تاریخ سند: 17 بهمن 1357
متن سند:
[دفتر ویژه اطلاعات]
17 /11 /57
در اجرای اوامر تیمسار ریاست راجع به اجتماع احتمالی تعداد کثیری از مخالفین
در جلو نخست وزیری و خیابانهای مجاور آن و حمله احتمالی آنان به نخست
وزیری و احتمالاً به محوطه دفتر و بازرسی ویژه نظامی، با تیمسار سرتیپ نجاتی
مذاکره و نظر ایشان در مورد حفاظت پرسنل دفتر در چنین حالتی سئوال و در
این باره بحث شد، نتیجه به شرح زیر به عرض میرسد :1
1ـ تیمسار سرتیپ نجاتی بدوا در مورد دفاع عامل اظهار نمودند که علاوه بر
عوامل پاسدار، 40 نفر سرباز مسلح از گارد شاهنشاهی در محل سابق سرای نظامی شاهنشاهی مستقر می باشند که تحت امر افسر نگهبان گارد شاهنشاهی (مستقر در کاخ
والاحضرت شاهپور عبدالرضا پهلوی) مأموریت تأمین را عهده دار هستند.
علاوه بر آن، معاون گارد شاهنشاهی اطمینان داده اند که پیش بینی لازم برای مواقع بحرانی و دشوار بعمل آمده و این محل، امن است.
2ـ نظر تیمسار ریاست مبنی بر اینکه «با کسب اطلاع منظم از شهربانی، پلیس تهران و ساواک دفتر قبلاً از تجمع احتمالی مخالفین در جلو نخست وزیری و اطراف آن آگاه شود و به پرسنل دفتر ابلاغ گردد، در موعدی که قرار تجمع
هست، در محل کار خود حاضر نشوند و فقط دو نفر افسر در ساختمان شماره 1
بازرسی شاهنشاهی به منظور مداومت کار، مستقر گردند.
» با تیمسار سرتیپ
نجاتی در میان گذارده شد، ایشان و اینجانب راه حل مزبور را کاملاً مناسب
میدانیم.
ضمنا تیمسار سرتیپ نجاتی اظهار نمودند در صورت تصویب تیمسار
ریاست دفتر، ایشان همین راه حل را برای حفاظت پرسنل بازرسی ویژه نظامی
نیز به ریاست سازمان مزبور پیشنهاد نمایند.
3ـ حالت دیگری که ممکنست پیش بیاید اینستکه، شهربانی، پلیس تهران و
ساواک، از قرار تجمع مخالفین آگاه نشوند و بالنتیجه دفتر بموقع در جریان امر
قرار نگیرد (گاهی دیده شده که مخالفین بصورت پراکنده خود را به محل مورد نظر
نزدیک نموده، با دادن علامت، در مدت کوتاهی در آن محل اجتماع می کنند) در
این حالت نیز پرسنل دفتر می توانند به محض مشاهده و شروع جمع شدن افراد در
مقابل نخست وزیری و اطراف آن، در صورت امکان از درب ورودی مذکور، از
دیوار شرقی از محوطه خارج گردند.
برای این منظور پیشنهاد می شود مسئول
شعبه 1 دفتر به اتفاق افسر حفاظت بازرسی ویژه نظامی در این مورد شناسائی
نموده و چگونگی امکان یا عدم امکان آن به عرض برسد.
موکول به امر عالی است.
18 /11 /57
1ـ در اجرای امر، ترتیبات تکمیلی بشرح زیر به عرض میرسد :
الف ـ افسر مسئول در دفتر یا افسر آماده موظف است
خبر تجمع احتمالی مخالفین را، بلافاصله چه در ساعات اداری و چه در ساعات غیر اداری (ولو
اینکه تیمسار ریاست در دفتر تشریف نداشته باشند) به اطلاع معظم له برساند و هر گاه خبر در ساعات دیر وقت شب بدفتر رسیده باشد، آنرا به اطلاع سرلشگر صفاپور و در
غیاب وی به اطلاع سرتیپ نجاتی برساند.
دو نفر افسر اخیر الذکر مجازند مطابق
ماده 2 روش فوق، دستور صادر نمایند، ضمنا افسر مسئول دفتر یا افسر آماده به
محض اینکه میسر شد جریان را به استحضار تیمسار ریاست نیز خواهد رسانید.
ب ـ هر گاه پرسنل دفتر در حین رفتن به محل کار (دفتر) شخصا مشاهده نمودند
که مخالفین در این منطقه تجمع نموده یا در حال جمع شدن هستند، مجازند که از
رفتن به محل کار، مادام که تجمع وجود دارد، خودداری کنند.
2ـ مسئول شعبه 1 با راهنمائی تیمسار سرتیپ نجاتی در مورد خروج پرسنل از
طریق دیوار شرقی (موضوع ماده 3 روش فوق) شناسائی بعمل آورده و اظهار
میدارد که از طریق مزبور، محل مناسبی برای خروج پرسنل وجود ندارد، ضمنا به
استحضار میرساند که در دیوار غربی محوطه بازرسی ویژه نظامی و دفتر (نزدیک
به سوک شمال غربی محوطه) دربی به کوچه مجاور وجود دارد، لذا در صورتیکه
وضع آن کوچه از نظر تجمع مخالفین، مساعد باشد، پرسنل میتوانند از آن درب خارج شوند.
3ـ تیمسار سرتیپ نجاتی اظهار مینمایند، تیمسار ریاست بازرسی ویژه نظامی، عدم حضور پرسنل سازمان خود را در موقع تجمع مخالفین در این منطقه، روشن مناسبی نمی دانند، ضمنا عصر روز جاری حضورا در این زمینه مطالبی به عرض تیمسار ریاست خواهند رسانید.
4ـ تیمسار نجاتی پیشنهاد می نمایند که چون فردا قبل از ظهر، مخالفین مبادرت به
راه پیمائی خواهند نمود و احتمال دارد که احیانا راه پیمایان بطرف نخست وزیری
بروند، لذا پرسنل دفتر (بجز افسر آماده و یک افسر کمکی) در محل کار خود
حاضر نشوند یا پس از حضور و انجام کارهای روزمره در یکی دو ساعت اول
وقت، محل کار را ترک کنند.
(بازرسی ویژه نظامی مطابق معمول، فردا تعطیل
است) پیشنهاد تیمسار سرتیپ نجاتی به این ترتیب که پرسنل دفتر طبق معمول در
ساعت 0800 در دفتر حاضر شوند و پس از انجام کارهای روزمره حدود ساعت
1000 محل کار را ترک نمایند، مورد تایید است ؛ توضیح اینکه بر فرض که
راه پیمایان بطرف نخست وزیری بروند تا ساعت 1000 به این محل نخواهند رسید.
2
توضیحات سند:
1ـ دامنه اعتصابات امروز (17 /11 /57) به نخست وزیری هم رسید.
کارکنان نخست وزیری در محوطه نخست وزیری (تقاطع فلسطین و پاستور) متحصن شدند.
«این اقدام به دنبال دستگیری 4 تن از کارکنان نخست وزیری ...
که توسط ماموران حکومت نظامی در خانه های شان دستگیر شده بودند، صورت گرفت.
» کارکنان متحصن شده در قطع نامه ای
«پشتیبانی خود را از انقلاب مقدس ایران به رهبری امام خمینی اعلام» داشتند.
(بولتن خبرگزاری پارس، ش 312، صص 7 و 8) روز هجدهم بهمن در پی آزادی بازداشت شدگان
نخست وزیری، تحصن پایان یافت اما گفتند تا روی کار آمدن دولت بازرگان اعتصاب خواهند
کرد.
(آیندگان، ش 3284، ص 2)
2ـ جامعه روحانیت تهران امروز (17 /11 /57) اعلام کرد که روز پنج شنبه 19 /11 /57 راهپیمایی بزرگی برای حمایت از نخست وزیری مهندس مهدی بازرگان صورت خواهد گرفت.
این راهپیمایی از 9 نقطه تهران آغاز و به طرف میدان آزادی انجام خواهد شد.
(اطلاعات، ش 15778، ص 2)
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک - کتاب 25 صفحه 315