گزارش
تاریخ سند: 29 خرداد 1329
گزارش
متن سند:
تاریخ: 29 /3 /1329گزارش
طبق گزارش مأمور ویژه از اشخاص سرشناس تهران تاکنون بیش از همه دکتر امینی، سرلشگر ارفع،(1) دکتر بقائی، تدین و دکتر هومن از حاج سید ابوالقاسم کاشانی ملاقات کرده‌اند.
توضیحات سند:
١- سرلشکر حسن ارفع: فرزند میرزا رضاخان (ملقب به ارفع‌الدوله) در سال ۱۲۷۴ ﻫ ش در شهر « تفلیس» به دنیا آمد. در دوازده سالگی وارد مدرسه نظام شده و تحصیلات خود را در دبیرستان نظام ژنو سوئیس، دبیرستان «موناکو» و دبیرستان نظام ترکیه به پایان برد. در ۲۴ سالگی به استخدام ژاندارمری ایران در آمد. در سال ۱۳۰۶ برای طی دوره دانشگاه جنگ به پاریس اعزام گردید. ارفع به دلیل اقامت طولانی در خارج، بر زبان‌های ترکی، فرانسه، روسی، انگلیسی و آلمانی تسلط داشته و مدرک تحصیلی او در ایران «فرماندهی عالی ستاد» ارزیابی گردید. ارفع رئیس دانشکده افسری و رئیس اداره سواره نظام و با درجه سرتیپی رئیس رکن دوم ستاد ارتش در زمان جنگ جهانی دوم بوده است.از سال ۱۳۲۳ به درجه سرلشگری رسید و در سال‌های پس از شهریور ۱۳۲۰ چندین بار ریاست ستاد ارتش، عالی‌ترین پست نظامی را به عهده داشته و در این سمت عناصر وابسته به بریتانیا را در مقامات حساس نظامی و اطلاعاتی گمارد. در این دوران ارفع در رقابت جدی با رزم‌آرا قرار داشت. نامبرده در سال‌های ۱۳۲۰ - ۱۳۲۵، یکی از چهره‌های فعال سیاسی - اطلاعاتی ایران بود.
علاوه بر حزب مخفی که ارفع با نام «نهضت ملی» در ارتش تاسیس کرد، گرداننده سه حزب سیاسی نیز بود: «حزب افق آسیا» که توسط ارفع و دکتر احمد هومن (معاون وزارت دربار و فراماسون) تشکیل شد، احزاب شبه فاشیستی «آریا» به رهبری هادی سپهر و «سومکا» به رهبری داود منشی‌زاده. ارفع در زمان دولت احمد قوام (بهمن ۱۳۲۴) از ریاست ستاد ارتش برکنار و در اوایل ۱۳۲۵ بازداشت گردید و در اسفند همین سال با درجه سرلشکری بازنشسته شد. در سال ۱۳۳۰ در زمان دولت حسین علا به سمت وزارت راه منصوب شد. در سال‌های پر آشوب ۱۳۳۰ - ۱۳۳۲ همچنان در متن حوادث سیاسی روز بود و منزل وی محل تجمع کانون‌های توطئه‌گر سیاسی و نظامی علیه دولت مصدق، محسوب می‌شد. سرلشکر ارفع پس از کودتای ۲۸ مرداد، به دریافت عالی‌ترین نشان کودتا (نشان درجه یک رستاخیز ) نایل شد. او در سال ۱۳۳۶ مدت چهار سال سفیر ایران در ترکیه و با همین سمت در سال ۱۳۳۷ موافقت نامه معروف دفاعی ایران و آمریکا را با «فلچر وارن»، سفیر آمریکا در ترکیه به امضا رساند. این موافقت نامه در واقع چک سفید امضا اشغال نظامی ایران توسط آمریکا در شرایط ضروری بود، ارفع از سال ۱۳۴۰ به مدت یک سال سفیر ایران در پاکستان و بعد از آن تا آخر عمر در تهران اقامت داشته است.
رک: ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، ج ۲، صفحات ۲۳۷ - ۲۲۱