جناب آقای بهبهانیان معاون محترم وزارت دربار شاهنشاهی
تاریخ سند: 18 آذر 1349
جناب آقای بهبهانیان معاون محترم وزارت دربار شاهنشاهی
متن سند:
شماره: 1294 با ارسال فتوکپی نامه شاهپور حمیدرضا پهلوی که به شرف عرض پیشگاه مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر رسیده است امر مطاع همایونی شرف صدور یافت: که این بدهی به بانک کشاورزی پرداخت و سفته‌ها را دریافت فرمایید همچنین والاحضرت عصمت هم قرض دارند که مبلغ آن را به من فرموده‌اند آن را هم سؤال فرمایید که به اطلاع جنابعالی برسانم و کارسازی فرمایید ولی هر دو بدهی از حقوق والاحضرت عصمت وشاهپور حمیدرضا پهلوی به اقساط طویل‌المدت کسر فرمایید و مخصوصاً به اطلاع هر دو مقام برسانید که امر مطاع ملوکانه صادر شد که چرا قرض می‌کنند باید در موقع احتیاج اطلاع بدهند تا اگر مورد مصرف صحیح بود امر برای پرداخت آن صادر فرمایید این درست نیست از بانکها و یا اشخاص پول قرض کنند.متشکرم.
وزیر دربار شاهنشاهی.
اسداله علم1
توضیحات سند:
1ـ علم، اسدالله فرزند محمد ابراهیم خان شوکت‌الملک در سال 1298 ه ش در بیرجند متولد شد.در سال 1321 از دانشکده کشاورزی کرج فارغ‌التحصیل گردید.
او از اوان جوانی وارد سیاست شد.
ازدواج مصلحتی او با ملکتاج قوام دختر قوام‌الملک شیرازی یکی از متحدین انگلیس در جنوب ایران، به دستور رضاشاه صورت گرفت و راه پیشرفت او را هموارتر ساخت.
طی سالهای 1313 ـ 1320 در ارتباط فعال با سرویس اطلاعاتی بریتانیا نقش حساسی در عملیات جاسوسی، به ویژه در تهران و شرق و جنوب ایران ایفا نمود و در رأس شبکه عوامل اینتلیجنت سرویس قرار گرفت.
در سال 1323 اسدالله علم حکم مقام پیشخدمتی مخصوص شاه را از محمدرضا پهلوی دریافت کرد و در سال 1326 فرماندار کل بلوچستان شد که تا سال 1328 به طول انجامید.
در دی ماه 1328 در کابینه ساعد وزیر کشور شد.
در ترمیم این کابینه، به وزارت کشاورزی منصوب گردید.
او در کابینه منصور بار دیگر وزیر کشاورزی شد و سپس در کابینه رزم‌آرأ به پست وزارت کار رسید.
با قتل رزم‌آرأ و نخست‌وزیری مصدق، علم از سوی شاه سرپرست اداره املاک و مستغلات پهلوی شد و از هرگونه تلاش جهت سقوط دولت مصدق باز نایستاد و در کودتای 28 مرداد 1332 نقشی مؤثر ایفا کرد.
پس از کودتا و قدرت‌یابی مجدد شاه، علم در زمره یکی از معدود مشاوران شاه درآمد.
با تشکیل کابینه حسین علاء در فروردین 1334 وزیر کشور شد که تا نیمه فروردین 1336 ادامه یافت.
در این سال رژیم پهلوی برای نشان دادن خود به عنوان حکومتی دموکراتیک تشکیل دو حزب را تدارک دید که علم در رأس حزب مردم قرار گرفت.
در اوایل دهه 1340 شاه بنیاد موقوفات خاندان پهلوی را تأسیس کرد و او را به عنوان سرپرست انتصاب نمود که تا مرداد سال 1341 به طول انجامید.
در 30 تیر 1341 به سمت نخست‌وزیری منصوب شد.
رفراندوم فرمایشی «انقلاب سفید» در دوران زمامداری او انجام گرفت که با مخالفت همه جانبه مردم و علمأ روبرو گردید.
البته پیش از آن امام خمینی (سلام‌الله علیه) به اشکال گوناگون علم و سیاستهای او از جمله مصوبه هیأت دولت در مورد انجمنهای ایالتی و ولایتی را مورد حمله قرار داده بودند.
گسترش اعتراضات راهی جز عقب‌نشینی برای او باقی نگذاشت و مصوبه فوق‌الذکر در 8 آذر 1341 ملغی اعلام شد.
اما روند حوادث منجر به قیام پانزده خرداد 1342 گردید که علم در سرکوب آن نقش ویژه و تعیین کننده‌ای داشت.
دیری نپایید که وی از سمت خود استعفا داد و به ریاست دانشگاه پهلوی در شیراز منصوب شد.
مدتی در پست وزارت دربار به محمدرضا خدمت کرد، ولی به علت بیماری در نیمه مرداد 1356 استعفا داد.
سرانجام علم، یکی از قدرتمندترین مهره‌های رژیم شاه در تاریخ 25 فروردین 1357 بر اثر سرطان خون در یکی از بیمارستانهای آمریکا از پا درآمد.
ر.ک: ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، ج 1 و 2 بازیگران عصر پهلوی، ج 1، ص 643 ناصر نجمی، از سید ضیأ تا بازرگان، ج 1 و 2 پیتر آوری، تاریخ معاصر ایران از کودتای 28 مرداد تا اصلاحات ارضی، ص 9، (ترجمه محمد رفیعی مهرآبادی)