سارى
تاریخ سند: 29 آبان 1357
سارى
متن سند:
سند شماره (345)به: 323 تاریخ: 29 /8 /57
از: سارى شماره: 5747 /2 ه 2
1ـ دو نفر از دانشجویان مدرسه عالى کشاورزى سارى1 به اسامى بیژن وخشورى فرزند میرایوب و احمد صادق‌زاده فرزند یوسف کتب کمونیستى را به مدرسه عالى مزبور آورده به فروش مى‌رسانند حتى دانش‌آموزان و افراد متفرقه براى خرید کتب مزبور مراجعه مى‌نمایند بعضى از کتب مزبور عبارتند از ضرورت مبارزه مسلحانه نوشته امیرپرویز پویان را که پیروز شدیم، چگونه فولاد آبدیده شد، پاشنه آهنین، جامعه‌شناسى جنبش‌هاى دهقانى ماتریالیسم دیالکتیک اصول مقدماتى فلسفه (جورج پلیت‌سر) مانیفست.
2ـ به وسیله دو نفر دانشجوى مزبور و ده نفر از دوستان آنها شعارهاى مضره‌اى به دیوار سالن تریا و داخل ساختمانهاى مدرسه عالى مزبور به این شرح نوشته شده درود به سروان احمدیان مبارز بلندنیکو، مرگ بر 66، پیروز باد مبارزات حق‌طلبانه کارگران ایران، راه انسانى را در جنبش توده‌هاى خلق بدست خواهیم آورد، نابود باد امپریالیسم غرب این 66، امریکائى باید اعدام گردد. درود بر خسرو گلسرخى،2 همایون کتیرائى3، خسرو روزبه4، هوشنگ تیزابى5 پیروزى با زحمتکشان است، درود بر چریکهاى فدائى خلق و تعدادى شعارهاى دیگر از همین قبیل.6 رخشا اصل در پرونده بیژن وخشورى است
توضیحات سند:
1. ساواک مازندران امروز 29 /8 /57 طى گزارش به اداره کل سوم ساواک نوشت: «از 900 نفر از دانشجویان مدرسه عالى کشاورزى سارى حدود 30 نفر از دانشجوى منحرف و فعال مى‌باشند که 10 نفر آنان فعالیت مذهبى و 20 نفر فعالیت‌هاى کمونیستى دارند. براثر تحریکات دانشجویان منحرف این مدرسه فعلاً تعطیل مى‌باشد حدود 40 نفر کارکنان مدرسه عالى مزبور به واسطه کمى حقوق و نارضایى از وضع استخدامى خود در نیمه دوم سال 57 دوبار دست به اعتصاب زده‌اند.» اسناد ساواک، پرونده‌هاى موضوعى مازندران2. خسرو گلسرخى فرزند قدیر در سال 1322 در رشت به دنیا آمد. وى نویسنده روزنامه کیهان بود براساس سند بیوگرافیک ساواک: «به دنبال کشف یک گروه برانداز و دستگیرى اعضاى آن در تهران و شیراز که قصد آنان ربودن ولیعهد یا یکى از اعضاى خاندان سلطنت و یا سوءقصد نسبت به شاه و فرح پهلوى بود، مشخص گردید که مشارالیه نیز از اعضاء گروه مورد بحث مى‌باشد و به همین لحاظ در 18 /1 /52 دستگیر و بازداشت و در تحقیقات معموله مشخص گردید، یادشده داراى زیر بناى فکرى مارکسیستى بود و تبلیغات وسیعى در این زمینه به عمل آورد و موجب پیوند 11 نفر از اعضاى گروه و به هم پیوستن آنان را فراهم مى‌نماید، مشارالیه مصرا تصمیم به سوءقصد نسبت به شاه داشته و موجب توطئه به منظور سوءقصد نسبت به وى مى‌گردد. و در مدت فعالیت‌هاى خود طرح‌هاى متعددى به منظور رسیدن به اهداف گروهى که تشکیل‌دهنده آن خود وى بود تنظیم و در پى اجراى آنها برآمد و پس از دستگیرى قریب 7 ماه از گفتن حقایق اباء نمود و تصمیم داشت پس از رهایى از زندان اعمال خود را سرگیرد و به هدف خود جامه عمل بپوشاند و به همین دلیل به موجب رأى دادگاه تجدیدنظر تهران به اعدام محکوم شد و حکم صادره در 29 /12 /52 اجرا شد.»
اسناد ساواک، پرونده‌هاى انفرادى
3. همایون کتیرایى فرزند روح‌اله در سال 1328 در بروجرد به دنیا آمد. براساس اسناد بیوگرافیک ساواک: «وى دانشجوى دانشگاه تبریز و از جمله افرادى بود که در سرقت مسلحانه از بانک ملى ایران شعبه آیزنهاور شرکت داشت و به دنبال آن پس از دستگیرى دو نفر از افرادى که در سرقت مسلحانه بانک ملى شعبه احمدآباد شهررى دخالت داشتند و از اعضاء سازمان آرمان خلق بوده‌اند مشخص گردید که نامبرده فوق با گروه مزبور همکارى و در جریان سرقت از بانک موصوف شرکت داشت که به همین جهت در تاریخ 24 /1 /1350 بازداشت و پس از انجام تحقیقات لازم سرانجام برابر رأى صادره از دادگاه تجدیدنظر شماره یک تهران یادشده به اعدام محکوم و حکم صادره در تاریخ 17 /7 /1350 به مورد اجراء گزارده شد.» اسناد ساواک، پرونده‌هاى انفرادى
4. خسرو روزبه فرزند ضیاء لشکر در سال 1294 در ملایر به دنیا آمد تحصیلات ابتدایى را در مدرسه امریکایى ملایر و تحصیلات متوسطه را در همدان به پایان برد و سپس در دانشکده افسرى در رشته توپخانه و در دانشکده فنى در رشته مکانیک به تحصیل پرداخت. در سال 1318 به علت درگیرى با فرمانده هنگ توپخانه ضد هوایى یک ماه و نیم به اهواز تبعید شد و سپس به تهران بازگشت پس از شهریور 1320 در دانشکده افسرى به تدریس پرداخت روزبه از استادان باسواد دانشکده افسرى و مورد توجه رزم‌آراء ـ رئیس دانشکده ـ بود و تألیفاتى در زمینه‌هاى ریاضى و فنى و نظامى تدوین کرد. در سال 1322 به حزب توده پیوست. در بهار 1323 در پى تأسیس سازمان نظامى حزب توده روزبه عضو هیئت اجرائیه این سازمان شد. اشتغال روزبه در دانشکده افسرى تا مهرماه 1324 ادامه داشت. درپى ماجراى افسران خراسان روزبه مخفى شد او در این دوران کتاب اطاعت کورکورانه را علیه نظام حاکم بر ارتش پهلوى با نام مستعار «سنخر» سروان توپخانه خسرو روزبه منتشر کرد روزبه در 17 فروردین 1326 توسط رکن دوم ستاد ارتش دستگیر شد و در 17 اردیبهشت همان سال توسط حسام لنکرانى، ابوالحسن عباسى و صفیه حاتمى از زندان دژبان فرار داده شد. دادگاه ارتش غیابا او را به 15 ماه زندان و اخراج از ارتش محکوم کرد. او در فروردین 1327 مجدداً دستگیر شد و دادستانى ارتش براى وى تقاضاى اعدام کرد. افکار عمومى و مطبوعات با این درخواست به مخالفت برخاستند و در نتیجه روزبه به 15 سال زندان محکوم شد او در آذر 1329 به همراه سایر رهبران حزب توده از زندان گریخت و در سازمان اطلاعات حزب توده به فعالیت پرداخت. پس از کودتاى 28 مرداد 1332 ستاد جنگى حزب توده به منظور مقابله با کودتا ایجاد شد و روزبه نیز به عضویت آن درآمد. در این رابطه به همراه سرهنگ على اکبر چلیپا مدت کوتاهى به میان ایل قشقایى رفت. پس از دستگیرى و خروج خود آخرین بقایاى رهبرى حزب توده، روزبه از آغاز سال 1335 در ترکیب هیئت اجرائیه موقت حزب قرار گرفت و در داخل کشور به فعالیت ادامه داد خسرو روزبه در 15 تیرماه 1336 طى یک درگیرى مسلحانه دستگیر و در 21 اردیبهشت 1337 تیرباران شد.
برگرفته از، سیاست و سازمان حزب توده مؤسسه مطالعات و پژوهش‌هاى سیاسى، و اسناد ساواک.
5. هوشنگ تیزابى فرزند عزیزاله در سال 1321 در تهران به دنیا آمد. براساس سند 29 /8 /57 بیوگرافیک ساواک: «وى به اتهام ترویج مرام و رویه کمونیستى و حمل اسلحه غیرمجاز در سال 45 به پنج سال حبس محکوم و پس از طى دوران محکومیت مجدداً شروع به فعالیت‌هاى مشکوک نمود و با افرادى که داراى فعالیت مضره بوده‌اند در تماس که در نتیجه 10 /5 /50 دستگیر و دادستان ارتش با قرار منع پیگرد درباره یادشده به علت فقد دلیل موافقت نمود. وى در سال 52 به علت ارتباط با عباس نوروزى و محمد ایمانى شناسایى و به منظور دستگیرى وى اقداماتى معمول که در نتیجه در اثر برخورد با مأمورین مورد اصابت گلوله واقع و کشته مى‌شود.» اسناد ساواک، پرونده‌هاى انفرادى
6. شهربانى مازندران امروز 29 /8 /57 طى گزارش شماره 1069 به شهربانى مرکز نوشت: «اطلاع واصله حاکى است اغلب روزها در اجتماع خانه فرهنگیان سارى که با شرکت طبقات مختلف مردم تشکیل مى‌گردد افرادى از جمله محمدرضا خلیلى دبیر در این زمینه رژیم سخنرانى ایراد و نسبت به 66 اهانت مى‌نمایند. ارزیابى صحت دارد» اسناد ساواک، پرونده‌هاى موضوعى مازندران.