هدف وسیله را توجیه میکند
متن سند:
هدف وسیله را توجیه میکند
از ویژگیهای انقلاب اسلامی و رهروان آن، خط بطلان کشیدن بر مقوله «هدف وسیله را توجیه میکند» است بهگونهای که در قاموس این نهضت واژهای به نام استفاده از ابزارها و شیوههای غیر شرعی و اسلامی یافت نمیشود.
تأسی رهروان امام راحل و انقلابیون این نهضت مقدس به تز «سیاست ما عین دیانت ماست» به قدری ژرف و عمیق است که حتی دشمنان را در برخورد با کرامت و بزرگواری آنان به اعتراف واداشته است.
مهدی هاشمی با کشیدن خط بطلان بر ارزشهای اخلاقی و دینی در برخوردها و تمسک جستن به شیوههای ماکیاولی در رسیدن به اهداف خود نهتنها ماهیت درونی خود را به منصه ظهور رساند، بلکه بنیانگذار بکارگیری شیوههای ضد اخلاقی در بین برخی از انقلابیون قبل و بعد از انقلاب شد.
مهدی هاشمی در به تصویر کشیدن عملکردها و تخلفات خود بهصراحت به مقوله «هدف وسیله را توجیه میکند» اشاره میکند و اتخاذ شیوههای غیراسلامی با مخالفان را حاصل پذیرفتن این اصل از سوی خود و طیف فکری وابسته به خود میداند و میگوید:
«اینکه هدف وسیله را توجیه میکند. با اینکه در شعار و سخنرانی برخلاف آن حرف میزدم، ولی روش عملیام درست برخلاف آن بود و برای دستیابی به اهدافم از هر وسیلهای استفاده میکردم. مانند حوادث سپاه و کمیته در اصفهان، لنجان و جو تشنج و خشونتی که به قتل نفوس زکیه منتهی شد در این رابطه هنگامیکه خود مطرح نباشد، انسان وسیلهها را توجیه نمیکند ولی وقتی، شاخص انتخاب هدف خود شد برای هدف به هر وسیلهای متوسل میشود.»1
مهدی هاشمی در کالبد شکافی انحراف این مطلب را بازتر میکند و میگوید:
«... محور بعدی در رابطه با جایگاه اهداف و وسایل است. در مورد اینکه حالا چه وسیلهای را برای اهداف خودمان انتخاب بکنیم، ما تفسیری که از اهداف و وسایل میکردیم یک مقداری مشابه بود با همان تفسیری که برای تقیه میکردیم. همینطور که تقیه را به عنوان یک تاکتیک مجرد و خالص مطرح میکردیم وسایل را هم تقریباً به همین صورت تعبیر میکردیم. منتهی روی این جمله معروفی که میگویند «هدف وسیله را توجیه میکند» روی این جمله خود من شخصاً حساسیت منفی داشتم در تبلیغاتم و یادم است که چند تا سخنرانی هم کردم با استناد به یک سری آیات و روایات که نه؛ هدف وسیله را توجیه نمیکند منتهی به دلایل دیگر که من جمله میتوانم یک سری نفسانیات را بگویم که بر وجود من غالب بوده بدون اینکه متوجه باشم و همچنین یک سلسله برداشتهایی که از مقولههای دیگر اسلامی ما داشتیم یا اینکه در تشخیص خوب و بد، خیر و شر، حق و باطل از وزنه تشخیص موضوع دچار انحراف بودیم نه مفهوم یعنی بدون اینکه در مفهوم حق و باطل یا خیر و شر منازعه داشته باشیم ولی در اینکه آیا این وسیله وسیله خیر است یا شر است به حسب تشخیص ما یک وسیله خوبی است اقدام میکردیم ولی عملاً الان که حساب میکنم میبینم که خیلی از وسایلی که انتخاب میکردیم دقیقاً در تضاد با اهداف بوده و با طبیعت اهداف منافات داشته و مصداق همان «هدف وسیله را توجیه میکند» میتواند باشد نمونههای عینی هم زیاد است.»2
توضیحات سند:
1. پرونده مهدی هاشمی، ج ۹ ص ۳۳.
2. کالبد شکافی انحراف، نوار ۲.
منبع:
کتاب
بنبست - جلد دوم / مهدی هاشمی مبانی اخلاقی صفحه 176