مقام محترم ریاست ارکان حرب کل قشون دامت شوکته
متن سند:
نمره 3
تاریخ 4 جوزا 132 مختصر شود
مقام محترم ریاست ارکان حرب کل قشون دامت شوکته
تعقیب معروضه تلگرافى مرموز نمره 2 به عرض مىرساند: اگر حضرت مستطاب اشرف والا از مراتب رشادت و پهلوانى سرحلقه سیاست شاهرود یعنى آقا شیخ احمد مجتهد اطلاعى ندارند، خوب است از خود آقاى دکتر حسینقلى خان و شخص حضرت والا امیراعظم سؤال بفرمایند تا از وضعیت اینجا مسبوق شده و از علت و سبب عدم موفقیت مرحوم امیراعظم به مقصود خود در دوره سیم و چهارم انتخابات اینجا و از باعث منتخب شدن آقا سیدفاضل کاملاً مستحضر شوند. درجه نفوذ این شخص در اینجا به اندازهاى است که تمام متنفذین شهرى و قراء کل و جزء و حدود اینجا به میل و اراده طبیعى تابع میل و اراده ایشانند و در اینگونه موارد همگى صرفا تابع نظر و اراده شخص ایشانند و ذره[اى] انحراف و تخطى نمىورزند. اتفاقا از پنج ماه قبل که امر انتخابات مطرح شده، در نتیجه تعاطى افکارى که با وجوه و سران طبقات محلى نمودند، حاج میرزا رضاى دامغانى1 را کاندید[اى] وکالت کرده، بوسیله رُسُل و رسایل به تمام ملاها و آخوندهاى قراء دور و نزدیک و کل و جزء و نظریه خود را اعلام و همه را به انتخاب مشارالیه دعوت و ترغیب نمود. اذهان عموم متوجه شخص حاج میرزا رضاست که راهى براى تغییر عقیده این مردم متصور نیست و تدبیر براى جلب نظریه و نسخ تصمیم حضرت آقا بعد از این ترتیبات و اقدامات به نظر نمىآید و فدوى چون از اوایل از نقطهنظر اصلحیّت بنا بر نظریات عالیه مصادر، مایل و ساعى براى انتخاب آقاى دکتر و امثال ایشان بودم، به توسط خود معزى الیه و به طور مستقیم از حضرت اشرف والا امیراعظم استدعاى تشریف آوردن به شاهرود کرده و نظریات معظمله را در این خصوص استعلام نموده[ام]، چنانچه در هشتم حوت تحت نمره 16 از حضرت مستطاب اشرف والا هم استدعاى تسریع حرکت حضرت معظمله را نموده بود و به هیچوجه نتیجه حاصل نشد. نه خودشان تشریف آوردند و نه نقطهنظر خودشان را معین و مرقوم فرمودند، تا اینکه از موقع کار گذشت و ترتیبات محلى به شرح فوق، به پیش افتاد. بعد از آن در پنجم و ششم شهر صیام، نظریه خودشان را درباره آقاى دکتر دستخط و ابلاغ فرمودند و این موقعى است که از طرفى فدوى بر حسب ابلاغیه ریاست محترم تیپ شمال که به موجب متحدالمآل حضرت اشرف وزارت جلیله جنگ دامت شوکته و عظمته صادر فرموده بودند، از مداخله و اعمال نظر در امر انتخابات ممنوع و متقاعد بود. و از همین نقطه نظر اقدام به امر انتخابات را مهمل و معطل گذارد و شروع را موکول به آمدن حضرت حکمران کرده است. و از طرفى موقع و صرفه از دست رفته بود که مجاهدت فدوى به طور ساده نتیجهبخش نمىگشت. این بود که در جواب، مراتب را به عرض رسانیده، باز استدعا کردم خودشان تشریف بیاورند که هنوز هم خبرى از حرکت ایشان نیست و اینک صریحا عرضه مىدارم چاره و راه حصول این مقصود دو چیز است: یکى اجازه فرموده اعمال نفوذ و طى طرق تدبیر و دویم آمدن حضرت والا امیراعظم به فوریت با همین اختیارات تا حسبالامر شروع به اقدامات نماییم.
فدوى یاور محتشمالدوله
توضیحات سند:
1. رضا شریعتمدار دامغانى (متوفى 1306 ش) فرزند میرزا حسن مجتهد، روحانى سرشناس دامغان و صاحب آثارى درباره معارف دینى، نماینده شاهرود در پنجمین دوره مجلس شوراى ملى و دوره مجلس مؤسسان بوده است. (1304 ش).
(ر. ک: شریف رازى، گنجینه دانشمندان، ج 5 115؛ طاهریان، تذکره شعراى دامغان، صص 119 ـ 123)
منبع:
کتاب
انتخابات مجلس پنجم به روایت اسناد (جلد اول) صفحه 294