تاریخ سند: 15 بهمن 1343
موضوع : در مورد محسن رضوانی
متن سند:
از : کشور آلمان
شماره : 1912/ک ـ 441ـ315
محسن رضوانی1 متولد 1314 تحصیلات خود را تا پنجم ریاضی در
دبیرستان البرز به پایان رسانیده، در ژانویه 1158 به انگلستان عزیمت و مشغول
تحصیل شده، در سال تحصیلی 63 /64 بدون گذرانیدن امتحان انگلستان را
ترک و قصد داشته به ایران
مراجعت کند ولی بعد به
پاریس رفته و آدرس :
اقامت نموده،
شماره تلفن مزبور متعلق به
دختری است به نام کاترین
که وسیله او می توان با
رضوانی تماس گرفت.
وی
جوانی است متین و آرام و
اهل مطالعه و تحقیق که به
عشق تحصیل در انگلستان
از کرمانشاه موطن خود به
لندن مسافرت نموده، هزینه
تحصیلی او را پدر و برادر
بزرگش تامین می کنند از
خانواده های متوسط
کرمانشاه هستند.
دو سال ریاست انجمن دانشجویان انگلستان را به عهده داشته و از پایه گذاران
کنفدراسیون دانشجویان ایرانی در خارج است.
در سال 61 مسافرتی به تهران کرده و با کمک دوستانش از بنیاد پهلوی توانسته
است ده هزار پوند برای ایجاد محلی به نام خانه ایران بگیرد که این پول به سفارت
حواله شده و فعلاً در بانک موجود است.
وی اظهار داشته در وهله اول تمام تلاش من در راه وطن پرستی و راهنمایی
دانشجویان بوده، ولی به مرور متوجه شدم که تمام عوامل دولتی از اعضاء
سفارت و سرپرستی و غیره جز بهره برداری از ما نظری نداشتند و همین که این
بهره برداری خاتمه یافت در صدد آزار و اختلاف بین ما برمی آمدند تا آنجا که من
به کلی مأیوس شدم و راه خود را عوض کردم.
در این گیرودار متأسفانه
گذرنامه ام را مفقود کردم و قبلاً که تصمیم مراجعت به ایران داشتم با این وضع
صرفنظر کردم و تصمیم گرفتن در فرانسه بمانم.
از طرفی کنفدراسیون اخیرا با
چند کشور مذاکره کرده و دولتهای مصر و چین کمونیست موافقت کرده اند به هر
دانشجو ایرانی که از جهت
پاسپورت با مشکلی روبرو
باشد پاسپورت خواهند داد
و حتی پیشنهاد کمک هم به
آنها شده است ولی من هرگز
این راه را انتخاب نخواهم
کرد.
به طور کلی سوابق و
فعالیتهای سیاسی وی در
پنج تیتر خلاصه می شود.
1ـ عضویت او در حزب
کمونیست ایران
2ـ ارتباط نزدیک او و دکتر
منوچهر ثابتیان
3ـ جدایی از حزب توده و
گرویدن به جناح چپی آن
حزب
4ـ فعالیت شدید در اتحادیه و کنفدراسیون دانشجویان .
در پرونده فعالیت حزب توده در خارج از کشور بایگانی شود.
توضیحات سند:
1ـ محسن رضوانی، فرزند
حسن متولد 1314، کرمانشاه،
در سال 1336 جهت ادامه
تحصیل به انگلستان رفت.
او که
قبل از سفر به اروپا عضو
سازمان جوانان حزب توده بود،
در سال 1339 ریاست انجمن
دانشجویان ایرانی مقیم انگلیس
را به عهده گرفت.
در سال
1340 به عنوان نماینده
دانشجویان به اتفاق عده
دیگری از رهبران گروههای
سیاسی در کنفدراسیون
محصلین ایرانی در فرانسه
شرکت نمود.
نامبرده به همراه جمشید انور و
پرویز نیکخواه در سال 1342
برای اولین بار اعلامیه معروف
«دانشجویان عضو حزب توده
ایران» را منتشر نموده و
استقلال گروه سیاسی خود را از
سازمان دانشجویی مقیم
انگلستان اعلام نمود.
وی در اغلب میتینگها و
تظاهرات دانشجویان در
انگلستان و همچنین سایر
کشورهای اروپایی شرکت
جسته و رابط اصلی حزب توده
در انگلیس به شعار می رفت.
وی همچنین با کنگره اکراد که در
اروپا تشکیل می گردید مرتبط
بود و به عنوان نماینده بدان
کنگره معرفی شده بود.
مشارالیه در سال 1343 از
سیاستهای شوروی انتقاد و به
گروه طرفداران چین می پیوندند
و به تبلیغ افکار و ایده های
چینی مبادرت می نماید.
و
متعاقبا در تشکیل سازمان
انقلابی حزب توده مشارکت
می نماید.
او سپس از جمله
مبتکرین خط کوبایی در
سازمان شد.
وی شدیدا موافق اقدامات
چریکی و پارتیزانی بوده و برابر
یک گزارش ساواک دوره های
چریکی را در کشورهای چین،
لبنان، عراق و سوریه گذرانده
بوده است و همچنین با
شورشیان کرد در ایران مرتبط
بوده و احتمالاً در حادثه کاخ
مرمر مشارکت داشته است.
و
برابر گزارشات دیگری از
اسامی مستعار و گذرنامه های
جعلی «کیکاوس سمندریان»،
«ذینال کازرونیان» و «احمد
شیرشکار» استفاده می کرده
است.
در گزارش ارائه شده از سوی
سرویس اطلاعاتی انگلستان به
ساواک در خصوص او آمده
است :
«محسن رضوانی در نوامبر
1959 هنگامی که در کالج
دانشگاه لندن تحصیل می کرد به
مناسبت آنکه خزانه دار سازمان
دانشجویان ایرانی شده بود
مورد توجه سرویس امنیتی
انگلیس قرار گرفت.
اواخر سال
1960 سرویس امنیتی اطلاع
پیدا کرد که در سال 1965 از
طریق بروکسل سفری به آلمان
شرقی نمود و مجددا در همین
سال به الجزیره نیز سفر نمود.
در
این هنگام مشخص شد که او از
معتقدین به مارکسیست،
لنینیست گردیده و می خواهد
کنفدراسیون دانشجویان ایرانی
را وسیله ای برای انتشار
نشریات مارکسیست، لنینیست
قرار دهد.
وی از سال 1344 به
بعد در فرانسه اقامت گزید.
(پرونده های انفرادی ساواک)
منبع:
کتاب
چپ در ایران - حزب توده در خارج از کشور به روایت اسناد ساواک - جلد دوم صفحه 314