ایادی همواره در زندگی خصوصی محمدرضا و زنان و اطرافیانش رسوخ داشت و هر اطلاعی که ممکن بود کسب می کرد و رساندن آن هم به انگلیسی ها آسان بود.
به این ترتیب می بینیم که در زندگی خصوصی محمدرضا، از کودکی ابتدا خانم اَرفع و سپس اِرنست پرون و بعدا ایادی در تمام جزئیات حضور داشتند و در زندگی خصوصی رضاشاه هم همیشه سلیمان بهبودی حضور داشت.
بدین ترتیب ایادی بانفوذترین مرد دربار و به تدریج با نفوذترین مرد کشور شد.
او آدم ذی نفوذی بود که در کار واردات دارو و زمین بازیهای متداول، دست داشت.
به علت درجه نظامی اش در ارتش هم نفوذ داشت و در بعضی امور هم مورد مشورت شاه قرار می گرفت.
ایادی رئیس «اتکا» ارتش و نیروهای انتظامی بود و در این پست کلیه نیازمندیها باید به دستور او تهیّه می شد.
هر چه اراده می کرد، ولو در کشور موجود بود، باید برای ارتش از خارج، بویژه انگلیس و آمریکا، وارد می شد.
سازمان دارویی کشور نیز تماما تحت امر ایادی بود و همچنین شیلات جنوب در نتیجه سیاست های او تا انقلاب، صید ایران با بدوی ترین وسایل انجام می شد سپهبد عبدالکریم ایادی از برجستگان بهائیت در دربار پهلوی بود و نقش مهمّی در تحکیم مواضع این فرقه در نهادهای نظامی رژیم پهلوی داشت.
با اتکای او صدها افسر بهایی و دشمن امام زمان «عج» توانستند در ارتش ایران درجه بگیرند و مقامات مهمّی را اشغال کنند.
در دوران هویدا، ایادی تا توانست وزیر بهایی وارد کابینه کرد و این وزرا بدون اجازه او حق هیچ کاری را نداشتند.
در زمان حاکمیت ایادی بود که بهایی ها در مشاغل مهم قرار گرفتند و در ایران بهایی بیکار وجود نداشت.
در دوران قدرت ایادی تعداد بهایی های ایران به 30 برابر رسید.
ایادی جاسوس بزرگ غرب و مطلع ترین منبع اطلاعاتی سرویس های آمریکا و انگلیس در دربار و کشور بود.
نخست وزیران، بخصوص هویدا، رؤسای ستاد ارتش، کلیّه مقامات مهم مملکتی اعم از وزیر و نماینده مجلس و امثالهم دستورات او را که نخست به فرم خواهش بود و اگر اجرا نمی شد به فرم امر صادر می شد، اجرا می کردند.
ایادی در کلیه مسافرت های خارج همراه محمدرضا بود و طبیعی است که مورد علاقه برخی کشورهای ذی نفع در رابطه با ایران بوده است.
بنا به گزارش بانک مرکزی ایران و اقرار مقامات دولتی تنها در طول چند ماه، میلیاردها تومان ارز از کشور خارج نموده اند (که از جمله این افراد) سپهبد دکتر ایادی 275 میلیون تومان بوده است.
ایادی در سال 1357، کمی بعد از انقلاب، ایران را ترک کرد.
او که یکی از بزرگترین عمال فساد و زشتی قرن بود، با اندوخته های حاصل از تقلب و دزدی عازم فرنگ شد و هیچ کس هم مانع او نشد! ر.ک : ظهور و سقوط سلطنت پهلوی ـ نویسنده : خاطرات ارتشبد سابق حسین فردوست ـ ج 1 ـ انتشارات اطلاعات، چاپ / 4 بهار 1371 صفحات به ترتیب : 201، 199؛ جلد دوم همان منبع.
صفحات به ترتیب 390، 388، 468، 202 ـ 204 ؛ اسناد انقلاب اسلامی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ج /4، انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پایند 1374 ص 624 «متن پیام حوزه علمیه قم به نیروهای مسلح ارتش درباره پیوستن به صفوف مبارزان مسلمان ـ تاریخ 28 /8 /1357» ؛ دلدم اسکندر، زندگی و خاطرات امیرعباس هویدا، نشر گلفام، چاپ 1، تهران، خرداد 1372، صفحه : 386، 387.

منبع:

کتاب آیت‌الله العظمی سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی به روایت اسناد ساواک - جلد سوم صفحه 218


صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.