تاریخ سند: 11 تیر 1348
موضوع: مذاکرات علومی با احسان نراقی
متن سند:
از: 312 تاریخ:11 /4 /1348
به: عرض میرسد شماره: 212 /312
موضوع: مذاکرات علومی با احسان نراقی
روز 7 /4 /48 شخصی به نام علومی ضمن مذاکرات خصوصی خود با احسان نراقی اظهار داشته: «امروز من از یک جای معتبری شنیدم که دکتر عالیخانی1 شانس زیادی برای پست نخستوزیری دارد در ملاقاتی که شما با او دارید از انتقاد خودداری نمائید.» و احسان نراقی قبول کرده است که در ملاقات با عالیخانی با توجه به امکان نخستوزیر شدنش جانب احتیاط را مراعات کند.
توضیحات سند:
1. علینقی عالیخانی: فرزند عابدین، در سال 1307 ش در تهران متولد شد. از دانشگاه تهران، لیسانس علوم سیاسی گرفت و در کشور فرانسه موفق به اخذ دیپلم عالی حقوق بینالمللی و دکترای دولتی در علوم اقتصاد از دانشگاه پاریس شد. در فرانسه با الیزابت سوزان ازدواج کرد و پس از بازگشت به ایران، در مشاغل مهم دولتی، از جمله ساواک، مشغول به فعالیت گردید. ساواک در گزارشی، مشارالیه را چنین ارزیابی کرده است:
«روحیه و افکار و عقاید نسبت به: شاهنشاه، خوب ـ مهین، خوب ـ مذهب، عادی ـ خانواده و زن و فرزند، خوب ـ میزان علاقمندی به: مقام و قدرت، زیاد سوابق خدمتی: مشاور شورای عالی اقتصاد ـ مشاور شرکت ملی نفت و مدتی هم در ساواک مشغول بوده، طرفدار سیاست غرب، در حین خدمت در ساواک در چند کنفرانس کشورهای اروپایی و آسیایی و آفریقایی شرکت کرده و خدماتش مورد رضایت اولیاء امور بوده است.»
عالیخانی که به عنوان وزیر اقتصاد کابینۀ هویدا فعالیت میکرد و از گردانندگان حزب ایران نوین بود، در سوءاستفادههای مالی به آن حد افراط کرد که در سال 44 چند نفر از اعضای حزب ایران نوین در مورد سوءاستفادههای وی، تقاضای محاکمه حزبی برای ایشان کردند، گزارشات سوء استفادههای مالی و اخلاقی وی به حدی است که میبایست در یک مجموعه مستقل، چاپ و منتشر شود. مشارالیه در سال 1348 از وزارت اقتصاد کنار گذاشته شد و در بین بهت و حیرت تحصیل کردهها به ریاست دانشگاه تهران منصوب شد. وی که مورد مراحم خاص محمدرضا پهلوی بود در سال 1350 از ریاست دانشگاه تهران، برکنار شد و سپس در مشاغل: رئیس هیئت مدیره بانک بینالمللی ایران، شرکت فرآوردههای نسوز، شرکت آلوپن، به سوءاستفادههای خود ادامه داد. در ذیل گزارش به تاریخ 19 /4 /52 در خصوص صدمه عالیخانی به سیمان کشور به علت دوستی با ابتهاج، پرویز ثابتی، چنین نوشته است: « اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر، تیمسار ریاست ساواک در جریان موضوع میباشند که عالیخانی چنین صدمهای زده است.»
وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به انگلستان پناهنده شد و به عنوان مشاور اقتصادی! در خدمت سازمانهای مختلف بینالمللی قرار گرفت و به علت ارادتی که به اسدالله علم داشت، به نشر خاطرات او پرداخت.
(اسناد ساواک ـ پرونده انفرادی)
منبع:
کتاب
احسان نراقی به روایت اسناد ساواک صفحه 281
