تاریخ سند: 23 اردیبهشت 1347
درباره: دانشجویان اخراجی دانشگاه
متن سند:
از: 312 تاریخ:23 /2 /1347
به: عرض میرسد شماره: 652 /312
درباره: دانشجویان اخراجی دانشگاه
دکتر احسان نراقی رئیس مؤسسه تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران ضمن مذاکراتی اظهار داشت.
1. دکتر مجید رهنما وزیر علوم و آموزش عالیه گفته است که در شرفیابی روز 21 /2 /47 به پیشگاه شاهنشاه آریامهر وضع دانشجویان اخراجی به استحضار رسید مقرر فرمودند به دفتر ویژه اطلاعات دستور رسیدگی داده شده تا بررسیهای لازم معمول و نتیجه را گزارش بدهند.
2. دکتر جهانشاه صالح 1 در هیئت امنای دانشگاه تهران در مورد دانشجویان اخراجی گفته است که دستور اخراج دانشجویان را شاهنشاه آریامهر دادهاند و طوری قضیه را وانمود کرده که ساواک این بررسی را کرده و برای اخراج این دانشجویان اظهارنظر نموده است.
دکتر نراقی اضافه کرده که در پاسخ صالح گفته شده که ساواک در این مسئله دخالتی ندارد و این تصمیم خود دکتر صالح بوده است.
توضیحات سند:
1. جهانشاه صالح: فرزند حسن مبصرالممالک، در سال 1283 ش در شهر کاشان به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایى را در دبستان علمیه کاشان و متوسطه را در کالج آمریکایى تهران به پایان رساند و براى ادامه تحصیل به آمریکا رفت. از دانشگاه سراکیوز نیویورک لیسانس گرفت و بعد در دانشگاه پزشکى تحصیل نمود و دکترای تخصصی امراض زنان دریافت نمود و پس از چند سال اشتغال در آمریکا، به ایران بازگشت و به تدریس در دانشگاه مشغول شد.
جهانشاه صالح، در سال 1303ش، در وزارت دارایی مشغول به کار شد که این فعالیت تا بهمن ماه سال 1304 ادامه داشت.
وی پس از تحصیل در رشته پزشکی، ضمن تدریس در این رشته، در جایگاههای مختلفی به طبابت و ریاست مشغول بود که از آن جمله است: بیمارستان وزیرى، بیمارستان زنان، دانشکده پزشکی، وزیر بهداری، وزیر فرهنگ، ریاست دانشگاه تهران، عضویت در شورای عالی فرهنگ، عضویت در هیئت اجرائیه سازمان بهداشت جهانی، عضویت در شورای مرکزی دانشگاهها، سناتور تهران، عضویت در شورای عالی جمعیت حمایت از آسیب دیدگان، عضویت در شورای عالی بنگاه حمایت از مادران و نوزادان و...
جهانشاه صالح نیز از اعضای تشکیلات فراماسونری بود که در سال 1335ش، به کمک تنى چند از دوستان خود، کلوپ روتارى تهران، که هسته مرکزى کلوپهاى روتارى بود را تأسیس نمود و در دو نوبت (36 ـ 1335 و 43 ـ 1342)، به ریاست آن انتخاب شد
جهانشاه صالح، با اعضای سفارت آمریکا در تهران نیز همکارى داشت. در همین رابطه، ساواک در گزارشی آورده است: « طبق اطلاع واصله، ماموران سازمان سیا و اداره اطلاعات آمریکا در ایران، با عدهاى از کسانى که در آمریکا تحصیل کرده و در وزارتخانهها و ادارات مختلف مشاغل حساسى دارند، به عنوان صرف نهار یا شام، تماس و ارتباط داشته و ضمن تبادل نظر، به جمعآورى اطلاعات لازم مبادرت مىورزند. به عنوان نمونه، رئیس اداره اطلاعات آمریکا در ایران، مستر لینج و معاون اداره اطلاعات آمریکا در ایران، هر هفته یا 15 روز یک بار، با گروهها و افراد مختلف، منجمله با آقاى جهانشاه صالح رئیس دانشگاه تهران ... به عنوان صرف نهار یا شام تماس و ارتباط دارند.»
این درحالی است که جهانشاه صالح، ضمن برقراری این ارتباط، در فعالیت قاچاق مواد مخدر نیز شرکت داشت: « نامبرده طرفدار سیاست غرب بوده و دو سال قبل از وزارتش، مقدار 10 کیلوگرم هروئین قاچاق به کشور وارد کرده و از فروش آن پول سرشارى به جیب زده است. فردى دروغگو، ریاکار و در میان همکاران و تشکیلات خود شهرت خوبى ندارد.»
مشارالیه، پس از پیروزى انقلاب اسلامى، از جمله افرادی بود که مورد پاکسازی قرار گرفت و به انفصال دائم از خدمات دولتى محکوم گردید. وی در اول دى ماه 1375ش در تهران فوت کرد.
(اسناد ساواک ـ پرونده انفرادى)
باقر عاقلی، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ج 2، ص 914.
منبع:
کتاب
احسان نراقی به روایت اسناد ساواک صفحه 200