تاریخ سند: 9 فروردین 1357
عدهای از افراطیون مذهبی مشهد قصد دارند به مناسبت چهلمین روز حادثه تبریز ضمن اجتماع در مسجد گوهرشاد و صحن حرم
متن سند:
از: 9/ ﻫ 1 تاریخ: 9 /1 /2537[1357]
به: 312 شماره: 5070 /9 ﻫ 1
تلفنگرام
عدهای از افراطیون مذهبی مشهد قصد دارند به مناسبت چهلمین روز حادثه تبریز ضمن اجتماع در مسجد گوهرشاد و صحن حرم، دست به تظاهرات زده و مأمورین انتظامی را مجبور به ورود به داخل حرم و مسجد نموده و مأمورین را وادار به تیراندازی نمایند و در نتیجه جریان تیراندازی سالهای قبل در مسجد گوهرشاد را تجدید نمایند.1
نظریه . جریان تیراندازی در مسجد گوهرشاد مربوط به 44 سال قبل میباشد و مردم مشهد خاطره خوبی از این واقعه2 ندارند، لذا مراتب جهت پیشبینیهای لازم و جلوگیری از برخورد مسلحانه مأمورین با اخلالگران در داخل حرم و مسجد گوهرشاد به شهربانی و سایر مراجع انتظامی خراسان اعلام گردید.
گوینده . خداپرست
گیرنده . عباسی
محترماً به عرض میرساند. آقای مجتبوی 9 /1
توضیحات سند:
1. اداره کل سوم پس از دریافت این خبر، طی شماره 81 /312- 9 /1 /37 نوشته است: «برگزاری مجالس ترحیم در مساجد بلامانع است و در سایر مجامع عمومی و معابر عام، مأمورین انتظامی باید با استفاده از عوامل لازم و در صورت لزوم گاز اشکآور، متظاهرین را متفرق نمایند.» بخش ضمائم
2. قیام مسجد گوهرشاد، پس از فرمان رضاخان به اتحاد شکل و کشف حجاب، علمای خراسان قیام نمودند. رضاخان برای سرکوبی آنان امر کرد که مأموران به مسجد گوهرشاد و صحن حمله کنند. در این واقعه جمع کثیری از مردم بیگناه را قتل عام کردند و حدود یکصد نفر از روحانیون و افراد متنفذ را دستگیر و عدهای از علمای بزرگ، نظیر مرحوم آقا سیدیونس اردبیلی و مرحوم آقازاده، را به تهران آورده محاکمه نمودند. (نهضت روحانیون ایران، ج2، ص 165)
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 11 صفحه 196