موضوع: تظاهرات دسته جوانان در مسجد جامع ماکو
تاریخ سند: 24 آذر 1357
موضوع: تظاهرات دسته جوانان در مسجد جامع ماکو
متن سند:
از: 15 /4ﻫ 1 تاریخ:24 /9 /1357به: 312 شماره: 5557/ﻫ
موضوع: تظاهرات دسته جوانان در مسجد جامع ماکو
پیرو 5556/ﻫ ـ 24 /9 /57
در ساعت 2115 مورخه 21 /9 /57 در حالیکه دسته‌ای مشغول عزاداری و سینه‌زنی در مسجد جامع بودند و دسته جوانان نیز در انتظار نوبت جهت ورود به مسجد بودند از بالای مسجد تعداد زیادی کاغذ که در آنها جاوید شاه نوشته بودند پخش کردند و مردم از هر طرف به سراغ کاغذها دویدند و علی دامادی فرزند محمدحسین نیز یکی از آنها را برداشت و بعد از اینکه نوشته آن را خواند ناراحت شده و آن را پاره نمود و گفت نمی‌دانم کدام پدرسوخته این کار را کرده است و به بچه‌ها گفت شما نیز آنها را بگیرید و پاره کنید و چون نوبت دسته جوانان رسید به خاطر اینکه تعدادی از آنها حاضر به دادن شعار نبودند علی دامادی و رضا وهابلو1 فرزند ابراهیم آنها را به زور وادار کردند که باید دسته را تکمیل کنند و سرانجام برخی از آنان وارد دسته شده و به داخل مسجد آمدند و میراسلام هاشمی فرزند سیدحسین، میرسجاد حسینی فرزند حسن‌نژاد شغل مغازه‌دار و حسن ذبیحی و غلامحسین حسین‌زاده شروع به دادن شعارهای مخالف و اهانت‌آمیز به شاهنشاه نمودند و بعد از اتمام تظاهرات شیخ علی‌اصغر اسکندرزاده بالای منبر رفته و ضمن صحبت میرسجاد و حسین‌زادگان را مأمور ساواک معرفی و با بیان جملات اهانت‌آمیزی به آنان باعث شد که این دو نفر به انضمام میرزا فضلعلی اسماعیل‌زاده شغل روضه‌خوان از مسجد فرار کنند و در آخر میراسلام نیز مسجد را ترک کرد و چون مخالفان قصد داشتند در بیرون اسکندرزاده[را] کتک بزنند تعداد زیادی از مردم شاه‌دوست وی را تا دم در منزلش بدرقه کردند.
نظریه شنبه: خبر صحت دارد و سخنان شیخ علی‌اصغر اسکندرزاده هدف دسته جوانان را که اکثراً مرام کمونیستی را تبلیغ می‌کنند روشن نمود و افراد دوروئی مثل حسین‌زادگان و میرسجاد و میرزا فضلعلی که جیره‌خوار دولت بوده و هستند چون نتوانستند جوابی به وی دهند از مسجد فرار نمودند.
نظریه دوشنبه: متن خبر و نظریه شنبه مورد تأیید است و خوشبختانه تعداد مخالفان در شهر ماکو فعلاً در اقلیت هستند و از طرف قاطبه مردم از آنها استقبال نمی‌شود و مفاد گزارش خبر پیروی نیز این موضوع را تأیید می‌نماید و اکثر فعالین دسته جوانان مثل حسن‌آقا بیگ‌زاده، اسماعیل بحرینی،2 علی و همت دامادی و رمضان صفری و قوجازاده‌ها، علی و رضا وهابلو، احمد یعقوبی تمایلات کمونیستی دارند و در پوشش مذهب به داخل صف آنها رفته و دسته جوانان را تشکیل داده‌اند تا بدین ترتیب بتوانند هدف‌های خود را دنبال نمایند که از اعمال و رفتار آنها در حد امکان مراقبت می‌شود. قیصر
نظریه 15/ﻫ: نظریه دوشنبه مورد تأیید است. ت
نظریه چهارشنبه: با توجه به اینکه موافقین مورد حمایت قرار نمی‌گیرند طبیعتاً به این مناسبت تدریجاً تحلیل رفته و چه بسا با مرعوب شدن به طرف مخالفین گرایش پیدا کنند.
نظریه جمعه: نظریه چهارشنبه تأیید می‌شود.
توضیحات سند:
1. اصل: وهابلی2. اسماعیل بحرینی، فرزند اروج، در قریه قزل وسطی سپاهی دانش بود و مردم را علیه رژیم پهلوی به انقلاب دعوت می‌کرد و اعلامیه‌های امام خمینی(ره) را در مساجد ماکو (مسجد جامع)پخش می‌کرد. برادر وی صفر بحرینی که در تبریز دانشجو بود نیز در کار انتقال اعلامیه‌ها فعال بود. بحرینی به همراه حسن آقابیگ‌زاده (تکنیسین اداره دامپزشکی شهرستان ماکو)، رضاوهابلو (که در دانشگاه کرمانشاه تحصیل می‌کرد)، محمدحسن قوجازاده (کارمند شرکت در بازرگان) و برادر وی مهدی قوجازاده (آموزگار) گروهی را برای انجام فعالیت‌های انقلابی تشکیل داده بودند. ساواک رفتارها و فعالیت‌های این گروه را زیر نظر داشت.