تاریخ سند: 29 دی 1357
متن سند:
گزارش حوزه فرمانداری نظامی تهران و حومه مدت : از ساعت 0800 روز 29 /10 /1357 الی ساعت 1700 روز 29 /10 /1357 1ـ بمناسبت اربعین حسینی و دعوت احزاب تظاهرات آرامی از صبح روز جاری بشرح زیر در تهران انجام گردید.1 الف ـ برابر گزارش پلیس و بی سیم رابط : (1) در ساعت 0910 حدود 20000 نفر از میدان ژاله بطرف شاهرضا در حرکت بودند و شعارهای ضد امریکائی میدادند.
(2) در ساعت 0910 حدود 30 هزار نفر از سی متری بطرف میدان 24 اسفند در حرکت بودند و شعارهای اسلامی میدادند.
(3) در ساعت 0920 حدود 8000 نفر از راه آهن بطرف 24 اسفند در حرکت بودند.
(4) در ساعت 0930 حدود 8000 نفر از خیابان گرگان بطرف شاهرضا در حرکت بودند و شعار جمهوری اسلامی میدادند.
(5) در ساعت 0930 تعداد کثیری از مردم شهر ری با کامیون بطرف تهران در حرکت بودند.
(6) در ساعت 0941 حدود 3000 نفر از قلهک بطرف جنوب در حرکت بودند و شعارهای اسلامی میدادند.
(7) در ساعت 0950 تعداد 10000 نفر از زیر پل سید خندان بطرف شاهرضا در حرکت بودند (8) در ساعت 1000 حدود 10000 نفر از کارکنان نفت و تلویزیون از میدان ولیعهد بطرف شاهرضا در حرکت بودند.
(9) در ساعت 1000 حدود 50000 نفر از گرگان به شاهرضا در حرکت بودند و شعارهای ضد ملی میدادند.
(10) در ساعت 1000 حدود 150000 نفر در خیابان سی متری 5000 نفر در خیابان نواب 2000 نفر در خیابان خوش 2000 نفر در خیابان سلسبیل 10000 در خیابان امام زاده حسن 20000 نفر در سه راه آذری 1000 نفر 16 متری امیری 2000 نفر در خیابان قزوین و 20000 نفر در خیابان شاه آباد 2500 نفر در خیابان اقبال 5000 نفر در خیابان بابائیان با دادن شعارهای اسلامی و طرفداری از خمینی بطرف شاهرضا در حرکت بودند.
(11) در ساعت 1100 کلیه تظاهرکنندگان از خیابانهای فرعی به شاهرضا رسیده بودند و از میدان شهناز تا میدان شهیاد مملو از جمعیت بود و در میدان شهیاد در ساعت 1100 حدود 100000 نفر تجمع نموده بودند در میان تظاهر کنندگان دسته هائی به استعداد 1000 تا 2000 زن بطور مجزا دیده میشد و احتمالاً تعدادی مرد با لباس زنانه در وسط آنها نیز میباشد.
(12) در ساعت 1100 حدود 5 هزار نفر از میدان قزوین به چهار راه لشگر با پرچم سفید در حرکت بودند و شعارهای کمونیستی میدادند.
(13) در ساعت 1100 حدود 3 هزار نفر از مهرآباد (قنبرآباد) بطرف میدان شهیاد در حرکت بودند و شعارهای کمونیستی میدادند.
(14) در ساعت 1025 عده ای حدود 5000 نفر در خیابان میدان خراسان با در دست داشتن عکس اعلیحضرت تظاهرات نمودند.
(15) در ساعت 1100 حدود 10000 نفر از قریه فشم با 200 دستگاه اتومبیل بطرف گلندوک حرکت نمودند.
(16) در ساعت 1000 حدود 3000 نفر از زیبا شهر بطرف میدان شهیاد حرکت نمودند.
(17) در ساعت 1200 طالقانی در میدان شهیاد سخنرانی و اظهار نمود چون احتمال خطر از طرف عده ای موجود میباشد متفرق گردید و بدنبال سخنرانی نامبرده تظاهرکنندگان با آرامی متفرق گردیدند در این تظاهرات هیچگونه رویداد و درگیری بین تظاهرکنندگان ایجاد نگردیده است.
2 (18) در ساعت 1125 هنگام عبور تظاهر کنندگان از جلوی منزل سرهنگ بازنشسته نامور در خیابان 21 آذر بمنزل او حمله که نامبرده مجبور به تیراندازی هوائی میگردد.
ب ـ پلاکارت ها :3 تمام دسته ها با پلاکارتهای سفید در حرکت بوده اند (حتی مجاهدین خلق و کمونیست ها که شعار کمونیستی میدادند) و عکس هائی از خمینی و شریعتی، تختی، شریعتمداری و مصدق با خود حمل مینمودند تعدادی از مجاهدین خلق عکس کشته شدگان را در دست داشتند.
پ ـ شعارها :4 قسمتی از شعارهای امروز بشرح زیر بود : 1ـ آمریکا استعمار گر است ـ کلیه زندانیان سیاسی باید آزاد شوند ـ صدای حق با گلوله خاموش نمیشود ـ زنده باد جمهور اسلامی ـ کثیف ترین نوع حکومت سلطنتی است ـ جمهوری اسلامی ـ استقلال و آزادیـ زنده باد مجاهدین راه خلق شعار مخصوص کارمندان رادیو تلویزیون (ای شهید راه حق آئیم بسویت، مرگ بر کد 66 ـ کد 66 فرار کرده) سرنگون باد حکومت فساد ـ بدست بت شکن ـ جمهوری اسلامی برهبری خمینی ارتش حسینی شده ـ رهبر خمینی شده معاون و رئیس ستاد فرمانداری نظامی تهران و حومه ـ سرلشکر رضا ناجی 29 /10 /57
توضیحات سند:
1ـ «عصر پنجشنبه عده ای از روستاییان مراد حاصل واقع در بولوار طاق بستان کرمانشاه جلوی اتومبیلهایی را که از این بولوار می گذشتند گرفتند و رانندگانی را که تمثالهای امام خمینی به شیشه اتومبیل شان چسبانده بودند مورد ضرب و جرح قرار داده و شیشه های اتومبیل هاشان را شکستند.روستاییان که مبادرت به این کار می کردند با مداخله کدخدا و مامورین ژاندارمری متفرق شدند.
» (اطلاعات، ش 15764، ص 3) ـ آن چه در این بولتن و سند بعدی می خوانید یاد گزارش گونه ای از راهپیمایی مردم تهران در بیست و نهم دی ماه است.
تظاهرات اربعین به دلیل حضور مطبوعات و امکان انعکاس حوادث روز، جلوه ای فراگیر و بسیار گسترده در جراید داشت و متعاقبا دیگر منابع از آن یاد کردند.
شاید به لحاظ گستردگی انعکاس و بزرگی راهپیمایی در سراسر کشور، مراسم اربعین با شکوه بیشتری نسبت به روزهای تاسوعا و عاشورا برگزار شده باشد.
به هر حال این سه روز به لحاظ بی سابقه بودن در تاریخ سیاسی ایران شایسته توجه ویژه و تحقیق مستقل هستند.
روزنامه آیندگان شمار جمعیت شرکت کننده را سه میلیون نفر نوشت.
(ش 3268، ص 1) آنتونی پارسونز بیش از یک میلیون جمعیت را در خاطرات خود برآورد کرد.
(غرور و سقوط، ص 330) خبرگزاری پارس رقم بیش از دو میلیون شرکت کننده در راهپیمایی اربعین را در گزارش خود چاپ کرد.
(بولتن خبرگزاری پارس، ش 294، ص 6) و بالاخره روزنامه اطلاعات نوشت : «تعداد شرکت کنندگان در راهپیمایی دیروز را بیش از 2 میلیون نفر تخمین زدند.
هنگامی که راهپیمایی در میدان آزادی متوقف شد، در حدود ساعت 15 /13 پایان صف در چهارراه کالج بود و قطع نامه در حدود ساعت 30 /13 قرائت شد.
(ش 15764، ص 8) 2-در مورد سخنرانی آیت الله طالقانی منابع خبری سکوت کرده اند و خبری از آن نداده اند.
روزنامه اطلاعات نوشت که حدود ساعت یک بعدازظهر «مینی بوس حامل حضرت آیت الله طالقانی به یک کیلومتری میدان آزادی رسید.
چون ازدحام و کثرت جمعیت زیاد بود، مینی بوس حامل آیت الله در مسیر راهپیمایی توقف کرد.
» (ش 15764، ص 8) 3و 4ـ در بولتن بعدی که مربوط به پلیس تهران است تعداد بیشتری از شعارهای نگارش یافته روی پارچه نوشت ها و شعارهای که سر داده می شد، یاد شده است.