حوادث و وقایع در شهرهای مختلف در روز 7/10/57 (2537) شاهنشاهی
تاریخ سند: 7 دی 1357
حوادث و وقایع در شهرهای مختلف در روز 7/10/57 (2537) شاهنشاهی
متن سند:
1 ـ شهر قم بعد از ظهر روز 7 /10 /57، تظاهرات پراکنده ای توسط گروه های چندین ده نفری از عناصر قشری مذهبی و فرصت طلب در نقاط مختلف شهر قم صورت گرقته که با دخالت مأمورین انتظامی تظاهر کنندگان متفرق شده اند.ضمنآ در روز مذکور پس از خاتمه نماز مغرب و عشاء در صحن مطهر حضرت معصومه (ع) شماری از طلاب علوم دینی و قشریون مذهبی اقدام به تظاهرات آشوبگرانه نموده اند که پس از خروج از صحن مطهر در خیابانها وسیله مأمورین فرمانداری نظامی پراکنده شده اند.
1 همچنین در روز 7 /10 /57 وسیله یکی از عناصر آشوبگر بسوی سرپاسبانی در قم تیراندازی شده که در نتیجه نامبرده مجروح و به بیمارستان اعزام شده است.
2 2 ـ شهر کاشان بعد از ظهر روز 7 /10 /57، قریب یکهزار نفر از قشریون مذهبی در شهر کاشان قصد برپا کردن تظاهراتی را داشته اند که با پیش بینی های قبلی مأمورین انتظامی موفق به انجام این‌کار نشده اند.
3 ـ تفرش عصر روز 7 /10 /57 حدود یکصد نفر از عناصر قشری مذهبی در شهر تفرش قصد برگزاری تظاهراتی را داشته اند که با دخالت مامورین انتظامی متفرق گردیده اند.
4 ـ شهر محلات روز 7 /10 /57، گروههائی از عناصر فرصت طلب و اخلالگر در نقاطی از شهر محلات اقدام به تظاهرات آشوبگرانه و دادن شعارهای ضد ملی نموده و ضمن آن چند جام از شیشه های یکی از شعب بانک ملی را در شهر مذکور شکسته اند، تظاهرکنندگان با دخالت مأمورین انتظامی متفرق شده اند.
3 5 ـ شهر خمین در روز 7 /10 /57، تظاهرات بلواگرانه از سوی شماری از عناصر آشوبگر در شهر خمین بوقوع پیوسته و طی آن اخلالگران با دادن شعارهای ضد میهنی باقدامات تخریبی نیز در سطح شهر مزبور مبادرت و اداره دارائی و انبار اداره آموزش و پرورش و یک شعبه بانک را در این شهر به آتش کشیده اند.
4 6 ـ شهرهای استان مازندران صبح و بعد از ظهر روز 7 /10 /57، تظاهرات اخلالگرانه توأم با اقدامات تخریبی در شهرهای آمل، بابل، نور، نوشهر، ساری و چالوس توسط گروههائی از عناصر آشوبگر و بلواطلب روی داده که ضمن آن اخلالگران در سطح خیابانهای شهرهای مزبور اقدام به آتش افروزی کرده و شیشه های چند موسسه دولتی و شعبه بانک را شکسته و آنها را به آتش کشیده‌اند.
گروههای تظاهر کننده و با دخالت مامورین انتظامی در شهرهای یاد شده متفرق و در خلال آن یکنفر در ساری و یکنفر در چالوس کشته و چهار نفر از مامورین انتظامی و چهر نفر از عوامل آشوبگر نیز در چالوس مجروح گردیده اند که جهت درمان به بیمارستان اعزام شده اند.
7 ـ شهرهای مشهد و سبزوار در روز 7 /10 /57، طبق معمول همه روزه جماعتی در مقابل منزل آیت اله سید عبداله شیرازی و سید حسن طباطبائی قمی اجتماع و به ایذاء و آزار برخی از عابرین بعنوان عوامل ساواک و مامورین انتظامی پرداخته اند.
ضمناً در روز مذکور اجتماعی قریب به 15000 نفر از اهالی شهر سبزوار در مسجد جامع این شهر تشکیل بوده و پس از خاتمه سخنرانی تحریک آمیز یکی از وعاظ قشری در اجتماع مذکور جمعیت حاضر متدرجاً از مسجد خارج و متفرق شده‌اند.
7 ـ شیراز از صبح روز 8 /10 /57 قریب 20 هزار نفر از طبقات مختلف مردم در مسجد جامع شیراز تجمع و سید علی اصغر دستغیب برای حاضرین سخنرانی تحریک آمیزی ایراد نموده است.
پس از خاتمه سخنرانی حدود 10 هزار نفر از مجتمعین در چند خیابان شیراز تظاهراتی را انجام که بدون حادثه سوئی خاتمه یافته است.
5 8 ـ شهرهای استان کرمان از صبح روز 8 /10 /57، در شهرهای کرمان و رفسنجان تظاهرات اخلالگرانه ای بوقوع پیوسته است.
6 تظاهرات مزبور در رفسنجان با خشونت توأم بوده و تظاهرکنندگاه با پرتاب بطریهای کوکتل مولوتوف و سنگ و میله های آهنی قصد آتش زدن و تخریب ساختمانهای شهربانی و فرمانداری و پائین آوردن پیکره اعلیحضرت همایونی را داشته اند.
در نتیجه مقابله مأمورین با اخلالگران ،یکنفر کشته و چهار نفر مجروح گردیده اند.
7 9ـ شهرهای استان خراسان روز 8 /10 /57، در شهرهای مشهد، سبزوار و بیرجند تظاهرات و راهپیمائی صورت گرفته است.
در تظاهرات شهر بیرجند در اثر تیراندازی مأمورین انتظامی چهر نفر اخلالگر مجروح گردیده اند.
10ـ اصفهان از ساعت 1100 روز 8 /10 /57، سید جلال طاهری در مسجد مصلی شهر اصفهان برای حدود 6هزار نفر سنخرانی نموده و طی سخنان خود موضوع فتوای خمینی در مورد ترک خدمت سربازان و درجه داران را عنوان کرده است.
پس از خاتمه سخنرانی، سه هزار نفر از حاضرین به مسجد دانشگاه اصفهان رفته و در روی زمین چمن دانشگاه مزبور مجلس ختم کامران نجات الهی عضو هیئت علمی دانشکده امیرکبیر را برگزار نموده و سپس به آرامی متفرق شده اند.
در نجف آباد اصفهان دو مورد بمب گذاری در اتومبیل و همچنین منزل دونفر از پرسنل شهربانی نجف آباد، صورت گرفته که منجر به زخمی شدن یک سرپاسبان و وارد آمدن خسارات شده است.
11ـ شهرهای استان لرستان روز 8 /10 /57، شهرهای خرم‌آباد و بروجرد شاهد تظاهرات اخلالگرانه بوده است.
در بروجرد ساختمان یک میهمانخانه سنتی، یک باب مدرسه و اداره دخانیات شهر مورد حمله قرار گرفته و قسمتهائی از آنها تخریب گردیده است.
در تظاهرات خرم آباد چند نفر مجروح شده اند.
12ـ سمنان از صبح روز 8 /10/ /57، حدود 4 هزار نفر در شهر سمنان مبادرت به تظاهرات اخلالگر و راهپیمائی نموده اند.
یک روحانی افراطی سخنرانی تحریک آمیزی ایراد و تظاهر کنندگان شعارهائی علیه مقامات عالیه مملکتی و ساواک داده اند.
این افراد مغازه یکی از موافقین را نیز به آتش کشیده اند.
13 ـ اراک از ساعت 1600 الی 1930 تظاهرات پراکنده ای در شهر اراک بوقوع پیوسته که با دخالت مأموران آرامش برقرار گردیده است.
14 ـ شهرهای استان آذربایجان‌شرقی روز 8 /10 /57، عناصر اخلالگر ضمن تظاهرات در شهر مراغه، چند ساختمان از جمله منازل 7 نفر از مأمورین شهربانی را به آتش کشیده و در نتیجه دخالت و مقابله مامورین و تیراندازی هوائی یکنفر کشته شده است.
در میانه نیز عده ای تظاهرات نموده و به منازل مأمورین پلیس حمله کرده اند.
یکنفر از تظاهر کنندگان در حال پرتاب سنگ از پشت یکی از بامهای منازل سقوط و فوت نموده است.
همچنین از صبح روز مذکور در بخش سرخه از توابع سمنان نیز تظاهراتی برپا گردیده که تا ساعت 1300 ادامه داشته است.
8 در شهر مرند نیز ضمن تظاهرات اخلالگرانه چند نفر از درجه‌داران پادگان مراغه توسط متظاهرین مجروح شده‌اند و در شهر سراب متعاقب خاتمه مجلس ختم دکتر کامران نجات‌الهی عده‌ای به تظاهرات اخلالگرانه پرداخته‌اند.
ارزیابی خبر: خبر صحت دارد.
اقدامات انجام شده: مراتب به نخست‌وزیری اعلام گردیده است.
توضیحات سند:
1ـ حوادث صبح هفتم دیماه قم چنین بوده است: « تظاهرات پراکنده و نسبتاً گسترده ای در خیابانهای تهران، آذر، چهارمردان قم با آتش افروزی و دادن شعارهای مضره و اسائه ادب آمیز انجام که مأمورین با پرتاب گاز اشک آور و شلیک تیر هوائی نسبت به متفرق ساختن متظاهرین و جلوگیری از گسترش تظاهرات اقدام می نمایند.» (پرونده 312202 ،ج5) در این گزارش ساواک قید شده که بازار قم تعطیل است و مردم برای خرید نفت در پمپ بنزین ها صفهای طولانی تشکیل داده‌اند.
2ـ این حادثه در خیابان خاک فرج روی داد و ضارب یک پسر جوان بود.
تظاهرات قم تا ساعت 12 شب در خیابانهای این شهر ادامه داشت « ضمناً چند وسیله انفجاری از نوع سه راهی و بوشن از طرف اخلالگران به طرف خودروهای مأمورین گشتی فرمانداری نظامی و خانه یکی از اهالی پرتاب که خسارت جانی نداشته است.
» (پرونده 312202، ج5) 3ـ تظاهرات امروز (7 /10 /57) محلات بواسطه بزرگداشت شهادت استاد کامران نجات اللهی بود که از طرف فرهنگیان شهر پس از اجتماع در حسینیه شهر آغاز شد (اخبار جنبش اسلامی ،ش10، به تاریخ 12دی57) 4ـ امروز (7 /10 /57) مغازه ها، بانکها، ادارات خمین تعطیل بود و « فرهنگیان از ساعت 9 به بعد به نشانه اعتراض کشته شدن استاد دانشکده پلی تکنیک در محل استادیوم ورزشی اجتماع و از ساعت 1200 دسته دسته محل مذکور را ترک و از آن به بعد گروههای مختلفی در چند نقطه شهر با برپا کردن آتش و ایجاد سد معبر مبادرت به دادن شعارهای مرگ بر شاه کردند و.
.
.
» که خلاصه بقیه حوادث در این بولتن یاد شده است.
( پرونده 106989 ،ج4) 5ـ مراسم امروز به مناسبت چهلمین روز واقعه مسجد حبیب شیراز و شهادت دکتر کامران نجات اللهی برگزار شد.
پس از سخنرانی آقای سید علی اصغر دستغیب ، آیت الله سید عبدالحسین دستغیب نیز سخنرانی کرد و اظهار داشت تنها راه بازگشت امنیت به کشور برکناری شاه است.
(پرونده 106992، ج6) 6ـ تظاهرات کرمان با شرکت 5 هزار نفر پس از اجتماع در مسجد جامع آغاز گردید و با حمل پارچه نوشته ها و عکسهائی از امام خمینی شروع شد.
(پرونده 106983 ج4) 7ـ روزنامه کیهان نام شهید را حسین مقیمی 28 ساله و تعداد مجروحان را 7 نفر نوشت.
(ش10605،ص6) همچنین در شهر بافت عده ای چماق بدست به خانه فرهنگیان شهر حمله کردند و خانه 11 آموزگار را بآتش کشیدند » (نشریه رویدادهای انقلاب اسلامی در استان کرمان ،ص21 ) 8ـ اما « از ساعت 2100 تعدادی از اهالی سمنان.
.
.
روی پشت بام های خود رفته و با گفتن الله اکبر و لااله الا الله سعی می کردند مردم را از خانه هایشان بیرون بکشند و این عمل با بلندگو انجام و تا ساعت 2300 ادامه داشت.
» (پرونده 106973، ج5)