درباره: فعالیتهای تیمور بختیار
تحت عنوان جنبش آزادی بخش ملت ایران
متن سند:
نخست وزیری
سازمان اطلاعات و امنیت کشور
س.ا.و.ا.ک
امنیت داخلی
شماره: تاریخ: ۲۸/۸/۱۳۴۸
بولتن: ویژه
درباره: فعالیتهای تیمور بختیار
تحت عنوان جنبش آزادی بخش ملت ایران
این بولتن شامل ۱۲ برگ است
به عرض رسید ۲۰/۸
همانطوری که در گزارش مورخ ۱۶/۷/۴۸ به استحضار رسید تیمور بختیار۱ علاوه بر مقادیری سلاح و وسایل تخریبی یک دستگاه بیسیم با ضمائم مربوطه در اختیار سهیل۲ که به عنوان رهبر جبهه نجات بخش ملی ایران با بختیار در عراق پیمان همکاری بسته بود گذارد و قرار شده بود تماسهای بعدی به وسیله دستگاه بیسیم گرفته شود و در مواقع لزوم از طریق پیک - نامه - تلگراف و پیامهای رادیوئی نیز تماس برقرار شود. چون دستگاه بیسیم (سهواً یا عمداً) دارای نواقصی بود در موقع مقرر برقراری تماس به وسیله آن میسر نگردید و در نتیجه تیمور بختیار در دو نوبت دستورات خود را با جملات رمز از برنامه رادیو بغداد به جبهه نجات بخش ملی ایران صادر نمود. رهبر جبهه نجات بخش ملی به وسیله تلگراف خبر وجود نواقصی در دستگاه بیسیم را به بختیار اطلاع داد و پیکی را جهت رسانیدن گزارش اقدامات انجام شده و اخذ تعلیم در مورد نحوه کار دستگاه بیسیم به عراق اعزام نمود.
پیک اعزامی در تاریخ ۱۴/۸/۴۸ از طریق غیرمجاز خوزستان از مرز گذشته و با مساعدت سازمان امنیت عراق و جبهه تحریر اهواز (مقیم بصره) به بغداد نزد تیمور بختیار هدایت گردید.
پیک مذکور از تاریخ ۱۵/۸/۴۸ الی ۲۲/۸/۴۸ به مدت ۷ روز در بغداد در محل اقامت تیمور بختیار به سر برده و به طور نسبی طرز کار با دستگاه بیسیم را فرا گرفته است. تیمور بختیار روز ۲۲/۸/۴۸ پیک اعزامی را از همان طریق روانه ایران نموده و دستورالعملهای متعدد جدیدی با استفاده از اسامی رمز به جبهه نجات بخش ملی ایران صادر نموده است که اهم آنها به شرح زیر از عرض میگذرد:
۱ - عنوان جبهه نجات بخش ملی ایران را به "جنبش آزادی بخش ملت ایران" تبدیل کردهایم. حال اگر دوستان موافقت دارند که چه بهتر والا جنبش را مجدداً تبدیل به جبهه میکنیم ولی به نظر من در گذشته جبهه زیاد داشتهایم و کار مثبتی از پیش نبردهاند و گوش مردم زیاد اعتماد و اشتیاق به این نام ندارد و جنبش را بهتر میپسندد. و اصولاً هم کار به جائی رسیده که یک جنبش ملی لازم دارد. جبهه مفهوم تدافعی دارد و جنبش تعرضی و این است اندیشه و کردار امروز ما. (سهیل موافقت خود را با این تغییر عنوان طی نامهای اعلام داشته است.)
۲- یک رادیو نزدیک موج آبادان برنامههای جنبش آزادی بخش ملت ایران را در آینده پخش خواهد کرد. فعلاً آزمایشی از ساعت ۱۴۰۰ تا ۱۶۰۰ موزیک پخش میکند از دوستان خرمشهر - آبادان و اهواز بپرسید صدایش چگونه است.
۳- به زودی روزنامه رستاخیر ایران ارگان جنبش آزادی بخش ملت ایران منتشر خواهد شد فعلاً هفتگی است ولی کوشش میشود که پس از چندی بیشتر منتشر شود. در اروپا و ایران و کشورهای عربی پخش خواهد شد. برای شما مرتب میفرستم ترتیب پخش آن را بدهید و بنویسید چند شماره لازم دارید. گفتار بفرستید.
۴- مبلغ سیصد هزار ریال برای شما فرستادم با تلگراف رمز "پدر سلامت است" رسید اعلام کنید برای هزینه پیک نیز چهل هزار ریال پرداختم. اگر پیک مواجه با مشگلی شد با تلگراف رمز "مادر بیمار است" مراتب را اعلام دارید.
۵- پیک چند جلسه در اینجا طرز کار با دستگاه بیسیم را تمرین نمود. شرط درست کار کردن در تنظیم بیسیم است که تمرین و دقت لازم دارد. مشگل میدانم دوست ما (پیک اعزامی بتواند در برگشتن تماس با بیسیم را با ما برقرار کند). دستگاه شما هیچ نقصی ندارد لذا:
الف - شما یک نفر تکنیسین برق که در کار رادیو - تلویزیون سررشته داشته باشد پیدا کنید و بفرستید که مدتی اینجا بماند و تمرین کند و به چند شهر دور دست هم فرستاده شود که خودش کار بگذارد و کار کند. سپس بنزد شما میفرستیم. او برای برقراری دستگاه در شهرستانها هم مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
ب - مهندس عبدالامیر که نزد من او را دیدهاید و میشناسید نزد شما میآید و دستگاه را تنظیم میکند و پس از برقراری ارتباط دیگر به پیچها و چرخها دست نزنید فقط در ساعت معین دستگاه را روشن کرده و کار کنید.
اگر در شبهای بین ۲۵ تا ۲۸/۸/۴۸ تماس با بیسیم برقرار نشد مهندس عبدالامیر فرستاده میشود (با پاسپورت سیاسی) تماس با مشارالیه به این ترتیب برقرار شود:
(۱) عبدالامیر روز یکشنبه ۲/۹/۴۸ با هواپیما به تهران حرکت میکند و دو شب آنجا میماند.
(۲) شما ساعت ۱۸۰۰ روز ۲/۶/۴۸ در کوچه برلن رستوران جنرال مد منتظر ایشان باشید و بعد از شام برای تنظیم رادیو با هم به منزل بروید اگر احیاناً در ساعت ۱۸۰۰ همدیگر را ندیدید مجدداً ساعت ۲۰۰۰ همان شب دوباره در همان جا منتظر باشید.
(۳) ترتیب ملاقات شب بعد را خودتان میدهید.
(۴) اگر /.........
(۴) اگر احیاناً در روز یکشنبه ۲/۹/۴۸ عبدالامیر نتوانست حرکت کند چند روز زودتر ورود او را به این ترتیب اطلاع میدهم "حاجی احمد روز شنبه به شام حرکت کرد شما شام همان روز را در همان رستوران منتظر باشید".
۶- فراموش ننمائید که برای من تکنیسین فهمیده و باهوش و ماشین نویس بفرستید خیلی در زحمت هستم.
۷- دوستان اینجا (عراقیها) خواهش دارند اطلاعات دقیقی از سرتیپ عبدالغنی الراوی که از اینجا فرار کرده و به تهران رفته به دست بیاورید. آدرس دقیق منزل و اگر ممکن است عکس از خانه - چگونه محافظت میشود. چند نفر همراه و محافظ دارد و اطلاعات سودمند دیگر به دست میآورید. پنج قطعه عکس از او میفرستم. از لحاظ اهمیت کار درجه یک است پس از شناسائی کامل فوری با یک پیک روانه کنید. از این پس نام مستعار او "راوندی" خواهد بود.
۸- جنبش آزادیبخش ملت ایران پس از آن که حکومت ملی ایران را به وجود آورد کارهای فوری آن به شرح زیر خواهد بود و ضرورت دارد این برنامه به صورت اعلامیه به اطلاع عموم برسد
موارد زیر که به تصویب انجمن رهبری جنبش آزادیبخش ملت ایران رسیده است برای آگاهی هم میهنان اعلام میگردد.
پس از روی کار آمدن حکومت ملی در سراسر ایران اقدامات فوری برای رسیدن به آرمانهای ملی و خواستهای مردم ایران به عمل خواهد آمد و نخستین کارهائی را که حکومت ملی بیدرنگ انجام خواهد داد به شرح زیر میباشد: الف - پایان دادن به رویه فرمانروائی خودکامی و برگرداندن استبداد به حکومت قانون.
ب - اقدام /...
ب - اقدام فوری برای تحقق بخشیدن به آرمانهای ملی و تعیین برنامه برای رسیدن به هدفهای آن که به طور خلاصه عبارتند از:
(۱) حکومت مردم بر مردم.
(۲) اتخاذ سیاست مستقل ملی.
(۳) تقسیمات کشور بر پایه قومی و واگذاری امور داخلی به استانها.
(۴) تأمین آزادیهای فردی - اجتماعی و فرهنگی.
(۵) آزاد بودن همه احزاب سیاسی
پ - تشکیل دادگاه انقلاب ملی برای کیفر متجاوزین به حقوق ملت و مأمورین استبداد محمد رضا شاه با تقسیم آنان بسه دسته بزهکار - پایه گذاران - ستمگران - خوش رقصان.
ت - الغاء کاپیتولاسیون و سایر دستورات محمدرضا شاهی که مجالس شاه ساخته به طور فرمایشی نام قانون بر آنها نهادهاند و اراده ملت ایران به هیچ وجه دخالتی در وضع و تصویب آنها نداشته است و مخالف مصالح و شئون ملی ایران میباشد.
ث - تجدید نظر در قوانین کیفر همگانی و آئین دادرسی و کیفر ارتش - انحلال دادگاههای اختصاصی و دادگاههای نظامی و ژاندارمری مربوط بغیر نظامیان.
ج - اقدام تند و سخت برا برگرداندن پولهایی که محمد رضا شاه از ملت ایران ربوده و به خارج فرستاده و در حدود دو میلیارد دلار تخمین زده میشود و تقسیم آن پول به شهرستانها تا تحت نظر معتمدین هر شهرستان برای آباد و بهداشت و فرهنگ هزینه گردد. همچنین مصادره کلیه اموال ورثه رضاشاه و محمدرضا شاه که از مردم ایران به ستم ستانده یا به نیرنگ ربودهاند به سود ملت ایران.
ج- آزاد/...
ج - آزاد کردن همه زندانیان سیاسی و رسیدگی سریع به وضع سایر زندانیان و تخفیف در مجازات آنان.
ج – تشکیل هیئتهای داوری برای رسیدگی سریع به دادخواهی ستمدیدگان حکومت محمدرضا شاه و جبران زیان آنها از محل مصادره اموال مأمورین استبداد و رسیدگی به بازنشستگیها و اخراجهای خلاف قانون از خدمات دولت و برگرداندن افسران بازنشسته و اخراج شده به ارتش در صورتی که در انقلاب ملی شرکت کرده باشند. همچنین رسیدگی به بیعدالتیهای اجتماعی دوران استبداد.
خ- اقدام سریع برای تشکیل مجلس مؤسسان و تدوین قانون اساسی نو. تبصره - چون استانی از چنگال استبداد و دیکتاتوری بیرون آورده شود و به آزادی برسد هر یک از مواد مصوبه که فراخور باشد در آنجا به کار برده خواهد شد.
۹- دستگاه خفه کن صدای اسلحه خواسته شده بود اگر تا قبل از مراجعت پیک تهیه شد میفرستم والا بنشانی که دادهاید میدهم به شما برسانند. ده عدد قلم انفجاری فرستادم تصور میکنم سایر افزارها در آنجا یافت شود.
۱۰- با اشتیاق تمام منتظر ترور سپهبد نصیری و عباس مسعودی هستیم که هر چه زودتر خبر ترور آنها را بشنویم. در صورت انجام ترور در صورتی که بیسیم به کار نیفتاده بود به این صورت تلگراف کنید "پدر یا مادر یا هر دو عازم زیارت میباشند پذیرائی کنید".
۱۱- شناسائی خیابان مجلس تا سرچشمه بسیار مهم و سودمند است اگر موقعیتی پیدا شد یاران
کوتاهی /...
کوتاهی نکنند و فرصت از دست ندهند که صدایش عالمگیر است. در چنین موقع (مراسم تشییع جنازه شخصیتها و امثال آنها) اسلحه بزرگ و نارنجک با هم به کار رود و اسلحه کوچک برای پوشش گریز باشد. این کار به اندازه ترور شاه سرو صدا دارد.
۱۲- موقعی که شخصیتهائی که اسامی آنها قبلاً داده شده یا افرادی نظیر آنها از کابارهها و کلوبهای شبانه بیرون میآیند پرتاب نارنجک به طرف آنها بسیار مناسب است. گروهها آزمایش کرده و به کار ببرند بسیار مؤثر است.
۱۳- یک عدد میکروفون دستگاه بیسیم مجدداً فرستاده شد تا با آن نیز آزمایش نمائید.
۱۴- اعلامیهای به امضای انجمن رهبری جنبش آزادی بخش در مورد اوضاع ناگوار ایران تهیه و پلی کپی شده که در حدود ۱۵۰ نسخه از آن وسیله پیک فرستاده میشود تا در ایران توزیع گردد. در این اعلامیه علیه خاندان جلیل سلطنت و اوضاع ایران مطالبی نوشته شده و به وجود آمدن جنبش آزادیبخش ملت ایران اعلام گردیده است.
۱۵- متن اعلامیه دیگری تحت عنوان " اعلامیه جنبش آزادی بخش ملت ایران" درباره وضع ناگوار مالی ایران و اخطار به وامدهندگان فرستاده میشود که در ایران تکثیر و توزیع شود. در این اعلامیه اوضاع مالی و اقتصادی ایران وخیم تلقی شده و اضافه گردیده دول امیر پالیستی با دادن وامهای کمرشکن رژیم ایران را به صورت عامل دست نشانده خود در آوردهاند و ملت ایران هیچ گونه تعهدی در قبال این قبیل وامها نخواهد داشت...
۱۶- آئین سازمان و گسترش جنبش آزادی بخش ملت ایران که باید سازمان جنبش در شهرستانها
بر طبق /...
طبق مواد آن تشکیل و اداره گردد نیز فرستاده میشود. در این آئین نامه چگونگی تشکیل هستهها و نحوه انتخاب اعضاء که باید با دقت و هوشیاری صورت گیرد تشریح شده و علاوه گردیده جنبش آزادیبخش ملت ایران دارای سه مرحله است:
الف - ترور و تخریب
ب - جنگهای پارتیزانی در روستاها و کوهها.
پ - شورش و انقلاب ملی.
۱۷- در خوزستان - کردستان و فارس عواملی با ما همکاری میکنند و دستجات دیگری در شهرستانها تشکیل یافته و برای شروع به کار استعلام کردهاند به آنها گفته شده که منتظر بلند شدن صدا از تهران باشند و پس از آن عمل کنند که کار پیگیر باشد و با اهمیت بیشتری جلوه کند.
۱۸- مقامات عراقی به رادمنش که در اینجا بود گفتند ما با بختیار همکاری میکنیم شما هم با او کار کنید گفته بود ما با هرکس که علیه ایران فعالیت کند همکاری مینمائیم ولی برای ملاقات با بختیار باید از اعضای کمیته مرکزی حزب اجازه بگیرم. ضمناً از عراقیها اجازه خواسته بود و موافقت شد یک نفر از اعضای کمیته مرکزی حزب منحله توده در عراق اقامت کند ولی این شخص هنوز نیامده است.
۱۹- با صالح شعبانی از کارگردانان جبهه تحریر اهواز زیاد گفتگو کردم پذیرفت که با هم شعار واحدی داشته باشیم و در کادر ایران بزرگ بشکل فدراسیون همکاری کنیم و جدائی به میان نیاید او گفت دوستانش مایلند نام آنجا عربستان باشد (خوزستان) همچنان که پیشتر چنین بوده است من نخواستم مخالفت کنم بهتر است ما به اصول کار بپردازیم نه جزئیات و من و شما نامگذاری نکنیم ما محیط آزادی به وجود بیاوریم
اگر مجالس /...
اگر مجالس قوی چنین رأی دادند هیچ کس مخالف نخواهد بود صورت قانونی و دموکراسی خواهد داشت ایشان هم پسندیدند.
۲۰- دوستان تهرانی به ما نوشتهاند که باید پیچ و مهرههای ماشین را سست کرد تا چرخ از کار بیفتد و آنها بتوانند دست به کار شوند دیگر بسته به دست شما و یاران گروهها است. (منظور از دوستان تهرانی صادق بهداد بوده که چنین توصیهای را به بختیار نموده است).
۲۱- از تلفن عمومی به شماره ۴۵۲۳۷ تلفن کرده بگوئید دوست دانشمند شما که تاریخ مینویسد خیلی سلام رسانده و گفته از اندرزهای شما متشکرم نظریات شما کاملاً درست است به زودی اقدام خواهد شد. شماره تلفن مربوط به صادق بهداد بوده و این پیام در پاسخ نامهایست که صادق بهداد به بختیار نوشته است).
۲۲- سازمان برنامه نقشه ایران را تهیه کرده و میفروشد یک سری مورد نیاز فوری است خواهشمند است به وسیله یکی از کتابفروشها یا رفقا خریده ارسال دارید و با هر پیک یک یاد و سری بفرستید.
۲۳- یک گروه چهار یا پنج نفری با اتومبیل این کار را تمرین بکنند. ساعت ۱۰ شب از تهران راه افتاده بدون جلب توجه پلیس یک سره از راه کرمانشاه - شاه آباد – گیلانغرب به سومار بیایند و برگردند. این نکات را یادداشت کنند. مدت مسافرت یکسره از تهران به سومار. چند مرتبه و کجا احتیاج به بنزین پیدا کردهاند. در این چند جا پمپ بنزین در جای شلوغ یا خلوت بوده است. آیا در بین راه بازرسی هست (فعلاً نیست). به کجا که رسیدند هوا روشن میشود. باید دو نفر راننده باشند که جابجا شوند و دو نفر دیگر مراقب. این مرتبه هیچ کدام اسلحه با خودشان نبرند.
منظور از /...
(منظور از این مأموریت روشن نشده است.)
۲۴- اگر دوستان مطمئنی دارید که به اروپا میروند میتوانید اخبار و اطلاعات برای ما به این دو آدرس بفرستید. در هر جای خارج از کشور که به پست بیندازید به ما میرسد. عراق. بغداد. صندوق پستی ۴۷۹. سوئد. اوپسالا، صندوق پستی ۷۵۱ (احتمالاً مربوط به داود منشی زاده است).
۲۵- بسیار سودمند است که یکدیگر را ببینیم. بعد از رمضان من میتوانم به بصره بیایم و شما هم یک شب از خرمشهر به آنجا آمده و شب بعد برگردید. این کار را میتوان در یک پنجشنبه و جمعه انجام داد و موکول به اعلام قبلی از جانب شما است. درودهای گرم مرا به همه دوستان و یاران ابلاغ نمائید امیدوارم در آینده نزدیک خود را در میان شما ببینم. (احتمالاً هنگام شروع کار رادیوی مورد اشاره به بصره خواهد آمد).
توضیحات و اقدامات انجام شده:
١- سهیل و پیک اعزامی که در بغداد با دستگاه بیسیم تمرین کرده است تاکنون نتوانستهاند تماس با بغداد را با بیسیم برقرار سازند و چون استفاده از متخصصین بیسیم جهت به کار انداختن آن ممکن است خطر حفاظتی تولید کند تا ورود مهندس عبدالامیر اقدامی در این مورد به عمل نخواهد آمد.
۲- به منظور انتخاب و اعزام ماشین نویس و تکنیسین به بغداد اقدامات لازم در جریان است.
چون /...
۳ - چون در جریان مسافرت پیک اعزامی به بغداد اطلاع حاصل شد دو نفر از اعضاء سابق جبهه مؤتلفه اسلامی و جمعیت نهضت آزادی در شیراز به طور غیرمستقیم به نفع بختیار فعالیت مینمایند و تیمور بختیار شخصی به نام عباس را با دو قبضه اسلحه کمری جهت ترور شخصیتها از طریق غیر مجاز خوزستان به شیراز اعزام داشته است دستور شناسایی و دستگیری فرد اعزامی و مراقبت از دو نفر مذکور صادر گردید.
توضیحات سند:
١- به منظور هماهنگی و هدایت عملیات ضد رژیم در ایران بختیار مبادرت به ایجاد گروهی به نام جبهه نجات بخش ملی ایران که بعد تغییر نام داده و به جنبش آزادی بخش ملت ایران تبدیل شد کرد. ارتباط این گروه با بختیار توسط بیسیم، پیک (که عمدتاً کارمندان سفارت عراق در ایران با مصونیت سیاسی بودند) پیامهای رادیویی و مسافرتهای غیرمجاز به عراق صورت میگرفت. مهمترین وظایف این جنبش عبارت بود از ایجاد ارتباط با افراد ایرانی، جلب نیرو و ارسال اخبار مربوط به آن به عراق، ایجاد آشوب و بلوا، ترور افراد و شخصیتهایی که از مرکز (عراق) خواسته میشود توزیع و پخش نامهها و اعلامیهها، انبار کردن تسلیحات ارسالی از عراق تهیه مطلب یا مقاله و ارسال آن به عراق
۲- سهیل نام مستعار عباس شهریاری میباشد.
منبع:
کتاب
سپهبد تیمور بختیار به روایت اسناد ساواک، جلد سوم، بختیار در عراق صفحه 288