موضوع : اوضاع عراق
تاریخ سند: 29 آذر 1338
موضوع : اوضاع عراق
متن سند:
گیرنده : مدیریت کل اداره سوم فرستنده : ساواک خوزستان شماره : 38 /7704 /15 آقای محمدهادی امینی دانشجوی ایرانی که در عراق مشغول تحصیل بوده و روز پنجشنبه 18 /9 /38 به علت اوضاع نامطلوب عراق به ایران وارد و عازم تهران بوده نامبرده اظهار می نمود که تظاهرات زیادی این روزها برعلیه ایران در عراق صورت می گیرد و در مورد مسئله شط العرب [اروندرود]1 و 5 کیلومتر از آبهای ایران که عبدالکریم قاسم بیان داشته سروصدای عجیبی در آنجا راه افتاده و نهایت فشار را به ایرانیان وارد می آورند و کاملاً از ایرانیان مراقبت نموده و آنها را به شدت تحت کنترل گرفته اند.رئیس ساواک استان خوزستان ـ ب.
امجدی 1 ـ به پرونده اوضاع داخلی عراق872الف ضمیمه و رونوشت در پرونده اطلاعات و گزارشات درباره ایرانیان مقیم عراق گذاشته شود رونوشت به پرونده 1043الف ضمیمه گردید.
ایرانیان مقیم عراق
توضیحات سند:
* ـ امروز 29 آذر 1338 لشکر خوزستان به حال آماده باش درآمد و به سربازان دستور داده شد که به هرگونه تجاوز مأموران عراقی شدیدا پاسخ داده شود.واحدهای تقویتی لشکرهای تبریز و کرمانشاه برای مقابله با هرگونه تجاوز به خاک ایران در کنار اروندرود مستقر شدند.
گاهنامه پنجاه سال شاهنشاهی، ج 2، ص 1287 و روزشمار تاریخ، ج 2، باقر عاقلی، ص 104.
1 ـ اروندرود رود بزرگی است که از به هم پیوستن دو رود دجله و فرات تشکیل می شود و پس از عبور از بصره در محلی به نام نهرخین، در جنوب شلمچه به مرز ایران می رسد.
از اینجا مرز مشترک ایران و عراق شروع می شود و تا مصب اروندرود در خلیج فارس ادامه می یابد.
مرز مشترک ایران و عراق در اروندرود 81 کیلومتر است.
رودخانه هایی که اروندرود را تشکیل می دهند از خاک ایران و ترکیه سرچشمه می گیرند.
بطور کلی حدود 67 درصد آب اروندرود به تنهایی از ایران تأمین می شود.
به این ترتیب چنانچه کشوری بتواند مدعی مالکیت اروندرود باشد همانا ایران خواهد بود.
کلمه «اروندرود» اسمی است جدید که بر این رودخانه نهاده اند.
به کار بردن مجدد کلمه اروندرود از سال 1338 (1959) به هنگام نخستین بحران بر سر اروندرود شروع شد.
اما دولت عراق از پذیرفتن نام اروند رود براین رودخانه مرزی تا 1975 سرباز می زد، لکن در این سال طبق اطلاعات دریافتی از سازمان جغرافیایی کشور، براساس قراردادی بین دولتهای ایران و عراق، دولت عراق نیز رسما نام اروندرود را بر این رودخانه پذیرا شد.
ر.ک : بررسی اختلافات مرزی ایران و عراق، پیشین، صص 355 تا 357