صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

موضوع: رجاء1 معاون نخست‌وزیر پیشین ایران

تاریخ سند: 3 شهریور 1343


موضوع: رجاء1 معاون نخست‌وزیر پیشین ایران


متن سند:

شماره: 1510 /326 تاریخ: 3 /6 /1343
موضوع: رجاء1 معاون نخست‌وزیر پیشین ایران

روز گذشته رجاء، معاون دکتر امینی در زمان نخست‌وزیری او در دفتر تهران مصور با حضور پرویز گرجی و اسمعیل بکایی می‌گفت هر یک از رجال نظامی و یا سیاسی ایران در بیان مطالب خود از حدود معمول خارج شوند و حرفهایی که در صلاحیت آنها نیست بزنند، دچار عقوبت خطرناکی خواهند شد.
رجاء اظهار داشت تیمسار ضرغام زمانی که وزیر دارایی بود، به اتفاق عده‌ای از دوستان خویش جلساتی تشکیل داده برای نخست‌وزیری خود فعالیت می‌کرد و در یکی از جلسات، یکی از دوستانش از او سئوال می‌کند آیا برای فعالیت نخست‌وزیری خود، نظر شاهنشاه را قبلاً جلب کرده‌ای یا نه. ضرغام می‌گوید من در مسافرت اخیر خود به اروپا، مبلغ سیصد میلیون1 دلار به حساب شاهنشاه در بانک‌های سوئیس گذاشته‌ام و موقعی که دارای رابطه حسنه‌ای با شاهنشاه می‌باشم، احتیاجی نیست برای فعالیت نخست‌وزیری قبلاً نظر معظم‌له را جلب کنم. همین بیان ضرغام به گوش شاهنشاه می‌رسد و در زمان نخست‌وزیری دکتر امینی موجبات بازداشت او به اتهام سوءاستفاده فراهم می‌گردد و برای همیشه از صحنه سیاست خارج می‌شود.
رجاء علاوه کرده تیمسار ارتشبد هدایت نیز در جلسه‌ای گفته بوده است، علت پیشرفت سریع ایران در دوره سلطنت شاهنشاه فقید این بود که رضاشاه کبیر مرد بی‌‌باکی بوده است، ولی متأسفانه شاهنشاه فعلی آن بی‌‌باکی رضاشاه را ندارد و روی همین اصل کارها سازمان نمی‌گیرد. این مطلب نیز با وسایلی به عرض ملوکانه رسیده و بعد از مدتی هدایت را به اتهام دزدی، بازداشت و از صحنه سیاست و فعالیت خارج می‌کنند.
رجاء همچنین گفت است، نفیسی شهردار سابق نیز در جلسه‌ای گفته بوده است دویست نفر وکیل مثل دسته گل انتخاب کردم و پایه‌های لرزان سلطنت را محکم نمودم. این جریان هم به گوش شاهنشاه رسیده و ماجرای زندانی شدن او به اتهام دزدی به وجود آمده است. رجاء گفته است کسان دیگری امثال سپهبد کیا و یا ابتهاج و یا احمد آرامش که چند سال قبل مدتی زندانی بودند، دچار لغزش‌های سیاسی نظیر افراد فوق‌الذکر شده و به آن سرنوشت دچار شده‌اند.
رجاء می‌گفت، [بعضی] از رجال سیاسی و دولتی تصور می‌کنند اگر شاهنشاه از آنها درخواست کاری می‌کند و یا انجام بعضی از برنامه‌های خود را به آنها محول می‌فرماید، به وجود آن رجال نیازمند است و اساس سلطنت معظم‌له به وجود آنها بستگی پیدا می‌کند و روی این اصل، امر بر آنها مشتبه شده، دچار سرنوشت تأسف‌‌آوری می‌گردند. رجاء در پایان سخنان خود گفته است، شاهنشاه از لحاظ موقعیت بین‌المللی دارای چنان وضعی هستند که نه تنها فعالیت کسانی نظیر هدایت یا سپهبد کیا و یا آرامش و یا ضرغام و افرادی نظیر آنها، کوچکترین اثری در تثبیت موقعیت مقام سلطنت ندارد، بلکه وجود آنها و اعمالی که انجام می‌دهند اکثراً مضر مقام سلطنت تمام می‌شود. رجاء در خاتمه علاوه کرده، هر یک از رجال سیاسی دولت ایران که گرفتار زندان می‌گردد، باید دانست در محفلی فضولی کرده و شاهنشاه از آن مطلب باخبر شده‌اند و ادامه بازداشت نفیسی فقط ناشی از این است که حرفهای گنده‌تر از خود زده و دچار عقوبت این گستاخی خود شده است.
اصل اطلاعیه در پرونده رجاء بایگانی است و نسخه‌هایی از آن در پرونده اسامی نامبرده بالا بایگانی گردید. در پرونده سپهبد کیا بایگانی شود. غفاری

توضیحات سند:

1. محمود رجاء، فرزند محمدجواد در سال 1297 ش در بابل متولد شد. وى مفسر رادیو و خبرگزارى پارس، رئیس شورایعالى نویسندگان، سردبیر مجله صبا و تهران‌مصور ، معاون نخست‌وزیر و بازرس نخست‌وزیرى، مدیرعامل شرکت انتشارات روشنفکر، مشاور علمى کتابخانه پهلوى و عضو حزب ایران نوین بود. اسناد ساواک وی را فردی شاهدوست و مشروب‌خوار که با یک رقاصه یونانى دوست می‌باشد، معرفی کرده‌اند. محمود رجاء در سال 1356 در تهران از دنیا رفت. اسناد ساواک . پرونده‌ انفرادى

منبع:

کتاب سپهبد حاجعلی کیا و سازمان کوک - کتاب دوم صفحه 195

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.