تاریخ سند: 11 آذر 1357
گزارش خبر موضوع : درگیری مامورین شهربانی گرگان با تظاهر کنندگان
متن سند:
در جریان تظاهرات ضد ملی روز 5 /9 /57 گرگان پس از اینکه مامورین پلیس
نظر مقامات را دائر بدستور اکید جلوگیری از راه پیمائی و تظاهرات و حرکت
دسته ها در شهر قبلاً به آنان اطلاع میدهند در اولین ساعات روز مزبور هم این
موضوع را فرماندار و هم رئیس شهربانی باطلاع روحانیون طراز اول و برگزار
کننده تظاهرات میرسانند و پس از تجمع افراد در امامزاده عبداله روحانیون
میخواهند نظر مقامات را بمردم بازگو و آنها [را] از راه پیمائی و تظاهرات منصرف
کنند ولی تعداد زیاد
جمعیت که در راس آنان
جوانان متعصب و
روحانیون افراطی قرار
داشتند به توجه و تذکر
پلیس اهمیت نداده و
تعدادی از روحانیون هم که
در صدد بودند با جمعیت
صحبت و آنها را بداخل امام
زاده عبداله هدایت کنند
موفق باجرای این امر نشده
و در همین ضمن یکی از
روحانیون بنام شیخ صادق
ریاضی با وجود مسدود
بودن مسیر توسط پلیس
آنها را بطرف پلیس هدایت
و تحریک بمقابله با پلیس
مینماید که موجبات
درگیری را فراهم مینماید البته پلیس بوسیله بلندگو اقدامات اولیه دائر به متفرق
نمودن جمعیت را انجام که جمعیت توجه ننموده و بطرف پلیس هجوم که در همان
برخورد اولیه در امام زاده عبداله گرگان 6 نفر و چون توسط اخلالگران در شهر
مبادرت به تخریب و آتش سوزی زیادی میگردد پلیس ضمن گشت زنی مبادرت
به تیراندازی نموده که دو نفر و یک نفر دیگر هم در بیمارستان پهلوی گرگان مورد
اصابت گلوله واقع که این درگیری اخیر در بیمارستان موجب اعتراض و ارسال
تلگرافاتی در این زمینه میگردد.
ضمنا در این روز موتورپول شهربانی با 11
خودرو و انبار البسه و یدکی و نیز ساختمان شهردای و ماشین های آتش نشانی هم
با تعدادی ماشین آتش نشانی به آتش کشیده شده و از بین میبرند.
نظریه یکشنبه.
علاوه بر سید صادق ریاضی که محرک اصلی در هجوم افراد به
پلیس در این روز معرفی میگردد شیخ رسول رضائی و سید حبیب اله طاهری از
محرکین عمده بوده و در روزهای بعد ضمنا 3 نفر دیگر از مجروحین هم
درمیگذرند.
نظریه ک 10.
نظریه یکشنبه مورد تائید است.
ضمنا هیئتی مرکب از آقایان فرهت
و بهنیا و سرهنگ وزیری برای رسیدگی بواقعه پنجم آذر بگرگان وارد و پس از
بررسی و بازرسیها و رسیدگی های لازم در روز 15 /9 /57 گرگان را ترک و بمرکز
عزیمت نمودند.
1
توضیحات سند:
1ـ از جمله افرادی که به اتهام
اقدامات تخریبی در روز
پنجم آذر در گرگان دستگیر
شدند این افراد بودند : سید
باقر حسینی، کارگر 25 ساله ـ
عابدین سلمانی ایلواری،
شاگرد شوفر 20 ساله ـ حسین
مهری، دیپلم بیکار 20 ساله ـ
سید محمد مدنی دانش آموز
شبانه هنرستان صنعتی گرگان
19 ساله.
(پرونده 106979،
ج 4)
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک - کتاب 17 صفحه 228