موضوع: دعوت از حاضرین در مسجد هدایت جهت حضور در مسجد ارک
تاریخ سند: 23 شهریور 1347
موضوع: دعوت از حاضرین در مسجد هدایت جهت حضور در مسجد ارک
متن سند:
به: 316 شماره: 23110 /20 ه 2 از: 20 ه 2 روز 21 /6 /47 پس از پایان نماز جماعت در مسجد هدایت به حاضرین اطلاع داده شد که روز یکشنبه از ساعت 4 الی 6 بعدازظهر در مسجد ارک مراسمی به مناسبت درگذشت حسین توسلی برگزار خواهد گردید و درخواست شد که در مراسم مذکور شرکت نمایند.ملاحظات: مراسم مسجد ارک به وسیله سید محمود طالقانی1 و مهندس مهدی بازرگان2 دایر خواهد گردید که مراتب اعلام گردیده است.
جاجرود به پرونده جمعیت نهضت آزادی به کلاسه 123017 ضمیمه و بایگانی شود.
23 /6 /47 آقای محمودزاده 24 /6 /47
توضیحات سند:
1ـ آیت‌الله سید محمود علایی طالقانی معروف به طالقانی سال 1289 شمسی در روستای گلیرد از توابع طالقان دیده به جهان گشود.پدرش مرحوم آیت‌الله سید ابوالحسن طالقانی سرآمد پرهیزکاران زمان خویش و از دوستان و همکاران شهید آیت‌الله مدرس و از مخالفان رضاخان بوده و افتخار شاگردی آیت‌الله میرزای شیرازی را داشت.
ایشان تا سن ده سالگی خواندن و نوشتن و مقدمات معارف دینی را در زادگاهش گذراند.
و در سال 1299 برای ادامه تحصیل به قم رفت و در مدرسه رضویه و فیضیه در محضر اساتیدی چون آیت‌الله سید محمد حجت، آیت‌الله محمد تقی خوانساری دوره‌های سطح و خارج فقه و اصول را به پایان رسانده و از آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی مؤسس حوزه علمیه قم اجازه اجتهاد دریافت نمود.
در سال 1317 به تهران آمده و در مدرسه سپهسالار (مدرسه عالی شهید مطهری فعلی) به تدریس طلاب و نشر معارف اسلامی و تفسیر قرآن پرداخت.
در سال 1318 به اتهام توهین به مقامات رژیم رضاخانی و نداشتن جواز عمامه بازداشت گردید.
بعد از وقایع شهریور 1320 کانون اسلام را با شرکت استادان و دانشجویان مسلمان با هدف نشر و اشاعه معارف قرآنی تشکیل داد.
در سال 1323 امامت مسجد روستای شهرک در مرکز بخش طالقان را به عهده گرفت.
از سال 1327 امامت مسجد هدایت تهران را به عهده گرفته و مسجد مذکور با وجود چنین شخصیتی مرکز تجمع روشنفکران و جوانان تحصیل کرده مذهبی و انقلابی شد.
با شروع نهضت ملی شدن نفت به این قیام پیوسته و پس از کودتای 28 مرداد 32 دستگیر و زندانی شد.
آیت‌الله طالقانی در تأسیس نهضت مقاومت ملی و نهضت آزادی ایران به همراه مهندس مهدی بازرگان و دکتر یدالله سحابی نقش فعالی داشت.
وی در سوم بهمن 1341 و در آستانه رفراندوم انقلاب سفید شاه دستگیر و در زندان قزل قلعه زندانی شد.
در سال 1342 به دلیل حمایت از نهضت امام خمینی (ره) دستگیر و به ده سال زندان محکوم شد.
در مهر ماه سال 1346 عفو و آزاد شد.
در سال 1350 دستگیر و به مدت سه سال به زابل تبعید شد ولی هیجده ماه آخر تبعید خود را در بافت کرمان سپری کرد.
در سال 1354 مجدداً دستگیر و به جرم مبارزات اسلامی و اقدام علیه امنیت کشور به ده سال زندان محکوم شد و تا آبان 1357 در زندان بود.
آیت‌الله طالقانی پس از آزادی از زندان به مبارزات خود همراه با جریان انقلاب اسلامی شدت بیشتری بخشیده و رهبری راه‌پیمایی تاسوعا و عاشورای سال 57 را عهده‌دار بود.
با تأسیس شورای انقلاب به فرمان امام خمینی (ره) به ریاست آن تعیین و در سال 1358 از سوی رهبر کبیر انقلاب اسلامی به عنوان امام جمعه تهران منصوب گردیده و در مرداد همان سال اولین نماز جمعه را در دانشگاه تهران اقامه کرد و در 19 شهریور 1358 در اثر سکته قلبی دار فانی را وداع گفته و در جوار رحمت الهی آرام گرفت.
رحلت ایشان موجی از تأثر و غم را در رهبر کبیر انقلاب اسلامی و مردم مسلمان و مبارز کشور ایجاد نمود و امام راحل در پیامی در 19 شهریور 58 فرمودند: «عمر طولانی این عیب را دارد که هر روز عزیزی را از دست می‌دهد و به سوگ شخصیتی می‌نشیند و در غم برادری فرو می‌رود، مجاهد عظیم‌الشأن و برادر بسیار عزیز حضرت حجت‌الاسلام و المسلمین آقای طالقانی از بین ما رفت و به ابدیت پیوست و به ملاءاعلی با اجداد گرامش محشور شد.
برای آن بزرگوار سعادت و راحت و برای ما و امت تأسف و اندوه.
آقای طالقانی یک عمر در جهاد و روشنگری و ارشاد گذراند.
او یک شخصیتی بود که از حبسی به حبس و از رنجی به رنج دیگر در رفت و آمد بود و هیچ گاه در جهاد بزرگ خود سستی و سردی نداشت.
من انتظار نداشتم که بمانم و دوستان عزیز و پر ارج خودم را یکی پس از دیگری از دست بدهم.
او برای اسلام به منزلۀ حضرت ابوذر بود ـ زبان گویای او چون شمشیر مالک اشتر بود.
برنده بود و کوبنده.
مرگ او زودرس بود و عمر او با برکت، رحمت خدا بر پدر بزرگوار او که در رأس پرهیزکاران و به روان خودش که بازوی توانای اسلام.
من بر امت اسلام و ملت ایران و عائله ارجمند و بازماندگان او این ضایعه بزرگ را تسلیت می‌دهم رحمت بر او و بر همۀ مجاهدان راه حق.
» از مرحوم آیت‌الله طالقانی آثار قلمی و با ارزش زیر به جای مانده است.
1- حاشیه بر تنبیه‌الامه مرحوم آیت‌الله میرزا محمد حسین نائینی، 2- تفسیر پرتوی از قرآن، 6 جلد، 3- تفسیر نهج‌البلاغه، 2 جلد، 4- با قرآن در صحنه، 1 جلد، 5- آینده بشریت از نظر مکتب ما، 6- سفرنامه حج، 7- اسلام و مالکیت، 8- جهاد و شهادت، 9- وحدت، 10- آزادی، 11- توحید، 12- ترجمه جلد اول امام علی (ع).
2ـ مهندس مهدی بازرگان در سال 1278 هجری شمسی در تبریز به دنیا آمد.
وی جزو اولین کسانی است که پس از اتمام دوران متوسطه در تبریز و تهران برای ادامه تحصیلات عالی به فرانسه عزیمت و در رشته مهندسی ترمودینامیک تحصیلات خود را به پایان برد.
مهندس بازرگان پس از بازگشت به ایران به عضویت کادر علمی دانشگاه تهران نایل گردید.
وی فعالیت سیاسی خود را از جبهه ملی آغاز نمود.
در دوران نخست‌وزیری دکتر محمد مصدق ریاست شرکت ملی نفت ایران و بعد سازمان آب تهران را عهده دار گردید.
پس از تعطیلی و توقف کار جبهه ملی اول و با سقوط دکتر مصدق بر اثر کودتای 28 مرداد 1332 از جمله کسانی بود که جبهه ملی دوم را تأسیس و در سال 1334 به دلیل فعالیت‌های سیاسی دستگیر و زندانی گردید.
به دنبال ایجاد اختلاف در جبهه ملی دوم به دلیل عدم عکس‌العمل مناسب این جبهه در قبال ارتحال مرحوم آیت الله العظمی بروجردی در سال 1340 وی به همراه مرحوم آیت‌الله طالقانی، دکتر یدالله سحابی، عباس سمیعی و حسن نزیه از جبهه ملی دوم کناره گرفته و نهضت آزادی ایران را تأسیس نمودند.
در سال 1342 سران نهضت آزادی دستگیر و مهندس بازرگان و آیت‌الله طالقانی به 10 سال زندان محکوم شدند.
لیکن پس از سپری شدن 6 سال مهندس بازرگان آزاد گردید.
مهندس بازرگان به اتفاق جمعی از سیاسیون و حقوقدانان نظیر کریم سنجابی، ناصر میناچی، حسن نزیه و ...
.
.
جمعیت دفاع از آزادی و حقوق بشر را تأسیس کردند.
لذا از طرف گروه انتقام که ساخته و پرداخته رژیم شاه بود در تاریخ 11 /2 /1352 یک بمب در مقابل درب منزل وی منفجر شد.
قبل از پیروزی انقلاب اسلامی از طرف امام در رأس هیئتی به آبادان رفت تا جریان اعتصاب کارگران نفت را علیه رژیم که کمر آن را در بعد اقتصادی شکسته بود سامان بهتر و بیشتری دهد و به مسایل آنان رسیدگی کند.
وی هم‌چنین سفری به پاریس نمود تا حضرت امام را از طرح شعار «شاه باید برود» منصرف کند.
چه به اعتقاد او طرح شعار رفتن شاه با وجود برخورداری از ارتش و ساواک و پشتیبانی آمریکا شعاری مناسب و راه کاری عملی نمی‌‌دانست.
آقای بازرگان پس از پیروزی انقلاب اسلامی از سوی امام (ره) به عضویت شورای انقلاب درآمد و با پیشنهاد اعضای شورا به امام (ره) از طرف ایشان مسئولیت تشکیل دولت موقت که اولین دولت اسلامی پس از پیروزی انقلاب بود را بر عهده گرفت.
دولت موقت مهندس بازرگان به دلیل اتخاذ روش‌های غیر انقلابی به خصوص اتخاذ مواضع مخالف با تسخیر لانه جاسوسی آمریکا و نیز اصرار بر انحلال مجلس خبرگان و رد این پیشنهاد از سوی امام از کار استعفا داد که بلافاصله مورد پذیرش امام واقع گردید.
او در نخستین دوره مجلس شورای اسلامی از سوی مردم تهران به مجلس راه یافت.
مهندس بازرگان در تاریخ 30 /10 /1373 در تهران درگذشت.
از جمله آثار قلمی مهندس بازرگان عبارتند از: «مطهرات در اسلام، راه طی شده و عشق و پرستش یا ترمودینامیک انسان».