صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

برداشتن چادر و حضور خانمها در مجالس میهمانی

تاریخ سند: 12 اسفند 1314


برداشتن چادر و حضور خانمها در مجالس میهمانی


متن سند:

13141212
وزارت جنگ
به تاریخ ۱۲ اسفند ماه ۱۳۱۴
اداره نیروی هوایی
دایره ستاد نیروی هوایی
نمره 15355 /8062
محرمانه مستقیم
ضمیمه
ریاست ستاد ارتش
عطف به نمره7147—11 /12 /14محترماً معروض می‌دارد در اثر او امری که راجع به برداشتن چادر و حضور خانمها در مجالس میهمانی صادر شده بود، افسران هواپیمایی قبل از میهمانی رسمی قسمتی (همان طوری که در سایر قسمتها و هنگها به عمل آمده) از بنده خواهش کردند که یک روز به چای در کلوپ ایران1 دعوت شوند تا قبلا خانمهای آنها با یکدیگر آشنایی پیدا کنند. این خواهش را پذیرفته و این میهمانی به عمل آمد. و دومین میهمانی قسمتی بود که طبق امریه وزارت جنگ مثل سایر قستمها در کلوپ ایران بود که علاوه بر افسران هواپیمایی یک عده هم از امرا با خانمهایشان دعوت داشتند و همه حاضر و شاهدند که در هیچ یک از این دو میهمانی بنده چنین اقدامی را نکرده ام. خاتمتاً عرض می‌کنم که راپرت دهنده جز یک عنصر مفسد و مغرض بیش نبوده و تمایلات او محققا این بوده که ذهن پاک مقدس اعلیحضرت همایون شاهنشاهی را نسبت به این بنده مشوش نموده و استفاده شخصی نماید. در این صورت صادقانه عرض می‌کنم که حفظ حیثیت شرافت نظامی تابحال و برای همیشه کعبه آمال این بنده بوده و خواهد بود.
فرمانده نیروی هوائی سرتیپ نخجوان2
[امضا]
عیناً به شرف عرض رسید
13 /12 /14

توضیحات سند:

1-برای شناخت کلوپ ایران که یکی از مراکز فساد دولتی بود، ابتدا باید شناختی اجمالی نسبت به دایرکننده و رئیس آن بیندازیم، رئیس کلوپ ایران تیمورتاش وزیر مقتدر دربار تقریبا همه کاره دربار و شخص رضاشاه بود که بعدها مورد غضب رضاخان قرار گرفت و در روز ۱۲ مهر 1312 کشته شد. او شخصی می‌خواره و زن باره بود، ساعتها در مجالس میهمانی به مشروب و زنان و قمار سرگرم می‌شد و یک غربی تمام عیار بود. او درباره خویش می‌گفت: «سیزده ساله بودم که به اروپا رفتم و تا بیست و چهار سالگی در همانجا ماندم. به این دلیل من در نظر خودم دیگر نه شرقی بلکه غربیم. خود! از قید تمام پیش داوریها و سبق ذهنهای شرقیان رها کرده‌ام.» حال یک چنین شخصی چه خواهد ساخت و آنچه ساخته چه خواهد بود مشخص است. کلوپ ایران نمونه‌ای از آن است. بعد از مرگ رئیس کلوپ ایران، این کلوپ همچنان مرکز مجالس اعیان و اشراف و سران دولتی بود و گرچه رئیس سابق آن معدوم شده بود ولی سنت گناهکارانه او همچنان در این کلوپ جریان داشت و آنجا مرکزی برای نمایش فساد و بی‌شرمیهای رایج شده در حکومت رضا پهلوی بود. بعنوان نمونه به یک خبر از روزنامه اطلاعات توجه فرمائید.
«دیشب در کلوپ ایران مجلس شب نشینی بسیار مفصلی از طرف اتاق تجارت تهران به مناسبت تشریف فرمائی اعلیحضرت همایون [از سفر ترکیه] منعقد بود، هیئت دولت، رؤسای مستقل ادارات دولتی، ریاست مجلس شورای ملی و نمایندگان مجلس و مدیران جراید، رجال، اعیان و محترمین و... شب نشینی مزبور از ساعت نه و نیم بعد از ظهر شروع گردید... ساز و آواز و ارکستر در تمام ساعات شب نشینی مزبور مترنم و دایر بود، مجلس شب نشینی دیشب تا دو ساعت بعد از نصف شب ادامه داشت و در تمام این مدت ارکستر و موزیک و رقص مترنم و دایر بود.» (ر.ک به سفرنامه بلوشر، فون بلوشر، صفحات ۱۹۸، ۱۹۹، ۱۹۶ و خاطرات و خطرات، مهدیقلی هدایت، صفحات ۳۹۶، ۳۹۷ و روزنامه اطلاعات، شماره ۲۲۲۴ مورخه 21 /4 /1313 صفحه اول).
۲ - سرتیپ احمد نخجوان در تاریخ 13 /2 /1302 ش از تیپ گارد پیاده انتخاب شد و به همراه چهل و هفت تن از صاحب منصبان قشون به سرپرستی امان الله میرزا، رئیس آن وقت ارکان حرب برای ادامه تحصیلات در فن هواپیمایی به کشور فرانسه عزیمت کرد. در تاریخ ۱۱ خرداد ۱۳۰۳ ش طبق حکم عمومی قشون سرهنگ احمد نخجوان که مشغول آموزش فن خلبانی در اروپا بود مأمور تشکیل اداره کل هواپیمایی شد. در تاریخ ۱ فروردین ۱۳۰۷ ش به مناسبت سال جدید عده‌ای از صاحب منصبان قشون ترفیع درجه گرفتند که از آن جمله سرهنگ نخجوان بود که به درجه سرتیپی نایل گردید. در 15 /2 /1308ش سرتیپ فضل اله خان زاهدی (فرمانده امنیه کل مملکتی) به اتفاق سرتیپ احمد نخجوان رئیس هواپیمایی برای سرکوب شورش عشایر فارس به شیراز اعزام شدند و چون نتوانسته بودند شورش را خاموش کنند بلکه دامنه آن را وسعت داده بودند در تاریخ ۲۰ خرداد ۱۳۰۸ ش از مشاغل خود برکنار و زندانی شدند. بعد از عفو ملوکانه! در ۲۶ مرداد ۱۳۰۹ به ریاست کل ارکان حرب کل قشون منصوب می‌شود. در تاریخ ۹ دی ۱۳۰۹ مجددا به ریاست اداره هواپیمایی کل قشون برگزیده و در تاریخ ۷ تیر ۱۳۱۰ بار دیگر به ریاست ارکان حرب کل قشون برمی‌گردد. در ۲۶ آذر ۱۳۱۱ برای چندمین بار سرتیپ نخجوان به اداره هواپیمایی برگشته و تحت عنوان سرپرست قوای هوایی عهده دار آن می‌شود. از ۳۰ آذر ۱۳۱۵ به کفالت وزارت جنگ منصوب می‌شود. در تاریخ ۵ آبان ۱۳۱۸ در کابینه دکتر احمد متین دفتری کفیل وزارت جنگ بود و این سمت را در کابینه على منصور به تاریخ ۴ تیر ۱۳۱۹ و کابینه محمد علی فروغی در ۶ شهریور ۱۳۲۰ همچنان به عهده داشت. در مورخه ۲۳ شهریور ۱۳۲۰ وی برکنار و سرلشگر محمد نخجوان (امیر موثق) به کفالت وزارت جنگ منصوب می‌شود. [محمد نخجوان هیچ گونه نسبتی با احمد نخجوان نداشته، فقط تشابه اسمی داشتند]. در این زمان احمد نخجوان به همراه امرای دیگر از نظامیان که طرح مرخصی سربازان و استخدام سربازان پیمانی را در آن بحبوحه اشغال ایران توسط قوای متفقین به اجرا گذارده بودند مورد غضب رضا شاه قرار گرفته و آنها را به کاخ خود احضار می‌کند و بعد از کتک زدن نخجوان! و خلع درجه او، او را به زندان می‌افکند و دستور می‌دهد که بعلت خیانت در دادگاه نظامی زمان جنگ محاکمه شوند. بعد از سقوط رضاخان وی به همراه سرتیپ على ریاضی از زندان آزاد شده و در تاریخ ۱۳ آذر ۱۳۲۰ در کابینه محمد علی فروغی، وزیر جنگ می‌شود... (ر.ک : تاریخ نیروی هوایی شاهنشاهی، سرهنگ طلوعی، صفحات ۷۰، ۷۷، ۷۸، ۱۰۲ و بازیگران عصر پهلوی از فروغی تا فردوست، صفحات ۳۴ و ۴۰ و روزشمار تاریخ ایران، جلد اول، صفحات ۱۷۷، ۱۸۸، ۲۲۹، ۲۴۳، ۲۴۵، ۳۱۶، ۳۲۰، ۳۳۰، ۳۳۱ تا ۳۳۴ و ۳۴۱).

منبع:

کتاب تغییر لباس و کشف حجاب به روایت اسناد صفحه 287

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.