درباره : خلاصه سابقه و وضعیت 15 نفر افرادی که طبق رأی کمیسیون امنیت اجتماعی شهرستان قم به اقامت اجباری در مناطق دیگر محکوم گردیده اند. بازگشت به : 343 ـ 3/2/37 شعبه 15 دادگاه استان مرکز
تاریخ سند: 9 خرداد 1357
درباره : خلاصه سابقه و وضعیت 15 نفر افرادی که طبق رأی کمیسیون امنیت اجتماعی شهرستان قم به اقامت اجباری در مناطق دیگر محکوم گردیده اند. بازگشت به : 343 ـ 3/2/37 شعبه 15 دادگاه استان مرکز
متن سند:
از : ساواک به : وزارت دادگستری شماره : 2994 /312 بدینوسیله خلاصه سابقه و وضعیت 15 نفر افرادی که طبق رأی کمیسیون امنیت اجتماعی شهرستان قم به اقامت اجباری در مناطق دیگر محکوم گردیده اند به پیوست ایفاد می گردد.خواهشمند است دستور فرمائید نتیجه را به این سازمان اعلام دارند.
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت کشور ـ ارتشبد نصیری از طرف مدیرکل اداره سوم ـ ثابتی گیرنده: ریاست سازمان اطلاعات و امنیت قم (21 ه) بازگشت به شماره 287 /21 ه ـ 10 /2 /37 جهت استحضار.
کارمند بررسی ـ روحانی زاده رئیس دایره بررسی ـ عباسی رئیس بخش 312 ـ دبیری رئیس اداره یکم عملیات و بررسی.
عطارپور اصل در پرونده عبدالرحیم ربانی شیرازی در پرونده شخصی محمدصادق صادقی گیوی معروف به خلخالی به کلاسه.
31395 بایگانی شود.
روحانی 15 /3 /37 اصل در پرونده 10338 1ـ عبدالرحیم ربانی شیرازی فرزند بمانعلی شغل واعظ نامبرده فوق یکی از وعاظ ناراحت و افراطی شهرستان قم بوده که به انحاء مختلف نسبت به مسموم نمودن افکار مردم اقدام و از سال 2523 فعالیتهائی به شرح زیر انجام داده است: الف ـ در 20 فروردین ماه سال 2523 در مجالس وعظی که در مدرسه فیضیه قم برپا گردید سخنرانی و طی آن مردم را تحریک به انجام فعالیتهای ضدملی نموده است که به همین لحاظ تذکرات لازم به وی داده می شود.
ب ـ در آبان ماه سال 2523 به سبب تحریکاتی که در بین اهالی و طلاب قم به عمل می آورد و ارتباطاتی که با عناصر مخالف به منظور اخلال در نظم برقرار نموده بود دستگیر و پس از مدتی با اخذ تعهد آزاد می گردد.
مشارالیه به محض آزادی فعالیتهای خود را شدیدا پیگیری و از کوچکترین فرصت جهت هدایت طلاب به راههای ناصواب و مخالفت با دولت اقدام که در نتیجه مجددا در اسفندماه دستگیر و پرونده وی به صدور قرار منع پیگرد منتهی می شود.
پ ـ مشارالیه که از عناصر اخلالگر و شناخته شده بوده پس از آزادی مجدد نیز دست از فعالیتهای خود بر نداشته و در سالهای 2524 و 2525 ضمن تشکیل جلسات محرمانه، تصمیماتی بر علیه دولت از قبیل تهدید و ارعاب و حتی ترور اتخاذ و درصدد به راه انداختن بلوا و آشوب در شهرستان قم بر می آید که نتیجتا در فروردین سال 2525 برای بار سوم دستگیر و از منزل وی تعدادی اوراق مضره و اعلامیه هایی که علیه مصالح ملی بوده کشف و پس از مدتی با قرار التزام آزاد می گردد.
ت ـ پس از آزادی از زندان به شهرستان های مختلف از جمله شیراز مسافرت و با ایادی خود تماس و ضمن تشکیل جلساتی آنان را به اتفاق و اتحاد تشویق می کند.
ث ـ در اواخر سال 2525 نامبرده اعلامیه هایی در انتقاد از لایحه حمایت خانواده تهیه و توسط ایادی خود توزیع می نماید.
ج ـ در سال 2526 به اتفاق عده ای از روحانیون ناراحت و افراطی در زمینه تهیه و توزیع اعلامیه های مضره علیه دولت فعالانه اقدام نموده است.
چ ـ نامبرده در جریان مراسم فرخنده تاجگذاری به اتفاق تعدادی از همفکرانی ضمن تشکیل جلسات مخفی و انتشار اعلامیه های مضره و شعارهای ضدملی تحریکاتی بین طبقات مختلف در رد مراسم مزبور به عمل آورده که به همین لحاظ برای بار چهارم دستگیر و سرانجام به دو سال حبس محکوم که پس از مدتی بازداشت مورد عفو ملوکانه واقع و در روز 6 /8 /2527 آزاد می گردد.
ح ـ با اینکه فرد موصوف از مراحم ملوکانه برخوردار و از زندان آزاد می گردد معهذا مجددا فعالیتهای خود را ادامه و در سال 2528 ضمن تشکیل جلسات خصوصی شدیدا از دولت انتقاد و تحریکات مضره ای در بین اطرافیان خود می نماید.
خ ـ نامبرده در سال 2529 ضمن تهیه اعلامیه های مضره با برقراری ارتباط با عناصر مشکوک اقدامات ضدملی خود را دنبال که مجددا دستگیر و با اخذ تعهد کتبی مبنی بر عدم فعالیت در آینده آزاد می گردد.
د ـ نامبرده به تعهدات خود نیز عمل ننموده و مجددا تحریکات قبلی را پیگیری و مخارج فعالیتهای مضره خود را از محل سهم امام که در اختیار وی قرار می گرفته تأمین می کرده است.
ذ ـ در سال 2530 با تماس با عده ای از ایادی خود تحریکات و فعالیتهای دامنه داری را در زمینه مخالفت با برپائی جشنهای دو هزار و پانصدمین سال شاهنشاهی ایران شروع و در مجالس به شدت از برگزاری جشنها انتقاد و اعلامیه هایی نیز در رد جشنها منتشر که به همین سبب دستگیر و در بازپرسی از منزلش اعلامیه و مدارک مضره ای کشف گردیده است.
ر ـ فرد موصوف در سال 2531 از زندان آزاد و مجددا به فعالیتهای خلاف خود ادامه که به منظور جلوگیری از انحراف فکری دیگران ممنوع الوعظ می گردد.
ز ـ در اواخر سال 2531 اقدامات وسیعی را جهت جمع آوری پول به منظور کمک به خانواده های زندانیان ضدامنیتی معمول داشته است.
ژـ در سال 2532 نامبرده با یک گروه مارکسیست اسلامی که در شهرستان قم مبادرت به کشتن یک نفر پاسبان و مجروح نمودن دو نفر دیگر از پاسبانان شهرستان قم نموده بودند مرتبط و بنا به اعتراف اعضاء دستگیر شده گروه مزبور، مشارالیه همکاریهایی با آنان داشته است لذا نامبرده دستگیر و در بازرسی از منزلش تعدادی اعلامیه و کتب و جزوات مضره کشف و سرانجام به سه سال و یک ماه حبس محکوم می شود.
س ـ نامبرده پس از آزادی از زندان به سبب داشتن افکار منحرف، فعالیتهای گذشته خود را دنبال و ضمن ارتباط با سران جبهه به اصطلاح ملی سابق اقدامات ضدملی خود را پیگیری می نماید.
نامبرده در جریان حوادث اخلالگرانه آذرماه سال 2536 شهرستان قم به اتفاق عده ای از همفکرانش از عاملین اصلی اخلالگران و خرابکاریهای شهرستان مذکور بوده که به همین لحاظ طبق رأی صادره از طرف کمیسیون حفظ امنیت اجتماعی شهرستان قم به سه سال اقامت اجباری در کاشمر محکوم و به محل مزبور اعزام می شود.
مشارالیه در محل تبعید نیز شروع به تحریکاتی در بین اهالی نموده و طبق تصمیم کمیسیون مزبور محل تبعید وی به فیروزآباد فارس تعبیر و چون در این منطقه نیز دست به فعالیتهای ضدملی می زند لذا به شهرستان سردشت تغییر محل داده می شود.
2ـ محمدصادق صادقی گیوی معروف به خلخالی فرزند یداللّه شغل واعظ : نامبرده فوق از جمله وعاظ ناراحت و افراطی می باشد که همواره با تحولات مترقیانه کشور مخالفت و به انحاء مختلف سعی داشته اطرافیان خود را به انجام اقدامات ضدملی تحریک نماید.
سوابق مشارالیه به شرح زیر می باشد: الف ـ در جریان وقایع سال 2522 شهرستان قم که عده ای از طلاب در اثر برخورد با مأمورین زخمی و در بیمارستان بستری بودند، نامبرده جهت تأمین مقاصد سوء خود اقدام به تهیه عکس از مجروحین نموده که فیلم مربوطه توسط شهربانی از بین برده می شود.
ب ـ در سال 2522 با انجام تبلیغات سوء در بین طلاب و اهالی شهرستان قم آنان را تشویق به مخالفت با دولت همکاری با آشوب طلبان می نموده است و در تهیه و توزیع اعلامیه های مضره نیز دست داشته است که به همین لحاظ دستگیر و پرونده وی پس از سیر مراحل قانونی منجر به صدور قرار منع پیگرد گردیده است.
پ ـ در تاریخ 7 /12 /2523 مجالس یاد بودی در شهرستان قم برگزار که به تحریک نامبرده در پایان مجالس مزبور شرکت کنندگان شروع به انجام تظاهراتی خیابانی و دادن شعارهای مضره می نمایند.
لذا مشارالیه دستگیر و با صدور قرار منع پیگرد آزاد می شود.
ت ـ در سال 2525 در شهرستان خمین ضمن سخنرانی مبادرت به ایراد مطالب خلاف مصالح ملی در رد انقلاب شاه و ملت می نماید که از ادامه منبر وی توسط شهربانی جلوگیری شده است.
ث ـ در سال 2526 در شهرستان خلخال ضمن شرکت در جلسات سخنرانی مبادرت به بیان مطالب تحریک آمیز و ضدملی نموده و از دولت به شدت انتقاد کرده است.
ج ـ در سال 2530 در یک مجلس خصوصی نسبت به مقام شامخ سلطنت اهانت نموده است.
چ ـ در سال 2530 در مسجد گیوی از توابع خلخال ضمن ایراد سخنان تحریک آمیز و انتقاد از دولت جوانان را تشویق به مخالفت با دولت و انجام اقدامات ضدمیهنی نموده است.
ح ـ در آبان ماه سال 2531 از طرف بخشداری بخش گیوی شهرستان خلخال از نامبرده دعوت شده که در مراسم جشن میلاد شاهنشاه آریامهر شرکت و نسبت به ذات اقدس ملوکانه دعا و نیایش نماید.
لکن مشارالیه در مراسم شرکت ولی از انجام مراسم نیایش خودداری و سخنان تحریک آمیز نیز ایراد می نماید.
خ ـ در سال 2532 به سبب تحریکاتی که از ناحیه مشارالیه در بین اهالی قم در زمینه مخالفت با اقدامات دولت و ایجاد شورش و بلوا انجام می شده طبق رأی کمیسیون حفظ امنیت اجتماعی شهرستان مذکور به سه سال اقامت اجباری در انارک یزد محکوم شده است.
د ـ در انارک یزد نیز اقدامات ضدملی خود را دنبال و ضمن شرکت در مجالس سخنرانی به تحریک مردم و مسموم نمودن افکار عمومی مبادرت که به همین سبب محل تبعید وی در سال 2532 به شهرستان رودبار تغییر می یابد.
ذ ـ در سال 2535 مدت محکومیت نامبرده خاتمه یافته و به شهرستان قم مراجعت و ضمن تدریس در مسجد امام قم مجددا فعالیتهای اخلالگرانه و تبلیغات شوم خود را در بین طلاب شهرستان مذکور شروع می نماید.
ر ـ در تاریخ 11 /9 /2536 نامبرده به همراه عده ای دیگر از وعاظ ناراحت و افراطی شهرستان قم در مجلس ترحیمی که در مسجد اعظم1 منعقد بوده شرکت و چون مشارالیه ممنوع المنبر بوده لذا به طور ایستاده شروع به انجام سخنرانی تحریک آمیز و تشویق مردم به اخلالگری می نماید که در پایان مجلس شرکت کنندگان در اثر تحریکات نامبرده و سایر وعاظ به خیابانها ریخته و اقدام به شکستن شیشه های بانکها و وارد آوردن خسارات مالی به برخی از اماکن دولتی و دادن شعارهای ضدملی می نمایند.
چون نامبرده با روحیه ماجراجویانه خود یکی از محرکین اصلی مردم به انجام اخلالگری در حوادث تأسف آور شهرستان قم بوده لذا برابر رأی صادره از طرف کمیسیون حفظ امنیت اجتماعی شهرستان قم به سه سال اقامت اجباری در رفسنجان محکوم و به این محل اعزام می شود.
مشارالیه در رفسنجان نیز با عده ای از اهالی و عناصر ماجراجو تماس و اقدامات سوء خود را دنبال که در اثر تحریکات وی روز 29 /11 /2536 عده ای از اهالی به خیابانهای رفسنجان ریخته و شروع به انجام تظاهرات و دادن شعارهای مضره می نمایند.
لذا چون ادامه اقامت وی در رفسنجان نیز به مصلحت نبوده طبق تصمیم کمیسیون مزبور محل تبعید وی به شهرستان لار تغییر یافته است.
توضیحات سند:
1ـ مسجد اعظم قم یکی از شاهکارهای مرحوم آیت الله بروجردی رضوان اللّه علیه است.قسمتی از محل ساختمان مسجد قبلاً خانه های شخصی و مسافرخانه بود و از لحاظ اینکه متصل به حرم مطهر حضرت معصومه علیها سلام بود، نامناسب و بسیار بدنما می نمود.
به علاوه با اینکه شهر قم دارای مساجد بزرگ و کوچک بسیار است، مع الوصف در اعیاد و سوگواری ها، زائرین از حیث محل سرپوشیده در حوالی صحن مطهر برای انجام فرائض دینی سخت در مضیقه بودند.
از این گذشته سه طرف صحن حضرت معصومه، به وسیله مدرسه فیضیه و میدان آستانه و خیابان صحن موزه، احاطه شده و فقط یک طرف آن به علت اتصال به مسافرخانه تاریک و تو درتو و خانه های شخصی افراد باعث نگرانی و ناراحتی عمومی بود.
آیت الله بروجردی که به خوبی این ضرورت را احساس فرموده بودند، تصمیم گرفتند نخست مسافرخانه و خانه های افراد را خریداری نموده و سپس آن را خراب کرده و به جای آن، یک مسجد بزرگ و آبرومند که از هر جهت مناسب با احتیاج مسلمین و زوار و مجاورین باشد، مجهز به تمام لوازم و وسایل شایسته بنا کند.
این تصمیم پس از مطالعات لازم عملی گردید و در روز یازدهم ذی القعده سال 1373 قمری (1331 شمسی) که مصادف با ولادت باسعادت حضرت امام رضا (ع) بود، طی مراسم باشکوهی اولین کلنگ بنای آن را با دست خود به زمین زده و بلافاصله شروع به ساختمان آن کردند.
این بنای باعظمت یکی از بزرگترین مساجد اسلامی و کم نظیر و به طور مسلّم یکی از افتخارات کشور و ملت ایران است.
مسجد اعظم یک محوطه وسیع در یازده هزار متر مربع واقع است.
قسمتی زیربنا و قسمتی صحن مسجد و قسمتی سایر متعلقات آن را تشکیل می دهد.
ساختمان مسجد به سبک ساختمان معماری اسلامی ایران و دارای دو شبستان بزرگ و گنبد عظیم و دو گلدسته بسیار مرتفع، و دو گلدسته کوچک و یک جای ساعت در روی پایه های دیوار صحن مسجد است.
نظر به اینکه مصالح ساختمانی مسجد را مسلمانان با حداقل قیمت بازار در اختیار مسجد گذارده اند و از طرفی هم کوچکترین حیف و میلی در وجوه و نحوه مصرف آن روی نداده و از طرف مرحوم آیت الله بروجردی زیر نظر مردان خدا انجام گرفته است.
لذا هزینه یک چنین ساختمان باعظمت با مبلغ کمی (5 /7 میلیون تومان) به انجام رسیده است.
قسمتی از این مبلغ را آیت الله فقید و بقیه را مردم متدین و خیراندیش از زن و مرد به مرور ایام پرداخته اند.
ر.ک : تاریخ قم، تألیف محمدحسین ناصرالشریعه، ص 287 تا 290.