موضوع : شرح حال سید محمدرضا گلپایگانی
تاریخ سند: 16 اردیبهشت 1347
موضوع : شرح حال سید محمدرضا گلپایگانی
متن سند:
از : 21 به : 316 شماره : 485 /21 عطف به امریه 77776 /316 ـ 29 /11 /46 سید محمدرضا گلپایگانی فرزند مرحوم سید محمدباقر در سال 1275 خورشیدی در قریه (گوگد) واقع در شش کیلومتری شهر گلپایگان دیده به جهان گشود.در کودکی پدر و مادر خود را از دست داد و سرپرستی و کفالت او را یکی از بستگان او به عهده گرفت و چون بضاعتی از آنان نمانده بود از فرط احتیاج و نیازمندی خود را به اراک رساند و در خدمت آخوند ملا محمدتقی گلپایگانی به تحصیل دانش پرداخت و مقدمات و قسمتی از سطح را در آن سامان آموخت.
در این زمان آیت اله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی در اراک اقامت داشت و حوزه علمیه آنجا را اداره می کرد و گلپایگانی پس از تکمیل سطح در سال 1296 در مجلس درس آیت اله حائری شرکت جست و فقه و اصول خارج را از محضر وی کسب فیض کرد و در سال 1299 که آیت اله حائری به شهر قم مهاجرت نمود نامبرده نیز به قم آمد و سکونت اختیار کرد و ضمن شرکت در مجلس درس حائری و استفاده فقه و اصول به تدریس سطوح پرداخت و پس از فوت آیت اله حائری حوزه درسی به وجود آورد و به تدریس فقه و اصول خارج اشتغال ورزید.
آقای گلپایگانی در رشته علوم اسلامی بیشتر در فقه و اصول تسلط دارد و از رشته های دیگر علوم اسلامی اطلاعات جامعی ندارد.
آقای گلپایگانی تا زمانی که آیت اله حاج آقا حسین بروجردی حیات داشت حوزه درسی داشت ولی توانائی پرداخت شهریه به طلاب را نداشت و پس از فوت آیت اله بروجردی مانند برخی دیگر از علما داعیه مرجعیت نمود و علم اعلمیت برافراشت و به طلاب شهریه پرداخت کرد و به هر طلبه ماهی 30 تومان بابت شهریه داد و هم اکنون نیز می پردازد.
آقای گلپایگانی دو پسر دارد به نامهای سیدجواد و سیدمهدی که هر دو در سلک روحانیت هستند.
سیدجواد فرزند ارشد در نجف اشرف به تحصیل علوم دینیه اشتغال دارد و با دستگاه آیت اله خویی نزدیک می باشد و در مجلس درس وی نیز شرکت می جوید.
سیدمهدی دومین فرزند گلپایگانی و در دستگاه پدرش به رتق و فتق امور می پردازد و مورد اعتماد پدرش نیز می باشد و او نیز از موقعیت مالی پدرش حداکثر استفاده را می کند و به جمع آوری وجوهات و خرید خانه و زمین و مستغل مشغول است.
سال قبل ماشین سواری بنزی خرید که بر اثر سر و صدای مردم آن را فروخت بعضی می گویند آن را نفروخته در تهران گذاشته و موقعی که به تهران می رود مورد استفاده قرار می دهد.
آقای گلپایگانی اصولاً قیافه ای عوام پسند دارد و مریدان او نیز اکثرا از طبقات کاسب کار و بازاری هستند و محل نماز جماعتش در مسجد حسین آباد بازار است.
وی در حوادث سیاسی روحانیت و مبارزه روحانیون علیه اصلاحات اقتصادی و اجتماعی ایران شرکت جست و اعلامیه هایی در این زمینه منتشر ساخت ولی زودتر از دیگر مراجع خود را کنار کشید و دست از مبارزه برداشت یکی از عوامل مؤثری که گلپایگانی را در روحانیت پیش انداخت وجود پدرزن او بود پدرزنش آقای حاج شیخ مهدی بروجردی از روحانیون زیرک و باهوش و دارای شم سیاسی قوی است.
نامبرده در زمان آیت اله حاج شیخ عبدالکریم حائری از گردانندان اصلی و مشاوران مخصوص دستگاه او بود و تجربیات کافی در امور روانی کسب کرد و در حقیقت بازیگر سیاسی و شیطان زمان بود و پس از فوت آیت اله حائری با معروفیتی که داشت در ترویج و تبلیغ دامادش نهایت کوشش را مبذول نمود و رساله علمیه او را میان مردم پراکنده و راه و رسم مرجعیت گلپایگانی را رهبری کرد.
اگر گلپایگانی در حوادث سیاسی روحانیت خود را زودتر از دیگران کنار کشید و به نزدیکی با دستگاه دولت راغب گشت نه به خاطر فهم و درایت شخصی خود بود بلکه به جهت ارشاد و هدایت پدرزنش آقای حاج شیخ مهدی بروجردی بود و اگر در بعضی موارد با اقدامات دولت مانند حقوق خانواده ابراز مخالفت می کند صرفا برای عوام فریبی و خوش آمد مقدس مآبان بازاریست.
1 آقای گلپایگانی تا سال قبل مدرسه ای مخصوص به خود نداشت فقط در بخش دو خانه ای اجاره کرده بود و عده ای از طلاب را به اصطلاح با اسلوب خاص تربیتی خود و به سرپرستی فرزندش سیدمهدی پرورش می داد و حدود شش ماه قبل توسط سید محمد آل طه (واعظ) از تولیت سابق آستانه تقاضا کرد که حسینیه خود را در اختیار او بگذارد که طلاب در آنجا به تحصیل اشتغال ورزند و تولیت سابق نیز با این تقاضا موافقت نمود و حسینیه را برای این کار در اختیار گلپایگانی گذاشت و هم اکنون عده ای از طلاب در آنجا مشغول تحصیل می باشند.
وضع مالی گلپایگانی خوبست و البته درجه دوم از مراجع این شهر قرار دارد زیرا آقای شریعتمداری از نظر مالی در درجه اول و گلپایگانی در درجه دوم و نجفی در درجه سوم قرار دارد.
نظریه منبع ـ نظری ندارد.
نظریه رهبر عملیات ـ نظریه امنیت داخلی ـ نظری ندارم.
روحانی.
در پرونده 9292 بایگانی شود.
توضیحات سند:
1ـ این یک نمونه از گزارشها و تحلیل های غلط عوامل ساواک در خصوص آیت الله گلپایگانی می باشد.خوانندگان محترم که بخشی از اسناد این مجموعه اسنادی را در فواصل مختلف سالهای 1341 تا پایان عمر ساواک و حکومت پهلوی (سال 1357) مطالعه کرده اند، بوضوح دریافته اند که: «آقای گلپایگانی هیچگاه حکومت دست نشانده پهلوی را به رسمیت نشناخت و پرواضح است که معظم له در شناخت تکلیف و عمل بوظیفه مجتهد مسلم «مرجع تقلید» و دیگران از ایشان در مسایل شرعی و اجتماعی پیروی می کردند» وانگهی، اگر مشی آقای گلپایگانی آنگونه که گزارشگر ساواک گفته بوده است، قرار گرفتن ایشان در ردیف روحانیون مخالف از سوی رژیم و اعمال تضییقات، کنترل و مراقبتهای دائم اطلاعاتی ساواک علیه معظم له برای چه هدفی بوده است؟!!