تاریخ سند: 3 شهریور 1342
موضوع: حزب ایران
متن سند:
شماره: 12185/س ت تاریخ:3 /6 /1342
موضوع: حزب ایران
ساعت 1630 روز 30 /5 /42 حوزه شماره 2 دانشآموزان حزب ایران به طور سیار در خیابانهای اطراف پل تجریش تشکیل و گوینده آن جمال اسکوئی بود. در این مجمع اخبار حزبی مشروحه زیر مطرح و مورد مذاکره قرار گرفت.
1. گفته شد اعضای علیالبدل که اکنون حزب را اداره میکنند چندان فعالیتی از خود نشان نمیدهند و در ملاقاتی که با رهبران حزب ایران در زندان به عمل آمد، قرار شد انتخابات حزبی به عمل آید تا به وضع درهم و برهم حزب پایان و سر و صورتی به آن داده شود و به طور کلی سفارش شده است تا عدهای از جوانان فعال روی مرام و ایده خود فعالیت کرده و امور حزب را به دست گیرند.
2. موضوع دیگر انتخابات است که رهبران جبهه ملی اکنون دو عقیده متمایز با هم در زندان پیدا نمودهاند. یک دسته از جمله شاپور بختیار و اللهیار صالح و سنجابی معتقدند که افراد جبهه ملی بایستی تا زمان نگذشته، به گرفتن کارت انتخاباتی اقدام کنند و دسته دیگر از جمله داریوش فروهر و دکتر صدیقی میگویند این کار صحیح نیست، البته این بزرگترین اختلافی است که در حال حاضر بین رهبران جبهه ملی وجود دارد و اثرات آن به خارج زندان بین طرفداران این دو دسته سرایت نموده است.
3. دسته دیگری از جبهه ملی از جمله مهندس امیرابراهیمی و موسوی معتقدند که اجازه داده شود در این موقع حساس حزب ایران مسئولیت مبارزه با انتخابات را رأساً به عهده بگیرد، ولی عوامل و عناصر جبهه ملی معتقدند چنانچه این عمل انجام گیرد، دشمنان ما آن را حمل بر تجزیه جبهه ملی تلقی نموده و تبلیغات سوئی پیرامون آن انتشار میدهند.
سپس در مورد میتینگ روز 26 /5 /42 صحبت شد و اسکوئی گفت قرار بود کامیونی حامل تعدادی بالن که در روی آنها شعارهای خمینی پیروز است1. جبهه ملی پیروز است، در بین جمعیت شرکتکننده در میتینگ برده شود و در همان موقع بین جمعیت بالنها را به هوا بفرستند که بدبختانه قبل از فرستادن بالنها به هوا توقیف گردید. اسکوئی اضافه نمود که در هر جمعیت و میتینگ پیشبینی فعالیت حزبی میشود ولی اکثراً منتج به نتیجه نمیگردد.
توضیحات سند:
1. در این ایام، نامِ امام خمینی(ره) و نهضتی که آغاز کرده بود و همراهی مردم با ایشان، به میزانی گسترده بود که هیچ جریانی اعم از موافق و مخالف، نمیتوانست خود را همراه با آن نشان ندهد. گزارش زیر نمونهای از این گستردگی است: «شخصی به نام احمد غیازه کارگر کارخانه کفش فردوس واقع در خیابان سپهبد رزمآراء در ساعت 1000 روز 24 /5 /42 در میان کارگرانی که اطراف دفتر کارخانه اجتماع کرده بودند میگفت نماز خواندن شما فایده ندارد چون که به پیشوای خود آقای خمینی در روز 15 خرداد کمک نکردید تا اینکه او را زندانی کردهاند.» در ذیل این گزارش آمده است: «احمد غیازه در روز 15 خرداد در میان متظاهرین و اخلاگران بوده و در اثر اصابت گلوله از ناحیه پا مجروح گردیده است.» امام خمینی در آینه اسناد. ج 2. ص 158. سند شماره 11014/س ت- 2 /6 /42
منبع:
کتاب
اللهیار صالح به روایت اسناد ساواک-جلد دوم صفحه 31