موضوع: خسرو جهانبانی
تاریخ سند: 24 شهریور 1354
موضوع: خسرو جهانبانی
متن سند:
از: 302 تاریخ:24 /6 /1354به: عرض میرسد
موضوع: خسرو جهانبانی
شخصی بنام پارس تبار رئیس دفتر والاحضرت شهناز با امیر ابراهیمی شهردار منطقه 9 تهران ضمن یک تماس تلفنی اظهار داشت، منزل مرحوم تیمسار جهانبانی1 روی تپه‌ای واقع است درخدمت والاحضرت از منزل وی بازدید شد امر فرمودند در مورد آسفالت اطراف و سایر اشکالات آن رسیدگی شود امیر ابراهیمی پاسخ داد خیابان‌هائی‌که تا
4 /3 ساخته شده باشد آسفالت میشود این خیابان حتی 5 /1 هم ساخته نشده آقای شهردار گفته‌اند فضای مقابل منزل مزبور پارک خواهد شد اگر پارک بشود در این باره می‌توان اقدام نمود در غیر اینصورت اقدامی مقدور نیست شما با آقای شهردار تماس بگیرید و امریه والاحضرت را به ایشان ابلاغ کنید پارس تبار اضافه کرد والاحضرت میل دارند که حتماً آسفالت شود منتهی نظر شما اینست که باید دستور استثنائی صادر شود. %س
ملاحظه شد 26 /6 /54
رهبر عملیات- نوید
رئیس دایره
از طرف رئیس بخش مستقل 302- سجده‌ای
25 /6
توضیحات سند:
1. سپهبد امان‌الله جهانبانى، فرزند میر امان‌الله در سال 1274 ﻫ ش در تهران متولد شد. وی از فرماندهان ارتش بود که 5 دوره نماینده مجلس سنا و مدتی نیز رئیس اداره کل صنایع و معادن بود. جهانبانی از 10 سالگی جهت تحصیلات مقدماتی و عالی به مدارس نظام روسیه فرستاده شد. پس از بازگشت با درجه یاوری در قزاقخانه مشغول خدمت شد و مدتی ریاست قسمت توپخانه آتریاد کرمانشاه را برعهده داشت. وی مقارن کودتای اسفند 1299 درجه سرهنگی داشت. پس از تشکیل قشون متحدالشکل، امان الله جهانبانی به ریاست ارکان حزب برگزیده شد. وی فرمانده قوای اعزامی به آذربایجان جهت دفع خطر اسماعیل آقا سمیتکو بود. جهانبانی در دوره‌ی سلطنت رضاخان فرمانده لشکر شرق بود و مدتی هم ریاست بازرسی ارتش را بر عهده داشت. در سال 1316 به دلایل نامعلومی مورد غضب قرار گرفت و مدتی در زندان قصر حبس شد و در سال 1217 با خلع درجه و اخراج از زندان آزاد شد. پس از تبعید رضاخان به خدمت بازگشت و در کابینه‌های فروغی و سهیلی وزارت راه و جنگ را بر عهده داشت. وی برادر سرلشکر منصور جهانبانى بود که غلامرضا پهلوى با دخترش ازدواج کرده بود. امان‌اللّه رئیس انجمن روابط فرهنگى ایران و شوروى و از امراى نظامى مورد اعتماد شاه بود. فردوست در خاطرات خود مى‌نویسد:«روس‌ها با وجود آن که مى‌دانستند یا احساس مى‌کردند که طرف مأمور ساواک است رغبت زیادى نشان مى‌دادند و حداکثر استفاده را مى‌کردند. آن‌ها اکثرا با رفقاى ایرانى خود به طور عمدى آماده بحث در همه زمینه‌ها بودند و اطلاعاتى مى‌گرفتند و براى حفظ روابط خود تعمدا اطلاعاتى مى‌دادند؛ این رویه از قدیم در روابط سفارت‌خانه‌هاى روس و انگلیس مرسوم بود. سپهبد امان‌الله جهانبانى که این اواخر رییس انجمن روابط فرهنگى ایران و شوروى بود، احتمالاً همین نقش را داشت.» جهانبانى داراى دو پسر به نام‌هاى مسعود و خسرو بود که هر دو در رژیم گذشته جزو عناصر وفادار و سرسپرده بودند. مسعود جهانبانى با حکم شاه سفیر ایران در پاریس و خسرو جهانبانى در بانک مرکزى اشتغال داشت. امان الله جهانبانی در سال 1353 در سن 83 سالگی درگذشت.