موضوع : جلسه عده ای از روحانیون در منزل فخرالدین حجازی
تاریخ سند: 4 آبان 1348
موضوع : جلسه عده ای از روحانیون در منزل فخرالدین حجازی
متن سند:
شماره : 16610 /20ه 3 از ساعت 1300 الی 1600 روز 17 /8 /48 جلسه ای با شرکت شیخ حسین کاشانی، شیخ حسین لنکرانی، سید محمود طالقانی و سید محمدرضا سعیدی در منزل سید1 فخرالدین حجازی تشکیل گردید حجازی اظهار داشت بعد از سفر حج من به عراق رفتم روزی با کلاه و ریش تراشیده نزد آیت الله خمینی رفتم و گفتم من با همین وضع تبلیغ می کنم ایشان جواب دادند موفق باشید من خیلی مایل بودم شما را زیارت کنم و خیلی هم دعا کردند حالا در تهران به من می گویند عبا بپوشم لنکرانی اظهار داشت اگر بخواهی عباء بپوشی من نمی گذارم سعیدی در دنباله موضوع ادامه داد فلسفی به خود من گفت در ایران دو نفر مأمور سازمان امنیت هستند یکی شیخ نخجوانی و دیگری فخرالدین حجازی، ضمنا فلسفی گفته بود که آیت الله خوانساری منبر حجازی را تحریم کرده اند.خود من نزد آیت الله رفتم و جریان را با ایشان در میان گذاشتم ولی آقای خوانساری موضوع را تکذیب کرده و جواب دادند که من چنین مطلبی را نگفته ام در پایان حجازی اظهار نمود آیت الله میلانی ضمن تلگرافی به من دعا کرده است.
اصل در کلاسه 161512 بایگانی است.
در پرونده آیت الله میلانی بایگانی شود.
توضیحات سند:
1 ـ منظور آقای فخرالدین حجازی می باشد و کلمه «سید» در خصوص نام ایشان اشتباه گزارشگر ساواک می باشد.آقای فخرالدین حجازی از معدود افرادی بود که در کسوت غیرروحانی مبادرت به سخنرانی مذهبی می نمود.
سخنرانیهای ایشان معمولاً پرجاذبه و حماسه آفرین بود، و مورد استقبال طبقات مختلف مذهبی و به ویژه دانشجویان قرار می گرفت، استقبال قابل توجه افراد مذهبی، و اجتماع فشرده جوانان و قشر تحصیل کرده از سخنرانی ایشان، سبب شد تا ساواک اوضاع را با دقت تحت کنترل قرار دهد، بررسی ها نشان می دهد، اقبال انبوه مردم و خصوصا جوانان به مساجد جهت استماع سخنرانی در سالهای 47 به بعد بر شدت نگرانیهای ساواک افزوده بود، هر چند رژیم در این زمان بسیاری از خطباء و منبریهای متعهد و دانشمند را بازداشت، تبعید و یا ممنوع المنبر کرده بود، و سعی می کرد به جای برخورد فیزیکی در دور نگاه داشتن مردم از مساجد و مجالس سخنرانی حتی الامکان، از فعالیتهای اطلاعاتی بهره برداری نماید، لذا ساواک وقتی مطلع شد به این که «بین آقای فلسفی و آقای حجازی اختلاف نظرهایی وجود دارد به سرعت و به طور غیر محسوس وارد صحنه شده، تلاش کرد دامنه اختلافات گسترش یابد، توجه شما خواننده محترم را در اینجا به اظهار نظر یکی از مسئولان ساواک جلب می نماییم: «برابر گزارش های رسیده، اختلافاتی بین مشارالیه (آقای فخرالدین حجازی) و فلسفی واعظ بروز کرده و هر روز بر دامنه این اختلاف افزوده می شود، زیرا فلسفی مدعی است شخص واعظ نباید با لباس سویل باشد و فخرالدین حجازی در حال حاضر تنها سخنران مذهبی مشهوری است که بدون استفاده از عبا و عمامه سخنرانی می کند، بنابراین اصلح است به نحو غیر محسوس، این اختلاف را توسعه داده، و هر یک را وادار به انتقاد از دیگری نمود، و بدینوسیله ضمن تضعیف موقعیت دو طرف بهره برداریهای لازم به عمل آید» مفاد اسناد و منابع مربوط حاکی است : «ساواک به اختلاف افکنی های خود ادامه داده از جمله اعلامیه ای علیه آقای حجازی تهیه و در تهران منتشر نمود، که بنا به گزارش ساواک، آقای حجازی پس از اطلاع از مضمون اعلامیه، حجت الاسلام فلسفی را عامل آن دانست» ر.ک : مرکز اسناد انقلاب اسلامی، خاطرات و مبارزات حجت الاسلام فلسفی، صفحه 307 برای توضیح بیشتر در خصوص، طرح اختلاف ساواک «بین آقای فلسفی و حجازی» ر.ک : یاران امام به روایت اسناد ساواک زبان گویای اسلام، کتاب نهم، حجت الاسلام فلسفی، صص 60 /258