مسکوکات طلای ضرب شده در دوران سلطنت پهلوی
متن سند:
1ـ سکه جلوس
نقش روی سکه ـ نیم تنه اعلیحضرت رضا شاه پهلوی با کلاه کوچک در ما
بین هلال برگ و عبارت «پهلوی شاهنشاه ایران» در دو طرف تمثال «جلوس ـ
آذر 1304»
نقش پشت سکه ـ پنج پهلوی به حروف در دایره هلال برگ و تاج
2ـ سکه یادگاری جشن
نوروز
نقش روی سکه ـ شیر و
خورشید و زیر آن تاریخ
ضرب 1305
نقش پشت سکه ـ
عبارت«یادگار جشن
نوروز اعلیحضرت پهلوی»
3ـ سکه یک پهلوی
نقش روی سکه ـ شیر و
خورشید و تاج و هلال برگ
و نام مسکوک «یک پهلوی
»
نقش پشت سکه ـ عبارت
«رضاشاه پهلوی شاهنشاه
ایران» و تاج در هلال برگ
دیامتر 19 میلیمتر
وزن 15 نخود 89 /2 گرم
تاریخ ضرب 1305
4ـ مسکوکات پهلوی
یک پهلوی دیامتر 18 میلیمتر وزن 93 /1 گرم 10 نخود
دو پهلوی دیامتر 20 میلیمتر وزن 86 /3 گرم 20 نخود
پنج پهلوی دیامتر 23 میلیمتر وزن 65 /9 گرم 50 نخود
نقش روی سکه ـ شیر و خورشید و تاج در هلال برگ و نام مسکوکات (یک
پهلوی ـ دو پهلوی ـ پنج پهلوی)
نقش پشت سکه ـ عبارت «رضاشاه پهلوی شاهنشاه ایران» و تاج در هلال برگ
تاریخ ضرب از 1306 تا 1308
5ـ مسکوکات پهلوی
یک پهلوی دیامتر 17 میلیمتر وزن 93 /1 گرم 10 نخود
دو پهلوی دیامتر 20 میلیمتر وزن 86 /3 گرم 20 نخود
پنج پهلوی دیامتر 23
میلیمتر وزن 65 /9 گرم 50
نخود
نقش روی سکه ـ نیم تنه
تمثال رضا شاه کبیر با کلاه
بزرگ و عبارت «رضاشاه
پهلوی شاهنشاه ایران»
نقش پشت سکه ـ شیر و
خورشید و تاج در هلال
برگ نام مسکوکات «یک
پهلوی ـ دو پهلوی ـ پنج
پهلوی» زیر پای شیر
تاریخ ضرب از 1310 تا
1314
6ـ مسکوکات پهلوی
نیم پهلوی وزن 067 /4 گرم
میلیمتر دیامتر2118
یک پهلوی دیامتر 22 میلیمتر وزن 134 /8 گرم
از سال 1314 تا 1319 (با نقوش مذکور فوق)
7ـ سکه یک پهلوی
نقش روی سکه ـ شیر و خورشید و تاج در مابین هلال برگ زیر پای شیر و نام
مسکوک «یک پهلوی» و تاریخ ضرب زیر هلال
نقش پشت سکه ـ عبارت «محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران»
تاریخ ضرب سال 1322 و سال 1323
دیامتر 21 میلیمتر وزن 134 /8 گرم
8ـ مسکوکات پهلوی
نیم پهلوی دیامتر 19 میلیمتر وزن 067 /4 گرم
یک پهلوی دیامتر 21 میلیمتر وزن 134 /8 گرم
نقش روی سکه ـ تمثال شاهنشاه برجسته و روی تمثال عبارت «محمدرضا شاه
پهلوی شاهنشاه ایران» و تاریخ ضرب زیر تمثال
نقش پشت سکه ـ
شیروخورشید و تاج در
هلال برگ و در زیر پای شیر
نام مسکوکات «یک پهلوی
و نیم پهلوی»
تاریخ ضرب 1324 تا
1329
9ـ مسکوکات پهلوی
ربع پهلوی کوچک دیامتر
14 میلیمتر وزن 0335 /2
گرم 900 در هزار
نیم پهلوی دیامتر 19
میلیمتر وزن 067 /4
گرم 900 در هزار
یک پهلوی دیامتر 22
میلیمتر وزن 134 /8
گرم 900 در هزار
نقش روی سکه ـ تمثال شاهنشاه بالای آن عبارت «محمدرضا شاه پهلوی
شاهنشاه ایران» تاریخ ضرب در زیر تمثال
پشت سکه ـ شیروخورشید و تاج در هلال برگ و نام مسکوک در زیر پای شیر
تاریخ ضرب از 1329 تا 1336
10ـ مسکوکات پهلوی طلائی که طبق قانون ضرب مسکوکات طلا مصوب 28
فروردین ماه 1337 ضرب شده است.
ربع پهلوی دیامتر 16 میلیمتر وزن 033995 /2 گرم 900 در هزار
نیم پهلوی دیامتر 19 میلیمتر وزن 06799 /4 گرم 900 در هزار
یک پهلوی دیامتر 22 میلیمتر وزن 13598 /8 گرم 900 در هزار
دوونیم پهلوی دیامتر 30 میلیمتر وزن 033995 /2 گرم 900 در هزار
پنج پهلوی دیامتر 40 میلیمتر وزن 67990 /40 گرم 900 در هزار
نقش روی مسکوک ـ تمثال شاهنشاه آریامهر و عبارت «محمدرضا پهلوی
شاهنشاه ایران»
در بالای آن و تاریخ ضرب
در زیر تمثال
نقش پشت مسکوک ـ
شیروخورشید ـ تاج در
هلال برگ و نام مسکوک در
زیر پای شیر
از سال 1337 تا 1341 کلیه
مسکوکات مزبور ضرب
شده است.
سال 1342 ربع پهلوی، نیم
پهلوی، یک پهلوی طلا و پنج
پهلوی ضرب شده است.
سال 1343 ربع پهلوی، نیم
پهلوی، یک پهلوی ضرب
شده است.
سال 1344 ربع پهلوی، نیم
پهلوی، یک پهلوی ضرب شده است.
سال 1345 ربع پهلوی، نیم پهلوی، یک پهلوی ضرب شده است.
سال 1346 ربع پهلوی، نیم پهلوی، یک پهلوی ضرب شده است.
سال 1347 ربع پهلوی، نیم پهلوی، یک پهلوی و دو و نیم پهلوی طلا و پنج
پهلوی طلا ضرب شده است.
سال 1348 ربع پهلوی، نیم پهلوی، یک پهلوی و دو و نیم پهلوی طلا و پنج
پهلوی طلا ضرب شده است.
سال 1349 ربع پهلوی، نیم پهلوی، یک پهلوی و دو و نیم پهلوی طلا و پنج
پهلوی طلا ضرب شده است.
سال 1350 ربع پهلوی، نیم پهلوی، یک پهلوی و دو و نیم پهلوی طلا و پنج
پهلوی طلا ضرب شده است.
سال 1351 ربع پهلوی، نیم پهلوی، یک پهلوی و دو و نیم پهلوی طلا و پنج
پهلوی طلا ضرب شده است.
سال 1352 ربع پهلوی، نیم پهلوی، یک پهلوی و دو و نیم پهلوی طلا و پنج پهلوی
طلا ضرب شده است.
سال 1353 ربع پهلوی، نیم
پهلوی، یک پهلوی و دو و نیم
پهلوی طلا و پنج پهلوی طلا
ضرب شده است.
سال 1354 ربع پهلوی، نیم
پهلوی، یک پهلوی و دو و نیم
پهلوی طلا و پنج پهلوی طلا
ضرب شده است.
در سال 1354 روی
مسکوکات پهلوی طلا از
عبارت «محمدرضا شاه
پهلوی شاهنشاه ایران» به
عبارت «محمدرضاشاه
پهلوی آریامهر شاهنشاه
ایران» تغییر داده شده است.
مدالهای طلای متفرقه ای که در ضرابخانه ضرب گردیده است.
سال 1337
سکه طلا (مدال) ـ وزن 35 گرم عیار 900 در هزار دیامتر 36 میلیمتر
نقش روی سکه ـ تمثال اعلیحضرت شاهنشاه آریامهر و والاحضرت ثریا
نقش پشت سکه ـ عبارت «یادگار جشن نوروزی» در داخل هلال برگ و تاج و
تاریخ ضرب
از سال 1338 تا 1348
سکه طلا (مدال) وزن 35 گرم عیار 900 در هزار دیامتر 36 میلیمتر
نقش روی سکه ـ تمثال اعلیحضرت شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت فرح
پهلوی شهبانوی ایران
نقش پشت سکه ـ عبارت «لافتی الا علی لاسیف الاذوالفقار» در داخل هلال
برگ و تاج و تاریخ ضرب
سال 1339
سکه طلا بزرگ (مدال) ـ
وزن 20 گرم عیار 900 در
هزار قطر 30 میلیمتر
نقش روی سکه ـ تمثال
اعلیحضرتین
نقش پشت سکه ـ عبارت
«یادبود مولود مسعود
والاحضرت رضا پهلوی» و
سال ضرب
سکه طلای کوچک (مدال)
ـ وزن 6 /2 گرم عیار 900
در هزار قطر 16 میلیمتر
نقش روی سکه ـ عبارت
«قدوم مولود مسعود مبارک
باد»
نقش پشت سکه ـ «السلطان
علی ابن موسی الرضا» و سال ضرب
سال 1341
سکه طلای بزرگ (مدال) ـ وزن 20 گرم عیار 900 در هزار دیامتر 30 میلیمتر
نقش روی سکه ـ تمثال مبارک اعلیحضرتین زیر تمثال تاریخ ضرب «21 اسفند
ماه 1341»
نقش پشت سکه ـ عبارت «یادبود مولود مسعود والاحضرت شاهدخت معصومه
فرح ناز پهلوی»
سکه طلای کوچک (مدال) ـ وزن 6 /2 گرم عیار 900 در هزار دیامتر 16 میلیمتر
نقش روی سکه ـ عبارت «فرح ناز پهلوی 21 اسفند ماه 1341»
نقش پشت سکه ـ «فاطمه المعصومه بنت موسی الکاظم»
سال 1344
سکه طلا (مدال) ـ وزن 35 گرم عیار 900 در هزار قطر 36 میلیمتر
نقش روی سکه ـ تمثال شاهنشاه آریامهر
نقش پشت سکه ـ عبارت «به مناسبت بیست و پنجمین سال سلطنت
اعلیحضرت همایون
محمدرضا شاه پهلوی
شاهنشاه ایران شهریور
1344» در داخل هلال برگ
و تاج
سال 1344
سکه طلا (مدال) ـ وزن 40
گرم عیار 900 در هزار قطر
40 میلیمتر
نقش روی سکه ـ تمثال
شاهنشاه آریامهر و عبارات
«به مناسبت بیست و
پنجمین سال سلطنت
شاهنشاه آریامهر
محمدرضا پهلوی» انجمن
کلیمیان ایران شهریور
1344»
نقش پشت سکه ـ شمعدان هفت شاخه و عبارات روی مدال به زبان عبری
سال 1345
سکه طلای بزرگ (مدال) ـ عیار 900 وزن 20 گرم دیامتر 30 میلیمتر
نقش روی سکه ـ تمثال مبارک اعلیحضرتین، زیر تمثال عبارت بیستم
اردیبهشت ماه 1345
نقش پشت سکه ـ عبارت یادبود مولود مسعود والاحضرت شاهپور علیرضا
پهلوی
سکه طلای کوچک (مدال) ـ وزن 6 /2 گرم عیار 900 دیامتر 16 میلیمتر
نقش روی سکه ـ عبارت «مولود مسعود والاحضرت شاهپور علیرضا پهلوی
هشتم اردیبهشت ماه 1345»
نقش پشت سکه ـ عبارت «شاه ولایت علی»
سال 1345
سکه طلا (مدال) ـ وزن 21 گرم عیار 900 در هزار دیامتر 30 میلیمتر
نقش روی سکه ـ تمثال
شاهنشاه آریامهر و در زیر
تمثال عبارت «فروردین ماه
1345»
نقش پشت سکه ـ عبارات
«ششمین کنگره لاینز» به
فارسی و انگلیسی ـ آبادان ـ
ایران
سال 1346
سکه طلا (مدال) ـ وزن 35
گرم عیار 900 در هزار
دیامتر 36 میلیمتر
سکه طلا ـ وزن 5 /10 گرم
عیار 900 در هزار دیامتر
24 میلیمتر
نقش روی سکه ـ تمثال
شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت فرح پهلوی با تاج مخصوص
نقش پشت سکه ـ تاج اعلیحضرت و عبارت «یادبود جشن فرخنده تاجگذاری
محمدرضا پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران و علیاحضرت فرح پهلوی شهبانوی
ایران آبان ماه 1346»
سال 1347
سکه طلا (مدال) ـ وزن 21 گرم عیار 900 در هزار قطر 30 میلیمتر
نقش روی سکه ـ تمثال شاهنشاه آریامهر و در زیر تمثال عبارت 20 شهریور ماه
1347
نقش پشت سکه ـ تمثال اعلیحضرت رضا شاه کبیر و در زیر تمثال عبارت یادبود چهلمین سال تأسیس
بانک ملی ایران.
سال 1348
سکه طلا (مدال) ـ وزن 35 گرم عیار 900 در هزار قطر 36 میلیمتر
نقش روی سکه ـ تمثال اعلیحضرت شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت فرح پهلوی شهبانوی ایران
نقش پشت سکه ـ عبارت «پانزدهمین مجمع اتحادیه بین المللی زنان حقوق دان 19 تا 25 فروردین 1348
ـ تهران (به زبان فارسی و انگلیسی)
از سال 1349 تا 1351
سکه طلا (مدال) ـ وزن 35 گرم عیار 900 در هزار دیامتر 36 میلیمتر
نقش روی سکه ـ تمثال اعلیحضرت شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت فرح پهلوی شهبانوی ایران
نقش پشت سکه ـ آرم سازمان تربیت بدنی و تفریحات سالم ایران (سال ضرب)
سال 1350
سکه طلا (مدال) ـ وزن 38 گرم عیار 900 در هزار دیامتر 36 میلیمتر
سکه طلا (مدال) ـ وزن 9 گرم عیار 900 در هزار دیامتر 22 میلیمتر
نقش روی مسکوکات ـ تمثال اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر
نقش پشت مسکوکات ـ عبارت «دو هزار و پانصدمین سال بنیانگذاری شاهنشاهی ایران» استوانه کورش
1350
سال 1350
به موجب قوانین مورخ 23 ـ اردیبهشت ماه 1348 و 17 اردیبهشت ماه 1349 و 31 خرداد ماه 1350 ـ
اجازه ضرب و انتشار مسکوکات مشروحه زیر به مؤسسه...
...
...
.
آلمان داده شده است.
طلا
500 ریالی طلا عیار 900 در هزار وزن 51 /6 گرم دیامتر 21 میلیمتر
750 ریالی طلا عیار 900 در هزار وزن 77 /9 گرم دیامتر 21 میلیمتر
1000 ریالی طلا عیار 900 در هزار وزن 03 /13 گرم دیامتر 21 میلیمتر
2000 ریالی طلا عیار 900 در هزار وزن 06 /26 گرم دیامتر 21 میلیمتر
2500 ریالی طلا عیار 900 در هزار وزن 58 /32 گرم دیامتر 21 میلیمتر
5000 ریالی طلا عیار 900 در هزار وزن 17 /65 گرم دیامتر 21 میلیمتر
نقره
20 ریالی نقره عیار 999 در هزار وزن - /6 گرم دیامتر 18 میلیمتر
25 ریالی نقره عیار 999 در هزار وزن 5 /7 گرم دیامتر 26 میلیمتر
30 ریالی نقره عیار 999 در هزار وزن - /9 گرم دیامتر 28 میلیمتر
50 ریالی نقره عیار 999 در هزار وزن - /15 گرم دیامتر 30 میلیمتر
75 ریالی نقره عیار 999 در هزار وزن 5 /22 گرم دیامتر 34 میلیمتر
100 ریالی نقره عیار 999 در هزار وزن - /30 گرم دیامتر 38 میلیمتر
150 ریالی نقره عیار 999 در هزار وزن - /45 گرم دیامتر 42 میلیمتر
200 ریالی نقره عیار 999 در هزار وزن - /60 گرم دیامتر 50 میلیمتر
250 ریالی نقره عیار 999 در هزار وزن - /75 گرم دیامتر 55 میلیمتر
مؤسسه مزبور از محل قوانین فوق الاشعار مسکوکات مشروحه زیر را ضرب و به جریان گذارده است.
طلا
500 ریالی طلای عیار 900 در هزار وزن 51 /6 گرم دیامتر 21 میلیمتر
750 ریالی طلای عیار 900 در هزار وزن 77 /9 گرم دیامتر 26 میلیمتر
1000 ریالی طلای عیار 900 در هزار وزن 03 /13 گرم دیامتر 30 میلیمتر
2000 ریالی طلای عیار 900 در هزار وزن 06 /26 گرم دیامتر 40 میلیمتر
نقره
25 ریالی نقره عیار 999 در هزار وزن 5 /7 گرم دیامتر 26 میلیمتر
50 ریالی نقره عیار 999 در هزار وزن 15 گرم دیامتر 30 میلیمتر
75 ریالی نقره عیار 999 در هزار وزن 5 /22 گرم دیامتر 34 میلیمتر
100 ریالی نقره عیار 999 در هزار وزن 30 گرم دیامتر 38 میلیمتر
200 ریالی نقره عیار 999 در هزار وزن 60 گرم دیامتر 50 میلیمتر
ضرب مسکوک طلا و نقره سفارش بنیاد پهلوی جهت سازمان تربیت بدنی ایران
از سال 1325 تا 1349 مسکوک نقره به عیار 828 در هزار به وزن 36 گرم و مسکوک طلا عیار 900 در
هزار به وزن 5 /20 گرم و دیامتر 35 میلیمتر ضرب گردیده است.
روی مسکوک تمثال شاهنشاه آریامهر و
علیاحضرت ملکه و سال ضرب و پشت سکه آیه «لا فتی الا علی لاسیف الا ذوالفقار» ضرب شده است و
از سال 1350 تا 1354 به جای آیه ذکر شده آرم سازمان تربیت بدنی ضرب گردیده است.
ضمنا به مناسبت یادبود ازدواج اعلیحضرت همایون و علیاحضرت شهبانوی ایران (والاحضرت فوزیه و
والاحضرت ثریا) نیز سه نوع مسکوک ضرب شده که مشخصات آن بعدا به استحضار خواهد رسید.
منبع:
کتاب
زنان دربار به روایت اسناد ساواک - فرح پهلوی - جلد اول صفحه 341