حوادث و وقایع شهر مشهد
تاریخ سند: 9 دی 1357
حوادث و وقایع شهر مشهد
متن سند:
1ـ اطلاعات واصله بعدی در مورد وقایع روز 9 /10 /57 نیز حاکی است که از صبح روز مذکور گروه کثیری از قشریون مذهبی و عناصر فرصت طلب از مقابل منزل آیت اله شیرازی در حالیکه تعدادی از روحانیون مشهد آنها را همراهی میکرده اند به راه پیمائی مبادرت کرده اند.افراد مذکور در مقابل ساختمان استانداری بیکدیگر میگفتند «ارتش همبستگی خود را با روحانیون اعلام نموده است.
» لذا اخلالگران دو کامیون سرباز را محاصره و سربازان همبستگی خود را اعلام و شش نفر از آنها که مسلح به تفنگ و اسلحه کمری بوده بمنزل سید حسین موسوی خراسانی روحانی قشری و طرفدار خمینی رفته و پس از خلع سلاح شدن و پوشیدن لباس شخصی همراه با اسلحه و مهمات مربوطه بمنزل آیت اله شیرازی رفته اند.
سپس عبدالکریم هاشمی نژاد، صفائی و سید صادق شیرازی روحانیون افراطی به بالای تانکی رفته و شعارهائی داده اند.
ضمنا در روز مذکور اخلالگران اداره آگاهی مشهد را مورد حمله قرار داده که در نتیجه یکنفر از مامورین شهید و آشوبگران سه نفر از مامورین را همراه جسد مامور شهید با خود برده اند.
2ـ صبح روز 10 /10 /57، اخلالگران یکنفر سرباز و یکنفر پاسبان را در مقابل منزل آیت اله شیرازی شهید نموده و جنازه آنانرا به فجیع ترین وضعی در میدان شاه بدار آویخته اند.
3ـ در ساعت 0900 روز 10 /10 /57، آشوبگران به نیروی پایداری مشهد در خیابان نادری حمله که با مقاومت مامورین انتظامی مستقر در محل روبرو و طی آن سه نفر از اخلالگران مورد اصابت گلوله واقع و بمنظور درمان به بیمارستان اعزام شده اند.
متعاقب حادثه مذکور در ساعت 1200 در اطراف ساختمان نیروی پایداری و هتلی در مجاورت آن از بالای بامها مواد آتش زا به پائین پرتاب و نیروی پایداری را بآتش کشیده، مامورین نیروی پایدار از داخل ساختمان بطرف آشوبگران تیراندازی و با کمک مامورین فرمانداری نظامی، محل فوق تخلیه گردیده و 300 نفر از اخلالگران با مقادیر زیادی مواد آتش زا دستگیر شده اند.
4ـ روز 10 /10 /57، شهربانی خراسان تمام کلانتریهای مشهد را تخلیه و پرسنل و مامورین کلانتریها را در ساختمان شهربانی خراسان مستقر نموده و فرمانداری نظامی مشهد نیز تمام نیروهای خود را از خیابانها بجز نقاط حساس به پادگان مشهد فرستاده است.
5ـ روز 10 /10 /57، اخلالگران جسد دو نفر دیگر را که هویت آنها مشخص نبوده از مقابل منزل آیت اله شیرازی بمیدان شاه برده و در آنجا بدار آویخته اند.
6ـ در برخورد و درگیریهای روز 9 /10 /57، اسلحه و مهمات مشروحه زیر بدست اخلالگران افتاده است : الف ـ مسلسل کالیبر 50 ضد هوائی دو قبضه ب ـ مسلسل معمولی 5 قبضه.
پ ـ تفنگ ژ3 42 قبضه.
ت ـ فشنگ 10800 تیر.
ث ـ بی سیم 6 دستگاه.
ضمنا تعداد 110 نفر سرباز مفقودالاثر شده که احتمالاً تعداد زیادی از این عده متواری و بعضی دیگر شهید و عده ای هم به مخالفین پیوسته اند.
همچنین یک تانک و سه خودرو طعمه حریق شده و سوخته است.
7ـ تا ساعت 1400 روز 10 /10 /57، تظاهرات اخلالگرانه بطور پراکنده در نقاط مختلف شهر مشهد بخصوص خیابان نادری و خیابانهای اطراف راه آهن ادامه داشته است و دو نفر از مامورین در برخوردها مجروح شده که بمنظور معالجه به بیمارستان اعزام گردیده اند.
1 ارزیابی خبر : خبر صحت دارد.
اقدامات انجام شده : مراتب به نخست وزیری اعلام گردیده است.
توضیحات سند:
1ـ این بولتن رویدادهای مشهد را به طور خلاصه و ناقص بیان کرده است.ساواک در تلگرافی اعلام می دارد که شهر تا ساعت 12 در اختیار فرمانداری نظامی قرار گرفت که در سندی بعدی به آن اشاره شده است.
سید محمدعلی کاشف حسینی که در دهم دی ماه از مجروحین اقدامات خونبار نظامیان در مشهد بود و قطع نخاع شد، می گوید که بعد از کشته شدن عده ای از نظامیها به دست مردم، نظامی ها جسد آنها را به مقر لشکر 77 بردند، لباس نو پوشاندند و آنها را در برابر نظامیان حاضر قرار دادند.
«فرمانده اعلام کرد که اینها به دست سربازان خمینی کشته شدند.
عاقبت همه شما این است.
سربازان را تهییج کرد...
» به دنبال این برانگیختگی بود که نظامیان به خیابانها ریختند و آن کشتار وحشیانه را صورت دادند.
روزنامه خراسان نیز شبیه این موضوع را می نویسد و افزاید «از پادگان خارج شدند، آتش گشودند و هر که را در خیابان و کوچه دیدند کشتند.
اگر کسی در مغازه ها یافت می شد به شهادت می رسید.
تیراندازی سراسر شهر را فرا گرفت.
» (ش 8828، ص 5) این منبع درگیریهای خونین برای تصرف سازمان نیروی پایداری را نیز عامل دیگر کشتار مردم می داند.
رمضانعلی شاکری در کتاب خود از پرتاب نارنجک به داخل مردم نیز می نویسد.
(انقلاب اسلامی مردم مشهد، ص 129) روزنامه کیهان نوشت: «بر اساس گفته شواهد عینی در روز دهم دی ماه بیش از 200 نفر کشته و بالغ بر دو هزار نفر زخمی شده اند.
چون بیمارستانهای مشهد گنجایش این همه مجروح را ندارد، هتل هایت مشهد نیز تبدیل به بیمارستان شده گروه کثیری از مجروحین حوادث خونین دهم دی ماه در آنجا بستری شده اند.
عده زیادی از مردم مشهد برای نجات مجروحین از مرگ خانه های خود را تبدیل به بیمارستان کرده اند...
سردخانه های بیمارستانهای مشهد مملو از جنازه شده و برای نگهداری جنازه ها از اتاقهای دیگر نیز استفاده می کنند.
» (ش 10605، ص 7)