موضوع
تاریخ سند: 7 تیر 1355
موضوع
متن سند:
از: 23ﻫ تاریخ: 7 /4 /2535[1355] 13550407به: 312 شماره: 1935 /23ﻫ
موضوع
در روزهای اخیر اسلامی و سیدحسن شالی برنامه‌های خود را پیرامون امور دینی مثل سابق دنبال کردند. لیکن به علت اینکه جمعیت کمتری در اجرای این برنامه شرکت کرده چندان راضی بنظر نمی‌رسیدند1 ضمناً در یکی از این جلسات دیده شد که در پایان صحبت‌های سیدحسن شالی، دو نفری (شالی و اسلامی) در ماشین مدتی با هم به گفتگوی خصوصی پرداختند که البته چون فقط دو نفری بودند چیزی از مطالب آنها دستگیر نشد.
ولی متعاقب این جریان اسلامی تعدادی اعلامیه در روی کاغذهای تمیزی به‌طور دستنویس تهیه و به در و دیوارهای تاکستان الصاق نمود و همزمان با آن در مسجد صباخان در حضور عده‌ای حدود صد نفر در حالیکه اسلامی جمعیت را دایره‌وار دور خود جمع نموده بود اظهارداشت من در اعلامیه تهیه شده 4 مطلب را متذکر شده‌ام و در دستور کار خود قرار داده‌ام. و اضافه نمود مجالس من مجلس روضه‌خوانی نیست بنابراین در این جلسات بیشتر افرادی بایستی شرکت نمایند که حداقل سواد را داشته باشند تا مطالب مرا بتوانند بفهمند و درک کنند و سپس شروع به تشریح 4 مطلب نمود. ابتدا درباره تعالیم قرآن بیانات مختصری کرد و درباره مطلب دوم مندرج در اعلامیه گفت هر فردی از افراد بشر بخصوص مسلمانان ایران درخصوص ناملایمات و جنایت‌ها و انحرافاتی که در جامعه می‌بینند طبعاً بایستی حساس باشند و احساس مسئولیت و وظیفه نمایند بدین معنا که اشکالات را از نظر علمی و درخور سواد بفهمند و بعداً در مقام رفع آن برآیند و سپس با اشاره به متن مواد 3 و 4 اعلامیه گفت یک نفر مسلمان که وظیفه دارد در مسجد نماز بخواند مسائل و احکام دینی را هم بایستی درک و عمل نماید و در حد امکان به نشر مسائل اجتماعی و اقتصادی و غیره بپردازد ضمناً در همین جلسه درباره مکتب‌های فکری ماتریالیسم2 و دیالکتیک و رد آنها صحبت کرد که چون در حد فهم و حوصله آن جمع نبود عده‌ای از کنار وی رفتند فقط عده‌ای جوان باقی ماندند که بیشتر دانش‌آموز بودند و از آنها خواست تا هرکس مشکل و سوالی دارد از او پرسش کند ولی کسی سئوالی نکرد و جلسه با این کیفیت پایان یافت.
نظریه شنبه: بنظر می‌رسد که برنامه‌های اسلامی و شالی متضمن تعلیم یک سلسله مطالب اجتماعی نزدیک به سیاسی است که می‌خواهند با این ترتیب با افراد باسواد خصوصاً طبقه جوان تفهیم و آموزش دهند تا شاید بعداً بر وفق مراد خود مورد بهره‌برداری قراردهند ضمناً در این سخنرانی‌ها این نکات قابل توجه است:
1ـ هنگام تشریح تعلیم قرآن بسیار مختصر صحبت کرد و حتی وقتی یکی از حاضران که پسر جوانی بود گفت ما قرآن بلد هستیم با استفاده از این اظهار وی نیز موقع را غنیمت دانست و زیاد درباره‌ی آن صحبت نکرد. چون ادامه صحبت وی درمورد مسائل اجتماعی بود و اندکی جنبه نقد از مسائل اجتماعی داشت تاحدی برای بیشتر شنوندگان تازگی داشت و لذا بنظر می‌رسد اگر این اشاره مختصر به مسائل مربوط به تعلیم قرآن را نیز عنوان نمی‌کرد احتمالاً وضعیتش مورد تردید حاضران قرار می‌گرفت.
2ـ بیشتر تلاش اسلامی برای جلب جوانان است که البته این خود طبیعی است که هر مکتب فکری روی جوانان در این‌گونه مواقع تحرک بیشتری دارند.
3ـ نوعاً جلسه‌ای که در روز مزبور تشکیل گردید اولین جلسه بود که قرار شده است در طول هفته و درصورت امکان مرتباً تشکیل شود (به غیر از روزهای پنجشنبه و جمعه) که سیدحسن شالی نیز در آن حضور می‌یابد و تقریباً جنبه عمومی دارد.
4ـ اسلامی اخیراً وسائل زندگی خود را که بسیار مختصر هم هست به تاکستان منتقل نموده و دیگر شب و روز در تاکستان مقیم شده است.
5ـ نامبردگان (سید حسن شالی و اسلامی) در سخنان خود سعی می‌کنند مطالبی خارج از قواره عنوان نکنند و بنظر می‌رسد علت این امر آن است که نمی‌خواهند به‌اصطلاح گزک بدست کسی بدهند لیکن تاکنون در 2 بار سید حسن شالی هنگام سخنرانی اختیار از دست داده و مطالب مختصر کنایه‌آمیز عنوان کرده است ضمناً سخنرانی‌های آنان اصلاً حالت روضه‌خوانی ندارد.
6ـ مدارس تاکستان تعطیل شده و برای شرکت هرچه بیشتر جوانان در این مجالس زمینه فراهم شده است.
7ـ این فعالیت‌ها و تشکیل جلسات متضمن مخارجی برای سیدحسن شالی و اسلامی مورد بحث می‌باشد لیکن آنان نه تنها پولی از مردم دریافت نمی‌کنند بلکه مرتباً از جیب خرج می‌کنند.
8ـ در آن قسمت که اسلامی عنوان کرد یک مسلمان بایستی در زمینه مسائل اجتماعی نقد و نظریه اراده نماید این مسئله مربوط به امر به معروف و نهی از منکر است و از آن گذشته یک فرد مسلمان برای پاک نگه داشتن روح و جسم خود و اخذ تعالیم اسلامی بایستی احکام شرعیه خود را بخواند و عمل کند ولی این مسلمان را یکباره وادار به مقاله‌نویس‌های اجتماعی کردن و آموزش دادن در این زمینه بنماید بنظر می‌رسد که تعلیم در این زمینه متضمن بررسی یا سلسله مطالب اجتماعی نزدیک به سیاسی است که دو نفر مزبور می‌خواهند با این وضع و ترتیب به افراد باسواد خصوصاً طبقه جوان تفهیم و تعلیم نمایند تا از طریق نگارش انشائی تحت عنوان مقاله‌نویس ذهنیات آنان را در جهت همان مطالب اجتماعی آماده و پرورش دهند.3
نظریه سه‌شنبه: گزارش و نظریه شنبه تائید می‌شود سید حسن شالی و اسلامی مورد بحث که خواهرزاده سیدحسن شالی است برابر تحقیقات انجام شده در گذشته در عراق بوده است و ضمناً در مجالس خود در تاکستان روضه‌خوانی کم دارد به عبارت دیگر اینطور موضوع تفسیر می‌شود که نامبرده مثل سیدحسن شالی کارش جنبه روضه‌خوانی نداشته و بیشتر به مباحث تکالیف اجتماعی و اخلاق برای مردم می‌پردازند به همین لحاظ در وضعیت فعلی این تردید بوجود آمده که آیا آنان مثل روحانیون هدفی دارای وضعیت فکری آنچنانی هستند یا اینکه تصادفاً چنین خط مشی و روشی درپیش گرفته‌اند به هر صورت با آموزش‌هایی که به شنبه داده شده و تصمیمات مقتضی که در برنامه‌های بعدی برای اخذ اطلاعات بیشتر درمورد آنان بکار گرفته خواهد شد این موضوع روشن و نتیجه به استحضار خواهد رسید. ضمناً یک نسخه فتوکپی اعلامیه دستنویس شده مورد بحث پیوست این گزارش می‌باشد.4
نظریه 23 ـ مراقبت از نامبرده باتوجه به وضعیت سوابق وی و همچنین دستورالعمل 702 /312ـ31 /1 /35 ادامه داشت و بر همین مبنا اطلاعات فوق کسب گردیده و در حال حاضر سعی بر این است که بطور کاملاً غیرمحسوس مشخصات بیشتر اسلامی و با سایر فعالیت‌های احتمالی سیدحسن شالی مورد شناسایی دقیق‌تری قرار گیرد تا از آن طریق بیشتر بتوان مراقبت‌های لازم را معمول داشت.
آقای خوانساری
بهره‌برداری و مراقبت شود 8 /4
در ساعت 12 روز 8 /4 /35 به بخش 312 واصل گردید.
توضیحات سند:
1. منبع ساواک مشخص نمی‌کند که چرا باید آقایان شالی و اسلامی از حضور زیاد مردم ناراحت باشند . به نظر می‌رسد که منبع ساواک بیشتر به دنبال رضایت‌خاطر روسای خود بوده است نه گزارش دقیق واقعیت‌ها.2. ماتریالیسم (Materialism) یا ماده‌گرایی به دیدگاهی گفته می‌شود که بر این باور است که هر آنچه در هستی وجود دارد ماده یا انرژی است و همه‌ی چیزها از ماده تشکیل شده‌اند و همه‌ی پدیده‌ها از جمله آگاهی نتیجه‌ی برهم‌کنش‌های مادی است. به عبارت دیگر، ماده تنها چیز است و واقعیت عملاً همان کیفیت‌های در حالِ رخ دادنِ ماده و انرژی است. ماتریالیسم یک مکتب فلسفی می‌باشد که در مقابل مکتب ایده‌آلیسم مطرح شده است. شاخه‌های مهم آن ماده‌باوری مکانیکی و ماده‌باوری دیالکتیکی می‌باشند. ماتریالیسم مکانیک را فویرباخ بنیانگذاری کرد و ماده‌باوری دیالکتیک را مارکس. که مکتب مارکسیسم، کمونیسم، مائویئسم، تروتسکیسم ... براساس همین بینش ماتریالیستی است.
3. مطلب در سند به همین صورت نوشته شده است.
4. پیوست موردنظر در میان اسناد یافت نشد.