موضوع: وعاظ افراطی و ممنوع المنبر
تاریخ سند: 13 آذر 1346
موضوع: وعاظ افراطی و ممنوع المنبر
متن سند:
[از:] شهربانی آبادان شماره: 14167/ ﻫ 1 افراد مشروحه زیر از روحانیون افراطی و بعضاً ممنوع المنبر می باشند که در ماه مبارک رمضان از سایر نقاط به این منطقه وارد می گردند.ضمناً در سایر شهرستان‌های این منطقه، به جز افراد ذکر شده در نامه پیروی و همچنین آقای محمدحسین موسوی بلادی1 که همه ساله نیز به بهبهان می‌آیند، واعظینی ممنوع المنبر در حال حاضر وجود ندارند.
1- دکتر محمدمفتح؛2 ممنوع المنبر 2- احمد بهشتی؛ ممنوع المنبر3 - شیخ احمد کروبی3؛ ممنوع المنبر 4- شیخ ناصر مکارم؛ ممنوع المنبر 5 - شیخ جعفر سبحانی؛4 ممنوع المنبر 6 - شیخ محمد یزدی؛ ممنوع المنبر 7 - شیخ مصطفی زمانی؛5 ممنوع المنبر 8 - سیدجمال حیدری از روحانیون افراطی، ممنوع المنبر 9 - غلامرضا فیروزیان6 از روحانیون افراطی؛ ممنوع المنبر 10 - شهاب اشراقی؛ ممنوع المنبر 11- شیخ عیسی انصاری؛ ممنوع المنبر 12- سعید اشراقی؛ ممنوع المنبر 13- شیخ علی اکبر هاشمی رفسنجانی؛ ممنوع المنبر 14- شیخ علی مشکینی، ممنوع المنبر 15 – میرهادی خسروشاهی؛ ممنوع المنبر 16- سید محمدرضا سعیدی؛ ممنوع المنبر 17- رضا گلسرخی؛ ممنوع المنبر 18 – سید محمد تفضلی؛ ممنوع المنبر 19- سیداحمد کلانتری؛ ممنوع المنبر20 - شیخ جعفر مهاجری7؛ ممنوع‌المنبر اصل درپرونده روحانیون افراطی خوزستان است.
درپرونده شیخ احمد کروبی با یگانی شود.
توضیحات سند:
1.در فروردین ماه سال 1357 ش، ساواک خوزستان در گزارشی به تهران، حجت الاسلام سیدمحمدحسین موسوی بلادی را فرزند محمدباقر و پیشنماز مسجد مصلای شهر بهبهان معرفی کرده که از طرف شهربانی به « اتهام تحریک به اغتشاش و برهم زدن نظم و آرامش عمومی منطقه » به همراه 8 نفر دیگر تصمیم به تبعید آنان گرفته شده است.
امام در آینه اسناد، ج 6، ص 334 2.
شهید آیت الله دکترمحمد مفتح، عالم اندیشمند، مبارز ژرف اندیش، استاد دانشگاه، نویسنده و مترجم معاصر، در سال 1307 ش در همدان متولد شد.
پس از دوره دبستان، جهت فراگیری معارف اسلامی به مدرسه مرحوم آخوند ملاعلی معصومی همدانی (ره) رفت و پس از آن، در 15 سالگی به حوزه علمیه قم هجرت نمود و در آن جا به سرعت مدارج و مراحل علمی را با استفاده از محضر حضرات امام خمینی (ره)، آیت الله بروجردی، علامه طباطبائی و آیت الله محقق داماد پیمود و به درجه اجتهاد رسید.
در کنار آن، دکترای فلسفه را نیز از دانشکده الهیات دریافت نمود و در نزدیک کردن دو قشر دانشجو و طلبه سعی فراوان کرد.
پس از اوج گیری مبارزه روحانیت و تبعید حضرت امام خمینی(ره)، به مبارزه در ابعاد مختلف آن ادامه داد که منجر به اخراج وی از آموزش و پرورش و تبعید به نقاط دورافتاده گردید.
پس از تبعید، ناچار به اقامت در تهران شد و فصل دیگری از زندگانی مبارزاتی او آغاز گشت.
وی در منبر و درس، علیه استبداد و استعمار فرهنگی به مبارزه پرداخت.
در سالهای 1340 ـ 1342 جزء مبارزان نهضت امام بود و پس از آن سال ها در خط امام حرکت می‌کرد.
بارها دستگیر، تبعید و ممنوع المنبر گردید.
در سال 1352، مسجد جاوید را احیاء و با تشکیل کلاس های مختلف، حرکت فرهنگی خود را آغاز نمود، اما ساواک آن مسجد را تعطیل کرد و او را به همراه حضرت آیت الله خامنه ای دستگیر و روانه زندان ساخت.
پس از آن، مسجد قبا را تأسیس نمود و آن را به صورت پایگاه مهمی در جهت فعالیت های مبارزاتی علیه رژیم شاه درآورد.
در سال 1356 و 1357 نماز عید فطر را با عظمت برگزار کرد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به عضویت شورای انقلاب و جامعه روحانیت مبارز درآمد.
وی همچنین ریاست دانشکده الهیات را به عهده گرفت.
شهید مفتح در 27 آذر 1358، در حالی که وارد دانشکده می شد، به دست مزدوران آمریکا (موسوم به گروه فرقان) به شهادت رسید.
از آثار وی حاشیه بر منظومه، ترجمه تفسیر مجمع البیان و روش اندیشه می باشد.
ر.ک : شهید آیت الله دکتر مفتح به روایت اسناد ساواک .
مرکز بررسی اسناد تاریخی 3.
حجتالاسلام شیخ احمد کروبی در سال 1272 ش در یکی از روستاهای گلپایگان به دنیا آمد.
پس از فروش مایملک پدری خود به نجف رفت و به تحصیل علوم دینی روی آورد.
در سال 1310ش به وطن بازگشت و در منطقه الیگودرز مستقر شد.
فعالیت‌های سیاسی شیخ احمد کروبی با مخالفت و اعتراض نسبت به رضا شاه آغاز شد که نتیجه آن مصادره نوشتهها و تحقیقات و بازداشت وی بود.
ایشان در همگامی با آیتالله کاشانی فعالیت چشمگیری داشت.
گفته می‌شود که رژیم شاه قصد از بین بردن او را داشت، ولی به دلیل ترس از عکسالعمل مردم لرستان دست به این کار نزد.
آخرین مجازات ایشان از سوی حکومت پهلوی، تبعید به دماوند بود.
حجتالاسلام و المسلمین احمد کروبی در سال 1363ش در سن 91 سالگی درگذشت.
4.
آیت الله شیخ جعفر اقبال سبحانی فرزند محمدحسین در سال 1308 ش در تبریز متولد گردید.
تحصیلات خود را در ادبیات و ریاضی و هندسه در زادگاه خود به انجام رسانید و علوم ادبی و عربی را نزد اساتید بزرگی چون آقا میرزا محمدعلی مدرس تبریزی، صاحب فرهنگ نوبهار و ریحانه الادب، آموخت.
در جریان غائله آذربایجان در سال 1325 به قم مهاجرت نمود و از محضر اساتید بزرگ، حضرات آیات بروجردی، حجّت و علامه طباطبایی، گلپایگانی و مجاهد تبریزی بهره مند گردید.
او بیش از 14 سال از جلسات درس حضرت امام خمینی (ره) کسب فیض نمود.
استاد سبحانی ازجمله مؤسسین مجلّه «مکتب اسلام» بود و سالیان متمادی مقالات علمی فراوانی را در آن مجلّه به چاپ رسانید.
فعالیت‌های مبارزاتی او علیه رژیم پهلوی به آغاز نهضت حضرت امام(ره) برمی گردد.
بنا به گزارش ساواک، در جریان تبعید امام به ترکیه به جرم تشویق علماء و مراجع قم برای انجام عکس العمل در مقابل عمل دولت وقت و ملاقات با آقایان حاج شیخ هاشم آملی، حاج شیخ مرتضی حائری و سید احمد زنجانی بازداشت و در 18 /8 /43 به زندان قزل قلعه انتقال یافت و 10 روز بعد محکومیت او به قرار التزام به عدم خروج از حوزه قضایی تهران تبدیل گردید و از زندان آزاد شد.
در بهمن ماه همان سال به جرم سخنرانی در دفاع از حضرت امام(ره) در شهرستان دزفول، به 6 ماه تبعید به کاشمر محکوم گردید.
تبعید وی عکس العمل مراجع وقت از جمله حضرت آیت الله سید محمد هادی میلانی را برانگیخت و جهت حمایت از وی به آیت الله سید اسداللّه نبوی از علمای بزرگ دزفول متوسل شد.
در سال 1344 از طریق آبادان، مخفیانه به عراق سفر نمود و در سال 1346 به همراه روحانیون به اصطلاح افراطی ممنوع المنبر گردید.
در سال 1347 به علت دعا نمودن به امام خمینی در پایان سخنرانی خود در شهرستان کنگاور، شهربانی از منبر وی جلوگیری و روز بعد (26 /3 /47) او را از کنگاور اخراج نمود.
ساواک چنان با حساسیت مواضع وی را دنبال می نمود که جمله ای از مقاله وی در مجلّه مکتب اسلام را که نوشته بود : «...
در پرتو انتساب به رئیس مملکت همه گونه سوءاستفاده بنمایند»، بریده و ضمن بایگانی در پرونده، دستور مراقبت داده بود.
همچنین پس از انتشار این مقاله که با عنوان «توطئه خطرناک منافقان» در شماره 114 مجله مکتب اسلام به چاپ رسیده بود، وی به ساواک احضار و مورد مصاحبه قرار گرفت.
در پی اظهاراتی در تاریخ 23 /8 /48 در مسجد امام حسن مجتبی (علیه السلام) در خرم آباد و اشاره به فقر شدید مردم و اینکه بعضی برای سگ های خود ماشین و راننده مخصوص دارند تا سگها را برای تفریح با ماشین به خیابان ببرند، ولی حقوق راننده، کفاف معاش وی و عیالش را نمی دهد، بلافاصله از سوی ساواک احضار و تهدید شد.
در سال 1350 به اتفاق آیت الله مکارم شیرازی و سید علی محقق داماد مؤسسه ای به نام جمعیت خیریه و مرکز مطالعات اسلامی و نجات نسل جوان دایر نمودند که با هماهنگی آقای شریعتمداری، ساواک با تأسیس آن مخالفت نمود.
در سال 1351 نیز مجدداً به خاطر اظهاراتش بر منبر در خرم آباد، دستور احضار وی به ساواک داده شد و در سال 1353 نیز ضمن احضار به ساواک، از روش منبر وی اظهار نگرانی گردید.
وی از جمله افرادی بود که در سال 1356 تلگراف تسلیت حوزه علمیه قم به حضرت امام در شهادت حاج آقا مصطفی را امضا نمودند.
ایشان در سال 1359 «مؤسسه تحقیقی و تعلیماتی امام صادق (ع)» را بنیان نهاد و ریاست آن را بر عهده گرفت.
آیت الله سبحانی در حدود 100 جلد کتاب در زمینه های فقه و اصول و فلسفه و تاریخ منتشر کرده است که تعدادی از آنها عبارتند از الهیات، کلیات فی علم الرجال، اصول الحدیث، اصول الفلسفه، نظریه المعرفه، اللّه خالق الکون، فلسفه اسلامی و اصول دیالکتیک، فروغ ابدیت و سرچشمه هستی.
5 .
حجت الاسلام حاج شیخ مصطفی زمانی در 20 شعبان 1353ق (1313ش) در نجف آباد متولد شد.
وی در خانواده‌ای مستضعف و متدین پرورش یافت.
در کنار کار روزانه، دروس ابتدائی را به پایان رساند.
به توصیه مرحوم آیتالله شیخ ابراهیم ریاضی و شهید سید مجتبی نواب صفوی به تحصیل در رشته علوم اسلامی روی آورد.
پس از تحصیلات مقدماتی در زادگاه خود، به قم مهاجرت نمود و در محضر حضرات آیات عظام: مشکینی، حسین نوری همدانی، ستوده، اعتمادی و...
به تحصیل مشغول و دو سال از محضر مرحوم آیت الله بروجردی کسب فیض نمود.
هشت سال در درس حضرت امام خمینی حاضر و بحث مکاسب امام را تقریر نمود.
کار نویسندگی و ترجمه را از دهه 1340 آغاز و در نیمه دوم همان دهه کار نشر را آغاز و مؤسسه پیام اسلام را تأسیس نمود که حاصل آن انتشار بیش از دویست مجلد کتاب در تیراژ بالا بود.
وی در سال 1352 دستگیر و به زندان قزل قلعه روانه شد.
حجت الاسلام زمانی در ابتدا با شهید آیت الله مفتح همکاری داشت و پس از انتقال استاد به تهران، خود به صورت مستقل کارش را ادامه داد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی بر فعالیت خود افزود و در اول اسفند 1369 درگذشت و در کنار حرم حضرت معصومه(س) دفن گردید.
از آثار ایشان: قصه های قرآن .
قصه های کهن .
ابراهیم یا بت شکن توحید .
کودک نیل یا مرد انقلاب .
امام علی پیشوای مسلمین.
با ضعف مسلمین دنیا در خطر سقوط .
استعمار .
به سوی اسلام یا آئین کلیسا .
ترجمه نهج البلاغه .
ترجمه دیوان امام علی(ع).
6.
حجت الاسلام غلامرضا فیروزیان در سال 1297 ﻫ .
ش در تهران متولد و پس از فراگیری تحصیلات ابتدایی در مکتب خانه به خاطر فقر حاکم بر جامعه ایران،روزها مشغول کار و درکلاسهای شبانه به تحصیل مشغول گردید وی پس از پایان خدمت سربازی مقدمات علوم اسلامی را در تهران فرا گرفت.
و در سال 1321 جهت ادامه تحصیل عازم حوزه علمیه قم گردید.
وی پس از آشنائی با روحانیون مبارزی نظیر مرحوم آیت اللّه ابوالقاسم کاشانی، شهید نواب صفوی و حجت الاسلام شیخ عباسعلی اسلامی در مسیر مبارزات روحانیت قرار گرفت و در جریان نهضت ملی شدن نفت نماینده آیت الله کاشانی در رسیدگی به مشکلات مردم در شهرهای مختلف ایران بود.
حجت الاسلام فیروزیان در جریان یک مسافرت به اصفهان با آیت الله خادمی آشنا و به درخواست ایشان در اصفهان ساکن گردید و به وعظ و خطابه پرداخت و چندین باب مدرسه تعلیمات اسلامی در اصفهان تأسیس نمود.
در سال 1331 به علت انتقاد از رژیم طاغوت ازطرف کمیسیون امنیت استان به وی ابلاغ گردید از اصفهان خارج شود.
در تاریخ 19 /3 /42 به اتهام «تشویق مردم علیه امنیت داخلی و تعطیل نمودن بازار و اظهارات خلاف مصالح عالیه مملکت» دستگیر و پس از مدتی آزاد و سپس مدتی ممنوع المنبر شد.
پس از پیروزی انقلاب از طرف نهادها و ارگانهای مختلف مأمور حل مشکلات مردم در نقاط مختلف کشور گردید و سالیانی است که در مناطق محروم کشور به عمران و آبادی و تبلیغ مشغول می باشد.
7.
ساواک در گزارش دیگری که دارای تاریخ 4 /10 /44 می باشد، درباره ایشان نوشته است: « ...
در مورد ایام ماه مبارک رمضان و مجالس وعظ و خطابه که تشکیل می شود مذاکره و چون اطلاع حاصل شده که شیخ جعفرمهاجری و سیداحمد کلانتر که هردو نفر از وعاظ ناراحت هستند، اولی در مسجد بالاسر، دومی در مسجد جامع به منبر می روند، مذاکره و با اقداماتی که از طرف سرکار سرهنگ بدیعی به عمل آمده، ایشان نظریه داده که فعلاً اجازه داده شود دو نفر مذکور به منبر رفته و چنانچه خارج از موضوع صحبتی نمودند، تصمیم مقتضی اتخاذ گردد.
» امام در آینه اسناد .
ج 9 ص 282