موضوع: درسهائی از مکتب اسلام
تاریخ سند: 20 تیر 1345
موضوع: درسهائی از مکتب اسلام
متن سند:
از: 21 تاریخ: 20 /4 /1345به: 316 شماره: 1256 /21
موضوع: درسهائی از مکتب اسلام
درسهائی از مکتب اسلام در حدود سال 1327 یا 28 1به منظور تبلیغ دین اسلام و آشنا نمودن مردم به قوانین اسلام زیر نظر ناصر مکارم شیرازی در قم تأسیس شد و اعضاء هیئت تحریریه سابق آن آقایان موسی صدر،2 مجدالدین محلاتی،3 مرتضی جزایری،4شیخ حسین نوری، سید عبدالکریم موسوی اردبیلی،5 محمد واعظ زاده خراسانی، دکتر محمد مفتح بودند و فعلاً تعداد آنان 11 نفر و عبارت از آقایان ناصر مکارم شیرازی(صاحب امتیاز)، جعفر سبحانی تبریزی، علی دوانی، محمد مجتهدی شبستری، سید هادی خسرو شاهی، عبدالمجید رشیدپور، محمد حقانی زنجانی، زین العابدین قربانی گیلانی،6 محمد کرمی (اهل خوزستان)، رضا گلسرخی کاشی7و علی حجتی کرمانی 8 می‌باشند مکتب اسلام در سابق مقدوراتی در اختیار نداشته و مخارج چاپ و نشر مجله توسط آقای شریعتمداری و بعضی از تجار تهران تأمین می‌شد ولی فعلاً در اغلب شهرستان‌ها و حتی کشورهای خارج شعبه دارد و مخارج چاپ و نشر آن از فروش مجله که تیراژ آن بالغ بر 35 هزار جلد است به دست می‌آید. مسئول مستقیم چاپ و توزیع مجله آقای ناصر مکارم و رئیس دفتر حاج محمد حسین احسن می‌باشند محل چاپ مجله چاپخانه حکمت قم به مدیریت یحیی برقعی می‌باشد. مجله معمولاً پس از چاپ در دفتر بسته بندی شده و سپس به نمایندگی‌های شهرستانی و خارج از کشور که عموماً افتخاری هستند ارسال می‌گردد ضمناً دفتر مجله مکتب اسلام از نظر تبادل با سایر مجامع علمی و دینی من‌جمله شرکت انتشار در تهران خیابان باب همایون تماس دارد و اغلب با هم کتب علمی و دینی مبادله می‌نمایند.
اصل در پرونده 2 ـ 500 در پرونده دکتر محمد مفتح بایگانی شود /235
316 ـ م ـ خ ـ 96
توضیحات سند:
1. 1337 صحیح است.2. امام موسی صدر، فرزند حضرت آیت‌الله سید صدرالدین، مشهور به امام موسی صدر، روحانی برجسته ایرانی و رهبر متنفذ شیعیان لبنان در سال 1308 ﻫ ش در قم متولد شد. مادرش فیضیه خانم، دختر آیتاللهالعظمی سیدحسین قمی بود. وی دوره ابتدایی را در دبستان «حیات» قم گذرانید و مدرک پایان متوسطه را از دبیرستان حکیم سنایی آن شهر اخذ کرد. در سال 1320 تحصیلات حوزوی را شروع و بیش از یک دهه پس از گذراندن دوره مقدمات و سطوح، در درس خارج فقه و اصول و فلسفه استادان نامی و بزرگ حوزه از جمله آیات عظام امام خمینی (ره)، سید احمد خوانساری و محقق داماد شرکت کرد. همزمان درجه لیسانس حقوق اقتصادی را از دانشکده حقوق دریافت کرد. در سال 1332 بعد از فوت پدر به نجف اشرف هجرت و تا سال 1337 از محضر اساتیدی چون آیات عظام حکیم، سیدابوالقاسم خویی و عبدالهادی شیرازی کسب فیض نمود و در 37 سالگی به درجه والای اجتهاد نایل آمد. در سال 1338 به همراه خانواده خود راهی لبنان شد. هجرت امام موسی صدر به لبنان بنا بر وصیت رهبر فقید شیعیان لبنان مرحوم امام سیدشرف‌الدین جبل‌عاملی و در پی دعوت شیعیان جنوب لبنان و نیز بر اثر تشویق و ترغیب‌های مکرر مراجع بزرگ آن زمان صورت گرفت. این در حالی بود که مرحوم آیتاللهالعظمی سیدحسین بروجردی، وی را به عنوان نماینده خود در ایتالیا برگزیده بود. امام موسی صدر در مدت 20 سالی که در لبنان اقامت داشت تلاش‌های فراوانی در جهت ارتقای کمی و کیفی رفاه شیعیان و تقویت دین و اعتقادات و اخلاقیات آنها کرد. با برنامه‌ریزی‌های وی و حمایت اکثریت جوانان شیعه در لبنان مشاغل متعددی به وجود آمد و بسیاری از زنان و مردان لبنانی در آموزشگاه‌ها، مراکز فنی و حرفه‌ای، کارگاه‌ها و مدارس مشغول کار و تحصیل شدند. او در این مدت نقش مؤثری در متشکل کردن شیعیان لبنان ایفا کرد. امام موسی صدر به شیعیان آموخت که اسرائیل شرّ مطلق است و هرگونه داد و ستد با صهیونیست‌ها حرام می‌باشد و سازمان نظامی «امل» را با هدف دفاع از جنوب لبنان در برابر تعرضات صهیونیست‌ها پایه‌گذاری کرد.
ایشان بانی مبارزه مردمی با نظام طائفه‌گری در لبنان بود و عامل مؤثری در مقابله با سلطه‌خواهی اقلیت مارونی بر کشور اسلامی لبنان به شمار می‌رفت. امام موسی صدر سه هفته قبل از هجرت تاریخی حضرت امام خمینی (ره) به پاریس، طی مقاله‌ای در روزنامه لوموند از انقلاب اسلامی ایران به عنوان ادامه حرکت انبیای الهی یاد کرد و حضرت امام را به عنوان یگانه رهبر بزرگ انقلاب به دنیای اسلام معرفی کرد. دو روز از انتشار مقاله نگذشته بود که وی به صورت اسرارآمیزی در روز نهم شهریور 1357 در حالی که می‌خواست لیبی را به مقصد لبنان ترک گوید، با دو تن از همراهانش ناپدید شد. امام موسی صدر برای شیعیان لبنان یک ناجی بزرگ بود و علما و چهره‌های برجسته لبنان اعم از شیعه و سنی او را یار و یاور خود می‌دانستند.
امام موسی صدر به روایت اسناد ساواک، 3 جلد، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1378.
3. حجت الاسلام حاج شیخ مجدالدین محلاتی، فرزند آیت‌الله بهاءالدین محلاتى در سال 1304 ﻫ ش در نجف متولد شد و چندى بعد به همراه پدر به شیراز آمد. تحصیلات خود را در همین شهر آغاز و دروس جدید را تا 20 سالگى ادامه داد. در سال 1324 راهى قم شد و نزد اساتید آن زمان به آموزش علوم دینى پرداخت و طى 15 سال، به مدارج بالاى علمى رسید. ایشان در سال 1339 به شیراز بازگشت. حجت‌الاسلام مجدالدین محلاتى با آغاز نهضت امام خمینى (ره) در سال 1342 به گروه مبارزان پیوست و پایدارى در همین امر موجب شد به ایرانشهر و زاهدان تبعید شود و گاه راهى زندان گردد. نتیجه علاقه ایشان به ترجمه، برگردان دو اثر از دکتر تیجانى تونسى است. همچنین در تألیف برخى از کتاب هاى دروس معارف براى دانشگاه شرکت جسته است. حجت‌الاسلام مجدالدین محلاتى در سال 1379 دار فانی را وداع گفت.
4. حجت‌الاسلام سید مرتضى جزایرى، فرزند مرحوم آیت‌الله آقاى سید صدرالدین جزائرى در سال 1311 ﻫ ش در نجف اشرف متولد شد. در ایام کودکى به همراه پدر بزرگوارش از نجف به تهران مهاجرت و تحصیلات را از دبستان شروع و ادبیات عرب و سطوح اولیه را در مدرسه مروى به پایان رسانید. وی سپس براى ادامه تحصیل راهى قم شد و سطوح عالیه را نزد مرحوم سید زین‌العابدین کاشانى به اتمام رساند، خارج فقه و اصول را از محضر سایر علماى وقت استفاده کرد و سپس به تهران مراجعت کرد. براساس پیشنهاد مرحوم آیت‌الله سید احمد خوانسارى در مسجد فرشته شمیران اقامه نماز جماعت کرد. جزائرى به واسطه دوستى با سپهبد شهید ولی‌الله قرنى و گروه نهضت آزادى و به جرم برنامه‌ریزى براى براندازى سلطنت پهلوى بازداشت و در دادگاه نظامى تهران به یک سال زندان محکوم شد.
5. آیت‌الله سید عبدالکریم موسوی اردبیلی در سال 1305 ﻫ ش در شهرستان اردبیل و در خانواده‌اى روحانى به دنیا آمد. پس از تحصیلات مکتبخانه‌اى و آموزش بوستان و گلستان و ... به فراگیرى دروس دینى پرداخت و مقدمات را در شهر خود و سطح را در حوزه علمیه قم و خارج را در همین حوزه و نزد آیات بروجردى و حجت آموخت. وى در سال 1326 راهى حوزه علمیه نجف شد و تحت تعلیم حضرات آیات حکیم، شیخ کاظم شیرازى، سید محمود شاهرودى، ابوالقاسم خویى و ... قرار گرفت. پس از دو سال به قم بازگشت و بار دیگر آموخته‌هایش را نزد اساتید آن شهر تعمیق بخشید. در سال 1339 به اردبیل بازگشت و هشت سال در زادگاهش ماندگار شد اما با فشار حکومت به تهران هجرت داده شد. آیت‌الله موسوى اردبیلى همیشه تحت نظر ساواک بود. چه در قم، چه در اردبیل و چه در تهران. مرکز فعالیت‌هاى سیاسى او در تهران، مسجد امیرالمؤمنین بود. وى پس از انقلاب عضو مؤسس حزب جمهورى اسلامى بود. در شوراى انقلاب نیز عضویت داشت و از طرف امام خمینى به سمت دادستان کل کشور منصوب شد. وى پس از شهادت آیت‌الله دکتر سیدمحمد بهشتى در هفتم تیرماه 1360 به ریاست دیوان عالى کشور رسید و مدتى نیز امام جمعه موقت تهران بود. آیت‌الله موسوی اردبیلی در آذر 1395 درگذشت.
6. آیت‌الله حاج شیخ زین‌العابدین قربانی گیلانی، فرزند غلامحسین در سال 1312 ﻫ ش در لاهیجان متولد شد. دروس فارسى و مقدماتى را در لاهیجان خواند و پس از آن به قم مهاجرت کرد و در درس خارج آیتاللهالعظمی بروجردى و امام خمینى (ره) شرکت کرد. در ادامه به تالیف، تدریس و تبلیغ دین و نوشتن مقالات دینى در مجله مکتب اسلام پرداخت. از آثار او مى‌توان به کتاب «اسلام و صلح جهانى» ، «بسوى جهان ابدى» ، «بلاهاى اجتماعى و اسلام» و «حقوق بشر» اشاره کرد. آیت‌الله قربانى از جمله روحانیون مبارزى بود که چندین بار توسط ماموران رژیم شاه دستگیر شد. آخرین بار در سال 1352 دستگیر و به 6 ماه حبس محکوم گشت. ساواک در گزارش خود درباره ایشان چنین مى‌نویسد: «سوابق موجود از مشارالیه حاکى است که وى از سال 1342 در منابر خود از سیاست صحبت نموده و به نفع خمینى فعالیتهایى از جمله تعریف از وى گرفتن امضاء براى او داشته که به همین جهت در سال مزبور به شهربانى لاهیجان هدایت و تعهدى از وى اخذ که صحبتهاى خارج از امور دینى ننماید.» ایشان پس از پیروزی انقلاب به عنوان امام جمعه لاهیجان و بعد از درگذشت آیت‌الله شیخ صادق احسانبخش امام جمعه و نماینده مقام معظم رهبری در استان شد.
( اسناد ساواک ـ پرونده انفرادى)
7. حجت‌الاسلام شیخ غلامرضا گلسرخی کاشانی از فضلا، گویندگان و نویسندگان حوزه علمیه قم و اساتید دارالتبلیغ اسلامی در سال 1312 ﻫ ش در شهر کاشان دیده به جهان گشود. دروس ابتدایی و متوسطه را در مدارس آن شهر آموخت. سپس به تحصیل علوم اسلامی پرداخت و وارد حوزه علمیه قم شد. تبعید آیت‌الله شیخ محمد خالصی زاده از علمای مبارز عراق که با استعمار انگلیس در ستیز بود به کاشان، زندگی وی را با سیاست گره زد. بعدها به قم آمد و به صف فدائیان اسلام پیوست. او اولین بار نواب صفوی را در زندان قصر دید و پس از آن در سازماندهی مبارزه، به ویژه در شهر کاشان، تلاش کرد. پس از شهادت نواب صفوی، به زندگی مخفی روی آورد و بعد از مدتی، در حوزه علمیه قم به تحصیل پرداخت و از درس خارج آیات عظام بروجردی و امام خمینی (ره) بهره‌ها برد. سپس به تبلیغ و تألیف پرداخت و مقالات ارزنده‌ای در مجله مکتب اسلام به یادگار گذاشت. اثر دیگر وی «بازیگران قرون» می‌باشد. حجت‌الاسلام گلسرخی همگام با آغاز نهضت امام خمینی(ره) به مبارزه علیه رژیم ستمشاهی پرداخت و از سوی ساواک، مورد تعقیب قرار گرفت. او در دوران رژیم پهلوی بارها به زندان و تبعید محکوم شد. در جریان قیام 15 خرداد و دوران پیروزی انقلاب اسلامی با انجام سخنرانی‌های انقلابی به فعالیت پرداخت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی در شبه جزیره هندوستان و برخی از کشورهای دیگر به فعالیت فرهنگی روی آورد و سفرهای تبلیغی متعددی انجام داد. در جریان جنگ تحمیلی نیز در جبهه‌های جنوب و غرب فعالیت‌های پیگیری برای رفع نیازهای فرهنگی و تدارکاتی جبهه داشت. وی سرانجام پس از یک دوره کوتاه بیماری، در روز 22 مهر ماه 1369 به دیار باقی شتافت.
گنجینه دانشمندان، محمد شریف رازی، ج 2، ص 394
سعید نوری، گلزار مشاهیر، ص 69
8. حجت‌الاسلام شیخ على حجتى کرمانى در سال 1316 در کرمان متولد شد. پس از طى مراحل تحصیلى در قم و نجف اشرف در سال 1336 به فعالیت مطبوعاتى در روزنامه «نداى وطن» و «مکتب اسلام» پرداخت و در جریان مبارزه با لایحه انجمن‌هاى ایالتى و ولایتى و در پى آن مبارزات امام(ره) و آغاز نهضت در شهر کاشان به فعالیت سیاسى پرداخت. در سال 43 دستگیر و طى سال‌هاى 44 و 52 نیز دوبار بازداشت شد. در سال 52 مدت سه سال در ایلام در تبعید به سر برد. وى پس از پیروزى انقلاب اسلامى مدتى در حزب جمهورى اسلامى فعالیت داشت و در دانشگاه تدریس مى‌کردند. وى کتاب‌ها و مقالات متعددى تألیف نموده است. حجت‌الاسلام حجتى در خرداد 1379 به رحمت حق پیوست.
از آثار ایشان می توان به : تشیع مولود طبیعى اسلام و ترجمه ی: اسلام آئین زندگى، چهارده معصوم (ع) و چهارده داستان اشاره کرد.