تاریخ سند: 22 آبان 1357
برگه اول بازجویی جلسه اول
متن سند:
برگه اول بازجویی جلسه اول
22 /8 /1357
١- مشخصات: نام سید محمد نام خانوادگی: احمدی فروشانی نام پدر: سید مصطفی شماره شناسنامه: ۹۰ مذهب: شیعه همسر: دارم
فرزند: دارم خدمت وظیفه انجام ندادهام میزان تحصیلات: فقه اسلامی
نام قبلی - نام خانوادگی قبلی - لقب -
مشهور به: احمدی شغل فعلی: معمم تدریس و منبر محل کار: مدرسه صدر بازار اصفهان شماره تلفن محل کار –
۲- نشانی محل سکونت با ذکر شماره تلفن: چهارباغ خواجو کوی معمار پلاک ۳۶۶ تلفن ۲۲۷۹۸ - ٢- شغلهای قبلی -
۴- سابقه اتهامی یک مرتبه زندان رفتهام به اتهام گفتار در منبر . سید محمد احمدی
س: برابر اطلاع واصله شما در روز عید قربان مورخه 20 /8 /1357 در مسجد مصلی اصفهان همراه جمعیت بودهاید
ج: نه همراه جمعیت نبودم در آن روز همایونشهر بودم. از ساعت 5 /9 صبح روز شنبه تا ساعت تقریباً ۹ شب همایونشهر بودم.
س: در آن روز در همایونشهر چکار میکردید آیا به نماز عید رفتید یا در جمعیتی شرکت کردید و اگر شرکت کردید نمازگزاران به شما اقتدا کردند یا به دیگری و آیا سخنرانی کردید یا خیر.
ج: محل تولدم همایونشهر است اقوام و خواهران ما آنجا هستند من لازم بود از آنها دیدن بنمایم علاوه نماز عید برگزار میشد و به من علاقه فراوان داشتند از من استقبال نمودند و با کمال نظم به محل نماز رفتند و من اول استقبال چند کلمه صحبت کردم که نظم را کاملا رعایت کنید، شعار ندهید و سکوت نمائید. چند بار هم توصیه کردم که تذکر دهند نظم را بهم نزنند، ایجاد مزاحمت برای مامورین نکنند و مراقب باشید موجبات ناراحتی فراهم نشود. رفتیم با کمال نماز و با رعایت نظم و موقعی که نماز شروع شد گفتم جماعت نخوانید اقتداء نکنید چون نظرم این بود که فرادی خوانده شود و پس از نماز که کوتاه خواندم گفتم مقداری صحبت نمودم.
س: اولاً با توجه به حکومت نظامی بودن در محل آیا از مقامات مربوطه اجازه اجتماع را گرفتید یا خیر ثانیاً در این اجتماع چه سخنانی ایراد نمودید؟
ج: به من گفتند جمعیت که به من رسیدند که اول موافقت نکردند و بعد اجازه دادند در صورت نظم و رعایت آن نماز بروند نوشتم که تذکر دادند که با رعایت نظم گفتهاند رفتن به نماز مانعی ندارد و من مکرر گفته بودم که در صورتی که موافق نباشند از اصل نماز هم صرف نظر کنید و اگر موافقت شد نظم را کاملا رعایت کنید و با برادران ارتش با احترام مواجه شوید و گفتند موافقت نمودهاند و رفتیم و بعد از نماز که به سرعت خواندم مختصر صحبت کردم و صحبت من مقداری تشکر از همشهریانم بود و به همه افراد و برادران ارتش سلام نمودم و تشکر کردم و باز توصیه نمودم که نظم را رعایت کنید و در مسجد نماز ظهر و عصر را بخوانید که با کمال رعایت نظم نماز را خواندند و متفرق شدند. سید محمد احمدی
س: برابر اطلاع واصله به دستور شما نام چند خیابان عوض شده مثلاً نام خیابان پهلوی را خیابان خمینی گذاردند و خیابان فردوسی را به نام منتظری نامگذاری کردهاند. از این قبیل نامها روی خیابانها گذاردهاند در این مورد چه میگویید و چه اطلاعی دارید؟ آیا این کار شده است یا خیر مثل خیابان کورش را به نام مرتضوی، خیابان ولیعهد را به نام احمدی و مصلی محل برگزاری نماز را به نام میدان توحید نامگذاری کنند.
ج: آیا ممکن است من نام خیابانها را تغییر داده باشم و یک خیابان را به نام خودم احمدی نامگذاری کنم آیا این کار با اخلاق یک مسلمان چه رسد به روحانی مسلمان مناسب است که خودبین باشد و بخواهد نامش را روی خیابان بگذارند. این کار به دستور من نبوده است و خواست من نبوده است. سیدمحمد احمدی
س: شما در اظهارات شفاهی خود گفتید من یک وطن اسلامی را میخواهم منظور از این گفتار و وطن اسلامی چیست.
ج: در گفتار شفاهی گفتم من در این وطن اسلامی به دنیا آمدهام و معارف اسلام را آموختهام و از این وطن دفاع میکنم چگونه ممکن است نظم و امنیت این کشور را نخواهیم. ایران وطن ما مملکت اسلام و تشیع است و من مسلمانم و خواهان استقلال این مملکت و این وطن میباشم و هر گزند به این مملکت را و ملت را نمیخواهیم و چگونه میتوانم خطر استقلال این وطن را بخواهم و یا که ببینم بلکه همه با هم مدافع استقلال این مملکت هستیم. سید محمد احمدی
س: آیا شما شخصی که در روز عید قربان مورخه 20 /8 /1357 در مسجد مصلای اصفهان سخنرانی کرده حکم به کشتن سربازان و افسران نیروی انتظامینموده است [را] میشناسید. آیا اصولاً این موضوع را شنیدهاید یا خیر.
ج - من همان طوری که نوشتم از ساعت 5 /8 صبح از اصفهان همایونشهر رفتم که حدود 5 /9 وارد شدم بعد که آمدم اصفهان البته شب بود و فردا شنیدم یک شیخ مسجد مصلی صحبت کرده است اما اینکه این مطالب را گفته است من الآن میشنوم و هنوز صحبت او را جای دیگر نشنیدهام. اگر بعد صحبتهای او اطلاع پیدا نمودم خدمت شما توضیح میدهم من هنوز بعد از برنامه عید فرصتی پیدا نکردم نمیدانم؛ پس از تحقیق و یقین به شما اطلاع میدهم.
س - نام افرادی که متعهد شدهاند در همایونشهر نماز عید قربان به آرامی برگزار شود میدانید و آیا خود شما شخصاً متعهد شدهاید یا خیر.
ج - نام آنها را نمیدانم و موقع ورود هجوم جمعیت نمیگذاشت من کاملاً تحقیق کنم ولی پرسیدم موافقت شد همه اطراف [افراد] گفتند بله و من شخصاً متعهد نشدم ولی عملاً متعهد گردیدم و کاملاً مراقب بودم و مرتب توصیه میکردم آرام و با نظم باشد و کاملاً رعایت کردند و همه خدا را شکر میکردند که نظم و رعایت شد و خود ارتشیها هم شاهد بودند و متشکر بودند و من حتی نذر کردم که حادثه به وجود نیاید که الحمدالله به وجود نیامد. سید محمد احمدی
س - شما در کدام مسجد نماز میخوانید و آیا نماز را به جماعت برگزار میکنید یا خیر و در چه محلی.
ج - قبلاً خیابان شاه عباس ثانی مسجد صاحبالزمان و مسجد سید محمد لطیف گاهی نماز جماعت میخواندم و مسجد اعظم هم گاهی نماز با جمعیت میخواندم ولی در حال حاضر مسجدی ندارم چند سال در حدود پنج یا شش سال است که جماعت ندارم و مسجد برای جماعت نمیروم. سید محمد احمدی
س - شما خواهان چه نوع حکومتی هستید و آیا نظرتان در مورد بقاء حکومت سلطنتی و ادامه آن در خاندان پهلوی چگونه است.
ج - من شخصاً خواهان حکومتی هستم که در سایه آن دین و دنیای جامعه به نحو احسن تأمین میگردد و به اسلام عمل گردد و اسلام به طوری صحیح به مردم تفهیم گردد و مردم به آن عمل نمایند و حقیقت اسلام برای مردم روشن گردد تا ایمان جامعه به اسلام تقویت گردد و انحراف فکری و عملی و اخلاقی پیدا نکنند. این تنها خواسته شخص بنده است که به یاری خدا انجام گردد و مردم در پرتو نور قرآن سعادتمند گردند مجریان این خواست از نظر شخص این جانب خواست مردم را انجام داده و میخواهم خداوند جامعه ما را به صراط مستقیم اسلام مقدس در پرتو تشییع کاملاً هدایت فرماید تا همه در امن و امان زندگی کنند. سید محمد احمدی
س - در سؤال بالا من نظر شما را نسبت به حکومت سلطنتی و خاندان پهلوی در رأس این حکومت سؤال کردم در این مورد جواب ندادهاید.
ج - عرض کردم من خواهان اسلام که هوحقه هستم و دیگر نظر خاصی ندارم. سید محمد احمدی
س - اسلام دین است حکومت مملکت چه باید باشد اگر حکومت اسلامی نظر شما است خوب تشریح کنید حکومت اسلامی چیست و نمونه آن در کدام یک از کشورهای اسلامی فعلاً حاکم است.
ج - اسلام دین ماست و حکومت مملکت باید محور اسلامی و دین الهی باشد اما در کدام یک از ممالک دیگر دنیا هست اطلاعی ندارم ولی اصولاً در منطق اسلام حکومتی که در نظر اسلام امضاء میشود حکومتی است که زیربنای اعتقادی اسلامیداشته باشد و مروج اخلاق و قوانین اسلام باشد عدالت اجتماعی انجام گردد آزادیی که منطق اسلام است به مردم داده شود؛ دموکراسی واقعی تحقق یابد؛ ظلم و فساد برچیده شود همه از حقوق حقه خود بهرهمند شوند و حقکشی نگردد و بر مبنای اعتقاد به الله اداره گردد. سید محمد احمدی
س - شما یک نفر عالم اسلام هستید باید بدانید آیا در ممالک اسلامی چنین حکومتی فعلاً حاکم است یا خیر و رهبران دین اصولاً باید مروج آن باشند. در این مورد چه میگویید.
ج - نه اینکه نمیدانم، به طور کلی ولی حقیقت مسئله برایم روشن نیست. عده [ای] عربستان سعودی را مملکت اسلامی میدانند ولی من که شاهد جریانات آن مملکت و نحوه عملیات آن نبودهام، تنها اسمی شنیدهام ولی ندیده و ندانستهام که چگونه است و آیا اسلام هست یا نه و در مورد اینکه روحانیون باید مروج دین باشد همین طور است باید روحانیون بیش از همه مروج دین اسلام و خواستهای اسلامیباشد ولی نه تنها روحانیون بلکه همه مسلمین باید اسلام را یاری دهند و به سهم خود در بسط معارف اسلام و عمل به آن کوشا باشند. سید محمد احمدی
منبع:
کتاب
روشنگر دوران / حجتالاسلام حاج سید محمد احمدی به روایت اسناد ساواک صفحه 333