تاریخ سند: 8 اسفند 1345
درباره: کانون قائمیه قم
متن سند:
از: ساواک قم تاریخ: 8 /12 /1345
به: مدیریت کل اداره سوم 321 شماره: 3741 /21
درباره: کانون قائمیه قم
بازگشت 61536 /321 - 29 /11 /45
1. مفاد اطلاعیه معطوفی مورد تأیید این ساواک میباشد.
2. کانون قائمیه دارای مجوز قانونی نمیباشد ولی شیخ حسن نوری1 سرپرست اصلی آن قبلاً اعلام نموده بود که هنگام برگزاری جلسات به شهربانی قم اطلاع میدهد.
3. گرداننده اصلی و مؤسس کانون مزبور شیخ حسن نوری میباشد که مشخصات کامل وی قبلاً به بخش 316 آن اداره کل ارسال گردیده است.
4. ضمن تحقیقات لازم کانون مزبور با کانونهای ولی عصر[(عج)]2 و صادقیه که به سرپرستی شیخ حسن نوری تشکیل جلسه میدهد بستگی دارد.
5. اعضاء کانون قائمیه را اغلب دانشآموزان دبیرستانهای قم تشکیل میدهند و بعضی از آنان پس از پایان تحصیلات دبیرستانی نیز در جلسات کانون شرکت میکنند و جهان مهی نیز یکی از همین دانشآموزان میباشد که فعلاً وارد دانشگاه شده است. ضمناً به جز نامبرده بعضی از دانشجویان قمی که در دانشگاه مشغول تحصیل میباشند نیز در جلسات آن شرکت میکنند. جلسات کانون قائمیه وسیله این ساواک تحت کنترل قرار دارد و مراتب قبلاً به بخش 316 آن اداره کل اعلام گردیده و در آتیه نیز چنانچه فعالیتهایی از اعضاء آن مشاهده شود چگونگی به موقع به عرض خواهد رسید.
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت قم . ترابی
توضیحات سند:
1. حجتالاسلام و المسلین حاج شیخ حسن نوری فرزند میرزا ابراهیم در سال 1302ش در یکی از روستاهای شهر همدان به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی را در شرایط سخت دوران رضاخان، در نزد پدر آغاز نمود و پس از آموختن مقدمات، راهی حوزه علمیه آخوند همدانی(ره) شد. در سال 1322ش، پس از برچیده شدن بساط رضاخان و رونق یافتن دوباره حوزههای علمیه، همراه با برادرش (آیتالله شیخ حسین نوری همدانی) راهی قم شد.
با تحمل دشواریهای بسیاری که داشت، به تحصیلات علوم دینی ادامه داد و از محضر آیات عظام: بروجردی(ره)، داماد(ره)، امام خمینی(ره)، علامه طباطبایی(ره) و دیگر اساتید مطرح حوزه علمیه قم بهره برد.
در سال 1337ش، مکتب ولیعصر(عج) و سپس کانون مهدیه را با هدف هدایت و راهنمائی جوانان، در قم تأسیس نمود و به فعالیتهای فرهنگی دینی، که صبغه سیاسی نیز داشت، مشغول شد.
با آغاز نهضت امام خمینی(ره)، فعالیتهای ایشان گسترده شد که موجب احضارهای متعدد ایشان و تعطیلی مکتب ولیعصر(عج) در سال 1355ش گردید.
شیخ حسن نوری که یکی از سخنرانان برجسته حوزه علمیه بود و در بیوت مراجع تقلید نیز منبر داشت، پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فرمان امام خمینی(ره) برای هدایت نیروهای مسلمان ساکن انگلیس و دانشجویان ایرانی، به آن کشور رفت و سازماندهی فکری ـ سیاسی آنان را آغاز نمود، که یکی از اقدامات آن، برنامه اعتصاب در مقابل سفارت آمریکا در انگلیس همراه با اقامه نماز جماعت بود.
ایشان، علاوه بر سخنوری و خوشنویسی، از ذوق و قریحه بالای شعری نیز برخوردار بود و اشعار زیادی در زمینههای دینی، اجتماعی و اخلاقی سرود.
ایشان پس از نوشتن کتاب رجال آیتالله العظمی بروجردی(ره) در اواسط اسفندماه سال 1369ش (قبل از ماه مبارک رمضان) در منطقهای بین یزد و کرمان، به هنگام سفر تبلیغی که به سیرجان عازم بود، بر اثر تصادف در سن 67 سالگی، جان به جانآفرین تسلیم کرد و در جوار حرم حضرت فاطمه معصومه (سلامالله علیها) آرام گرفت.
آثار چاپشده ایشان به این شرح است: مجموعه آثار، اشعار علمی، عرفانی است که به خط زیبای خود نوشته و به یادگار گذاشته است. پیروزی در سایه شکست . توضیحالمسائل جیبی (فتاوای مراجع در آن جمع آوری و نظر آنها را در هر موضوعی بیان کرده، که فتوای امام خمینی(ره) را با حرف (خ) مشخص نموده است . مجموعه آثار علمی . تاریخی (این آثار که به بیست جلد میرسد، مجموعه سخنرانیهای اوست که در زمان حیات، آنرا تنظیم و با تعیین موضوع و عناوین مورد بحث، برای نشر آماده کرد.) . رجال آیتالله بروجردی(ره)
2. مکتب ولیعصر(عج)، در سال 1346 چند انجمن اسلامی شهر قم، از جمله کانون نقدی، کانون اثنیعشری، انجمن قائمیه، انجمن صادقیه «انجمنهای اسلامی قم» را تشکیل دادند که مدیریت آن را مرحوم حجتالاسلام و المسلمین میرزا حسن نوری همدانی بر عهده داشت و خود به دو انجمن تقسیم میشد:
1) «مکتب ولیعصر» که به جوانان مذهبی دبیرستانها، ادارات، کسبه و بازار اختصاص داشت. این انجمن در محلی ثابت در منزلی جنب منزل آن مرحوم و در شبهای جمعه تشکیل میشد، هرهفته چند تن از جوانان در موضوعاتی دینی، علمی، اخلاقی، فرهنگی و اجتماعی سخنرانی میکردند و سخنران ثابت و پایانی آن حجتالاسلام نوری بود و گهگاه از نویسندگان و سخنوران برجسته روحانی نیز دعوت به عمل میآمد. اعیاد و وفیات مذهبی، به ویژه جشن نیمه شعبان با شکوه تمام و اجتماع عظیم برگزار میشد. این انجمن تا سالهای منتهی به انقلاب به درازا کشید.
2) «انجمن مهدیه» که اختصاص به نوجوانان دانشآموز داشت و در همان مکان مکتب ولیعصر در صبحهای جمعه تشکیل میشد و اعضا براساس برنامههای قبلی، به قرائت مقاله میپرداختند. سخنران پایانی و ثابت این جلسات نیز حجتالاسلام نوری بود که عمر آن نیز همانند مکتب ولیعصر تا اواسط دهه 50 ادامه یافت.
منبع:
کتاب
آیتالله العظمی حسین نوری همدانی به روایت اسناد ساواک صفحه 135