تاریخ سند: 11 مهر 1357
[گزارش]
متن سند:
در ساعت 0700 روز 11 /7 /57 باتفاق آقایان مجید دیبا و احمدپور مدیرکل کار
به آغاجاری عزیمت نمودیم بمحض ورود در اجتماع کارگران که بیش از /500
نفر بودند حضور یافته و آقای دیبا در مورد آمادگی مذاکره و رفع مشکلات
صحبت نمود1 اینجانب نیز جنبه سیاسی و امنیتی اعتصاب را متذکر شده و مدیر
کل کار نیز جنبه های قانونی و رفاهی کارگران را تشریح نمود سپس از آنان
خواسته شد نمایندگان قانونی خود را به سالن کنفرانس اعزام دارند در جلسه
مذاکره خواسته های کارگران بشرح زیر مطرح گردید و پس از بحث و بررسی
روی هر یک پاسخ آقای دیبا بعنوان نماینده کارفرما اعلام شد 1ـ فوق العاده بدی
آب و هوا.
نماینده کارفرما با اصل استحقاق فوق العاده مزبور موافقت کرد و قرار
شد برای تعیین میزان آن بررسی و سپس مذاکره شود.
همچنین موافقت شد که
پرداخت فوق العاده مزبور از اول شهریور 57 محسوب گردد ـ 2ـ تجدیدنظر کلی
در قرارداد دستجمعی.
نماینده کارفرما موافقت کرد متن قرارداد دستجمعی مورد
بررسی مجدد قرار گرفته و در جلسات آینده با حضور نمایندگان دستگاههای
ذینفع تنظیم شود.
3ـ مسکن ـ نماینده کارفرما موافقت کرد آمار متقاضیان ساختن منزل شخصی در
آغاجاری و اهواز بتفکیک از طرف شرکت تعاونی مسکن تهیه و ظرف یک ماه در
اختیار کارفرما قرار گیرد تا نسبت به واگذاری زمینی و پرداخت وام اقدام کنند.
4ـ افزایش مبلغ وام از /750 هزار ریال به یک میلیون ریال و پرداخت
مابه التفاوت آن.
نماینده کارفرما موافقت کرد چنانچه خانه های شخصی کارگران
که قبلاً از محل وام دریافتی اقدام به ساختمان شده بعلت مضیقه مالی ناقص مانده
باشد و آخرین قسط وام را نیز دریافت نکرده باشند بر مبنای یک میلیون ریال
مابه التفاوت آن را بصورت وام بکارگران واجد شرایط بالا پرداخت کنند.
5ـ تأمین 30 آمپر برق و آب در 24 ساعت برای منازل کارگران.
نماینده کارفرما
پروژه های 9 حلقه چاه را که موجب تأمین 20 آمپر برق و 8 ساعت آب میشود
تشریح کرد و قول داد که پروژه مزبور را توسعه دهد در حال حاضر روزانه
کارگران فقط چهار ساعت آب آن هم در دو نوبت دوساعته در اختیار دارند.
6ـ ایجاد ساختمان جهت مغازه های نانوائی ـ قصابی و تره بار.
نماینده کارفرما
موافقت کرد زمین و اعتبار مالی لازم در اختیار رئیس ناحیه نفت آغاجاری
بگذارد و رئیس ناحیه تعهد نمود در مدت 6 ماه مغازه های تحویل دهد.
7ـ افزایش مبلغ وام مسکن.
به بند چهار مراجعه شود
8ـ تنبیهات انضباطی.
نماینده کارفرما موافقت کرد مقررات انضباطی کارگران را
برابر آئین نامه انضباط کار وزارت کار و امور اجتماعی تنظیم و اصلاح کند.
9ـ انحلال تعاونی اعتبار و ایجاد تعاونی مصرف، کارفرما اقداماتی را که در مرکز
هم اکنون در دست اجراست تشریح نمود و وعده داد که تسریع خواهد شد.
10ـ تهیه وسائل و مبلمان منزل.
کارفرما این خواسته را مردود دانست.
11ـ افزایش فوق العاده کار کثیف.
کارفرما موافقت کرد انواع کار کثیف توسط
کمیته کار تعیین و اعلام شود تا نسبت به افزایش فوق العاده اقدام کنند.
12ـ تغییر 48 ساعت کار در هفته به 42 ساعت.
کارفرما توضیح داد در حالیکه
هم اکنون کارگران بابت 6 ساعت اضافه کار در هفته فوق العاده دریافت می کنند،
معذلک بمحض تأمین نیروی انسانی کافی مدت کار در هفته به 42 ساعت تقلیل
خواهد یافت.
13ـ ارتقاء : استادکاران و کارگرانی که در حین انجام وظیفه دیپلم 6 متوسطه
گرفته اند.
کارفرما توضیح داد مطالعاتی هم اکنون در مرکز در جریان است تا تجربه
تاحدودی بجای مدرک تحصیلی ملاک عمل قرار گیرد این بررسی بنحوی
پایه گذاری شده که در آینده کارگران از تبدیل وضع خود بکارمند خودداری
خواهند نمود و...
مشاغل کارگری از هر بابت تأمین خواهند داشت.
نمایندگان قانونی کارگران با قبول موارد بالا باتفاق اعضای هیئت در ساعت
1300 در جمع کارگران حضور یافته و مدیرکل کار نتیجه توافقها را باطلاع
رساند.
کارگران اظهار داشته اند نمایندگان مزبور را قبول نداریم و خواسته های
خود را بشرح زیر در اختیار گذاردند در اینجا لازم بتوضیح است که کارگران و
نمایندگان آنها با توجه به سطح شعور و تجربه خود اختلاف نظر دارند و استنباط
می شود که نمایندگان کارگران برای تحقق بیشتر درخواستها این اختلاف را بطور
مصنوعی ایجاد کرده تا کارفرما را در بن بست بگذارد، قرار شد ساعت 1500
همان روز مجددا در سالن باشگاه آریا اجتماع شود ولی بعضی کارگران اصرار
داشته اند که مذاکرات در یک فضای باز وزیر آفتاب 45 درجه ادامه پیدا کند و
جسته گریخته اظهار میداشتند که ممکن است سالن کنفرانس به سرنوشت سینما
رکس آبادان دچار شود و یا مأمورین ژاندارمری و ساواک قصد دستگیری عده ای
را دارند که میل دارند همگی را یکجا بازداشت نماید.
در ساعت 1500 در حدود 15 نفر کارگران قدیمی و نمایندگان سندیکا در سالن
مزبور حضور یافتند و بقیه کارگران حتی از اجتماع در محل قبلی و محل
پیشنهادی خود هم خودداری کرده و متفرق شده بودند بطوریکه هیچیک از آنها
در دسترس نبودند.
ناگزیر آقای دیبا توافق های قبلی را مجددا اعلام نمود و اضافه
کرد چنانچه کارگران بسرکار نروند ناچار برابر قانون کار با آنها رفتار خواهد شد و
کارگران از ورود بکارگاهی و تجمع در محوطه های کارگاه ممنوع خواهند شد که
ممکن است احتمالاً به اخراج آنها منجر شود و بجای آنها از تکنیسین های ارتش و
کارمندانیکه سابقه کارگری دارند استفاده خواهد شد.
کارگران حاضر همگی اعلام
داشتند که سرکار خود خواهند رفت و سایرین را نیز تشویق بادامه کار خواهند
نمود.
در اینجا باید اضافه شود که آقای دیبا برحسب تقاضای نماینده کارگران از
آقای انصاری درخواست نمود که دستمزد ایام اعتصاب کارگران پرداخت شود و
آقای انصاری بشرط آنکه کارگران به کار خود ادامه دهند با درخواست مزبور
موافقت کرد که البته فعلاً منتفی است مگر آنکه فردا (12 /7 /57) کارگران سرکار
خود حاضر شوند.
سپس پیش بینی های لازم برای فردا از لحاظ حفاظت کارگاهها
و جلوگیری از تجمع کارگران و احتمالاً دستگیری محرکین بعمل آمد و در ساعت
1800 بآبادان مراجعت نمودیم.
هم زمان با اجتماعاتی که در بالا بآن اشاره شد اطلاع رسید که کارگران شرکت
ملی گاز در بیدبلند که از چند روز قبل خواسته های خود را عنوان نموده.
و از
طرف مسئولین شرکت مذکور از تهران به آن توجه نشده بود منتظرند تا از نتیجه
مذاکرات کارگران نفت آگاه شده و ادامه اعتصاب یا ادامه کار را بر آن مبنا قرار
دهند اما هیچ نماینده ای از طرف شرکت ملی گاز بسراغ آنها نیامده بود ناگزیر به
مدیرکل کار توصیه شد در محل بماند و با آنها مذاکره کند و نتیجه را اطلاع دهد.
درخواستهای کارگران مزبور طی تلفنگرام شماره 25774/ ه 3 ـ 8 /7 /57
باستحضار رسیده است.
نظریه 1 : در منطقه ای که درجه حرارت هوا تا 55 درجه میرسد و دو سوم از سال
هوا گرم است مسلما عدم وجود آب که سالهاست مورد تقاضای کارگران است آنها
را عصبانی و مأیوس میکند.
2ـ مسئولین شرکت نفت در آغاجاری مانند بیشتر مدیران شرکت ملی نفت نسبت
به کارگران هم بی تفاوتند و هم متکبر.
متاسفانه روحیه انگلیسی ها حتی بطور
ناخوداگاه بر نحوه مدیریت و رفتار آنها سایه انداخته است و این امر در مورد
مذاکره با کارگران کاملاً مشهود است.
3ـ پروژه خانه سازی در آغاجاری اگر چه در جریان است ولی از برنامه زمانی
خود بسیار عقب مانده است.
هم اکنون 220 خانه در اشغال کارگران است 220 خانه دیگر تا دو ماه دیگر آماده
میشود و 625 خانه تا دو سال دیگر این عقب ماندگی پروژه ها بویژه مسئله آب و
برق کارگران آغاجاری مورد انتقاد و اعتراض آقای دیبا قرار گرفت و تصدیق کرد
که مسئولان امر کوتاهی کرده اند.
4ـ انتخابات و سندیکا و نمایندگان منتخب هیچ اعتبار و حرمتی نزد کارگران
ندارد و اختلافات موجود بین کارگران و نمایندگان آنها مورد بهره برداری کارفرما
و مدیران شرکت نفت قرار میگیرد.
5ـ نمایندگان سندیکا معتقدند که قرارداد دستجمعی حاضر در یک محیط فشار و
بدون اجازه بررسی از طرف آنان تهیه شده و از آنها بزور امضا گرفته شده است
(موضوع بند 2)
6 ـ نمایندگان و کارگران استناد می کنند که آقای انصاری به آنان قول داده است که
در مورد رتبه های کارگران تا خرداد 57 رفع تبعیض کند ولی تا امروز هیچ اقدامی
بعمل نیاورده است.
7ـ حق شایستگی سالانه که قرار بوده است از اول فروردین 57 پرداخت شود
هنوز پرداخت نشده است.
8ـ بهرحال حداقل نیمی از درخواستهای کارگران را منطقی دانست منتهی وجدان
کار مسئولین شرکت نفت باید ضامن تحقق آنها شود.
ودیعی
توضیحات سند:
1ـ آنچه می خوانید گزارش
رئیس ساواک خوزستان از
همراهی هیاتی است که برای
مذاکره با کارگران اعتصابی
شرکت نفت به آغاجاری
رفتند.
با وجود گفت وگوهای
قبلی، کارگران شرکت ملی
نفت آغاجاری امروز نیز در
اعتصاب بسر بردند و در
محوطه کار اجتماع کردند.
همچنین کارگران شرکت
ریمینگو نیز امروز (1 /7 /57)
به اعتصاب خود ادامه دادند و
منتظر نتیجه مذاکرات
مسوولان با کارگران شرکت
نفت شدند.
در سندهای روز
بعد مسائل مربوط به این
اعتصاب را خواهید خواند.
و
نیز از میان گزارش های
باقی مانده از ساواک
می خوانیم که «از صبح روز
11 /7 /57 کلیه کارگران
کارخانه پتروشیمی خارک به
سرکار خود مراجعه و مشغول
کار شده اند.
» (25883 ـ
11 /7 /57)
آنچه در گزارش پیش رو بیش
از دیگر مسائل جلب نظر
می کند موقعیت اسف بار
کارگران شرکت نفت و
مضایق معیشتی آنان است.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک - کتاب 12 صفحه 349