تاریخ سند: 25 آذر 1348
موضوع: جلسه تودیع به مناسبت عزیمت دکتر احسان نراقی
متن سند:
از: 20 ﻫ 7 تاریخ:25 /9 /1348
به: 322 شماره: 54604 /20 ﻫ 7
موضوع: جلسه تودیع به مناسبت عزیمت دکتر احسان نراقی
ساعت 800 روز 22 /9 /48 مجلس تودیع به مناسبت عزیمت دکتر احسان نراقی به خارج از کشور در محل رستوران فرید تشکیل و طبق دعوت قبلی حدود 82 نفر از کارکنان آموزشی و اداری و تحقیقی موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی در آنجا اجتماع کردند پس از صرف شام چند نفر از کارمندان عالیرتبه موسسه مزبور ازجمله روحالامین[روح الامینی]،1 حسین جلالی افشار، نادر افشاری، داودی[داوری] سخنرانی نموده و از خدمات و فعالیت دکتر نراقی در مدت 12 سال عمر موسسه تعریف و تمجید نمودند البته اظهارات داوری تا حدودی با دیگران مغایرت داشت ایشان اظهار داشت دکتر نراقی همیشه ثابت کرد که با افراد دیگر فرق دارد و همیشه میگفتند من نراقی هستم و میدانم که مسائل جوانان حل نمیشود و کاری نمیتوانم انجام بدهم و با حالت عصبانیت افزود تف بر تمدنشان (منظور تمدن غرب) دکتر نراقی که هیچ حتی سازمان ملل هم نمیتواند اینگونه مسائل را حل نماید. در خاتمه دکتر نراقی شروع به صحبت نمود و ضمن اظهار تشکر و قدردانی از کارمندان خواست با صمیمیت و یگانگی در پیشرفت موسسه کوشا باشند این جلسه در ساعت 2400 پایان یافت و کلیه حضار جهت بدرقه ایشان به فرودگاه مهرآباد عزیمت نموده و در ساعت 0150 هواپیمای ارفرانس حامل ایشان به سوی پاریس پرواز نمود.2
توضیح منبع: دکتر فیروز توفیق3 به جای دکتر نراقی در موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی منصوب گردیدند.
نظریه رهبر عملیات: تشکیل جلسه تودیع به مناسبت عزیمت دکتر نراقی مورد تائید میباشد. انجم
در پرونده کلاسه 47374 بایگانی شود. امینی 322. 6 /10 /48
توضیحات سند:
1. محمود روح الامینی: در سال 1307 ش در کوهبنان کرمان به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی را در زادگاه خود و بخشی از دوران متوسطه را در کرمان سپری کرد و سال پایانی دبیرستان را به تهران آمد و از دارالفنون دیپلم گرفت. در سال 1331ش، به دانشکده ادبیات دانشگاه تهران رفت و در سال 1334ش، لیسانس زبان و ادبیات فارسی دریافت کرد و برای تدریس راهی آمل شدکه این مأموریت، مدت سه سال به طول انجامید. در سال 1337ش، به تهران بازگشت و این بار در دارالفنون به تدریس مشغول شد. با راهاندازی مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، در آن ادامه تحصیل داد و فوق لیسانس علوم اجتماعی گرفت و سپس راهی فرانسه شد. در سال 1347ش، پس از دریافت دکترای مردم شناسی به ایران بازگشت و به تدریس در دانشگاه تهران مشغول شد. در مدت فعالیت، خدمات قابل توجهی داشت که یکی از آنها در سال 1351ش، راه اندازی موزه مردم شناسی در کاخ گلستان است.
دکتر روح الامینی، از سال 1355 تا 1358ش، استاد میهمان یکی از دانشگاههای فرانسه بود. در سال 1379ش، از دانشگاه تهران بازنشست شد و در دومین همایش چهرههای ماندگار، به عنوان چهرهی مردم شناسی از وی تقدیر گردید.
دکتر محمود روح الامینی که دارای آثار متعددی نیز بود، در اسفند ماه سال 1389ش در تهران درگذشت.
2. ساواک، در تاریخ 22 /9 /1348 با صدور گذرنامه سیاسی به وی، موافقت نمود.
3. فیروز توفیق: فرزند میرزاعلیخان، در سال 1313ش در تبریز به دنیا آمد. او که دارای پدری پزشک بود، پس از تحصیلات ابتدایی در دبستان مهر، در دبیرستانهای البرز. امیرکبیر و علمیه ادامه تحصیل داد و دیپلم گرفت.
در جریان ملی شدن صنعت نفت، در سال 1330ش، به مدت یک سال، طرفدار حزب زحمتکشان و پس از آن، نیروی سوم خلیل ملکی بود. پس از کودتای 28 مرداد 1332ش، در سال 1333ش، به مدت یک سال در انجمن ایران و فرانسه، به یادگیری زبان مشغول شد و در سال 1334، به ژنو رفت. در آنجا در فعالیتهای دانشجوئی شرکت جست و در سال 1340ش، به همراه همسرش، در تظاهرات دانشجویی در سوئیس شرکت کرد.
فیروز توفیق، که همزمان با تحصیل در دانشکده علوم اجتماعی ژنو، به عنوان آسیستان نیز فعالیت میکرد و در سال 1342ش، در ژنو دارای فرزند شده بود، در سال 1343ش، دکترای حقوق سیاسی در جامعهشناسی گرفت و ضمن عضویت در جامعه بینالمللی جامعه شناسان در ژنو، به کشور بازگشت. از بهمن ماه سال 1343 به مدت چهار ماه، با درجه ستوان دومی در دانشگاه نظامی سربازی کرد و پس از آن به دانشگاه تهران مأمور گردید. فعالیت در سازمان برنامه و انجمن ملی حمایت کودکان، بخشی از مشاغل او بود تا اینکه در سال 1347ش، با استخدام وی در وزارت اطلاعات و جهانگردی موافقت شد و همزمان نیز برای طی دورههای لازم! به مدت شش ماه به آمریکا اعزام گردید.
پس از بازگشت از آمریکا، در مصاحبهای با ساواک، ضمن توضیح و تشریح فعالیتهای خود در ژنو، هدف خویش از شرکت در جلسات نیروی سوم را مقابله با حزب توده اعلام کرد. در این موقع بود که مجدد در دانشگاه تهران به فعالیت مشغول گردید و در دی ماه سال 1348ش، به عنوان مدیر مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران معرفی شد. دو سال پس از این انتصاب، مدیریت او مورد ارزیابی قرار گرفت که در اینباره نوشته شد: «از نظر کلی، با سیاستی بهتر نسبت به کارکنان تحقیقی و اداری، از دکتر نراقی رفتار مینماید.»
علی رغم اینکه در مردادماه 1352 با اشتغال به کار او در سازمان بازرسی شاهنشاهی مخالفت گردید، در سال 1353 رئیس مرکز آمار ایران شد و در سال بعد نیز به عنوان سرپرست واحد انفورماتیک و معاون سازمان برنامه و بودجه منصوب شد.
در جریان اوج گیری انقلاب اسلامی که منجر به تغییر کابینه شد، دکتر فیروز توفیق نیز در 31 /5 /1356 ش، به عنوان وزیر مسکن و شهرسازی به کابینه راه یافت.
او که در طول دوران تدریس در دانشگاه، هم مورد حساسیت قرار داشت و هم با ساواک مراوداتی داشت، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مدت کمی در بازداشت بود که با سپردن وثیقه آزاد گردید.
مشارالیه از جمله اساتیدی بود که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در دانشگاه امام صادق(ع) و دانشگاه آزاد تدریس نمود و در طرحهای تحقیق و پژوهشی مختلفی چون: طرح مجموعه شهری مشهد در سال 1375ش، تهیه الگوی ریاضی برای برنامه ریزی وضع مسکن و... نیز مشارکت داشت.
ایشان دارای تألیفاتی نیز میباشد که از آن جمله است: درآمدی بر برنامهریزی اقتصادی، با نگاهی به وضع ایران. امکان سنجی تهیه بودجه اقتصادی. آمایش سرزمین، تجربه جهانی و انطباق آن با وضع ایران.
(اسناد ساواک ـ پرونده انفرادی)
منبع:
کتاب
احسان نراقی به روایت اسناد ساواک صفحه 322