تاریخ سند: 6 خرداد 1357
برابر گزارش یگان مربوطه، ساعت 1500 روز جاری یکی از پایههای تزئین شده به سبزه و گل مصنوعی واقع در خیابان امیراسدالله علم1 که در مسیر تشریففرمائی قرار دارد
متن سند:
از: شهربانی خراسان تاریخ: 6 /3 /2537[1357]
شماره: 395 /28 /57
تلفنگرام
برابر گزارش یگان مربوطه، ساعت 1500 روز جاری یکی از پایههای تزئین شده به سبزه و گل مصنوعی واقع در خیابان امیراسدالله علم1 که در مسیر تشریففرمائی قرار دارد، وسیله اشخاص ناشناسی با پرتاب بطری آتشزا، آتشسوزی ایجاد گردیده که دو نفر مظنون دستگیر، مراتب تحت بررسی است. همچنین ساعت 1510 شخص یا اشخاص ناشناسی که متواری گردیدهاند، با پرتاب دو بطری آتشزا یعنی کوکتل مولوتف، قصد آتش زدن طاق گل واقع در خیابان نخریسی مقابل خانه کودک را داشتند که مأمورین به موقع متوجه و از ایجاد حریق جلوگیری نمودند.
گوینده . سرگرد حروفی
گیرنده . طاهریان
ساعت . 1945
بخش یک. به مرکز اعلام گردد. 6 /3
توضیحات سند:
1. دراصل: اعلم . اسدالله علم در سال 1298 ش در بیرجند متولد شد. پدرش محمدابراهیم علم معروف به شوکتالملک بود که این لقب و امیرى قائنات را در زمان سلطنت مظفرالدین شاه، از برادر بزرگترش امیراسماعیل خان علم به ارث برده بود. امیر شوکتالملک علم مانند برادر ارشد و اجدادش با انگلیسیها، که نسبت به ثبات و امنیت منطقه سیستان و بلوچستان در مجاورت افغانستان و هند حساسیت زیادى نشان مىدادند، روابط نزدیک داشت و در جریان جنگ جهانى نیز با نیروهاى انگلیسى که بخش مهمى از خاک ایران را تحت اشغال خود داشتند همکارى مىکرد.
امیر اسدالله علم به توصیه پدرش، در سال 1318، در سن 20 سالگى با ملکتاج دومین دختر قوامالملک شیرازى ازدواج نمود و از این ازدواج پسرى متولد نشد که بر مسند پدر جاى گیرد و علم تنها داراى دو دختر شد. امیراسدالله علم در سال 1321 از دانشکده کشاورزى کرج فارغالتحصیل شد و چون وضع تهران آشفته و تحت اشغال نیروهاى بیگانه بود، عازم بیرجند شد. امیر شوکتالملک که قبل از پسرش به بیرجند رفته بود در سال 1323 در همانجا درگذشت و علم اداره امور املاک وسیع پدرش را بهعهده گرفت. در اواخر سال 1324 علم ضمن مسافرتى به تهران به ملاقات قوامالسلطنه نخستوزیر رفت، که تازه از سفر مسکو به تهران بازگشته بود. قوامالسلطنه این جوان 26 ساله را ظاهراً به واسطه سابقه دوستى و آشنایى با امیر شوکتالملک و شاید هم به توصیه انگلیسیها که در آن زمان نقش حساسى در سیاست ایران داشتند، براى فرماندارى کل سیستان و بلوچستان در نظر گرفت. اسدالله علم که در سىام تیر ماه سال 1341 به نخستوزیرى برگزیده شد، اول کارى که کرد یاران گرمابه و گلستان خویش از قبیل «دکتر باهرى»، «پرویز ناتل خانلرى»، «امیر متقى» و «رسول پرویزى» را گرد خود جمع کرد. او نه کارى به احزاب موافق و مخالف و گروههاى سیاسى داشت و نه آدمى بود که به طور حاد در کارهاى سیاسى دخالت مستقیم نماید، فقط و فقط مجرى اوامر ملوکانه بود. اسدالله علم بسیار زود به وزارت رسید و نخستین بار در سن 29 سالگى در کابینه دوم ساعد (آبان 1327 ـ فروردین 1329) وزیر کشاورزى شد. او در کابینه على منصور (فروردین ـ تیر 1329) نیز این سمت را حفظ کرد و پس از آن در دولت رزمآرا (تیر ـ اسفند 1329) وزیر کار شد. در همین زمان بود که هنگامى که به اتفاق رزمآرا وارد مسجد شاه مىشد، نخستوزیر مقتدر و چهره آیندهدار استعمار غرب، مورد اصابت گلوله خلیل طهماسبى قرار گرفت و معدوم شد. در سالهاى 1329 تا 1339، علم از نزدیکترین یاران محمدرضا پهلوى بود و در ماجراى 25 ـ 28 مرداد 1332 نقش فعالى ایفا نمود. علم وسیعترین باند را در کشور ایجاد کرد و در همه استانها داراى مهرهها و عوامل خود را داشت که آنها را به وکالت و یا مقامات عالى مىرساند. مهمترین پایگاه علم در خراسان و شرق کشور و فارس بود؛ در خراسان و سیستان و بلوچستان به علت این که پایگاه اصلى خانوادهاش بود و در فارس بهعلت وصلت با خانواده قوام شیرازى.
علم پیش از انقلاب در 15 فروردین 1357 به مرض سرطان در آمریکا درگذشت و روزهاى انقلاب را ندید. او در وزارت دربار چهار معاون داشت که یکى از آنها قائممقام و جانشین او محسوب مىشد و در غیاب علم وظایف او را انجام مىداد. این اولین بار بود که چنین سمتى در وزارت دربار ایجاد شد.
منابع: ظهور و سقوط سلطنت پهلوى، جلد اول و دوم، خاطرات حسین فردوست ص 58 و 238 و 255. تاریخ معاصر ایران از کودتاى 28 مرداد تا اصلاحات ارضى نوشته پیتر آورى، ترجمه محمد رفیعى مهرآبادى ص 9 . بازیگران عصر پهلوى، ج اول، ص 643. از سیدضیاء تا بازرگان، ناصر نجمى ج 1 و 2 ج دوم از کودتاى سوم اسفند 1299 تا آذر 1358 ص 1570.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 12 صفحه 275