تاریخ سند: 10 مهر 1357
موضوع: پخش اعلامیه
متن سند:
به: 312
از: 20 ه 12
اخیرا اعلامیه ای به امضاء روح اللّه خمینی به تاریخ 15 شوال 98 تکثیر از
فجر اسلام به مناسبت واقعه زلزله طبس1 منتشر گردیده است.
اعلامیه مورد
بحث در تاریخ 6 /7 /57 در جامهری مسجد هدایت گذارده شده بود.
نظریه شنبه: نظری ندارد
نظریه یکشنبه: 1ـ شنبه مورد اعتماد می باشد.
2ـ یک برگ فتوکپی اعلامیه مورد بحث به پیوست ایفاد می گردد.
2
نظریه سه شنبه: در مرخصی به سر می برد.
نظریه چهارشنبه: نظریه یکشنبه تأیید می گردد.
وزیری نیا 10 /7 /57
ارسال گردد.
10 /7
5756
توضیحات سند:
1ـ مقارن ساعت 5 /7
بعدازظهر 25 /6 /57 زلزله
شدیدی با قدرت هفت در
مقیاس ریشتر شهرستانهای
جنوب خراسان را به لرزه
درآورد و بیش از 20 هزار کشته
و مجروح به جای گذاشت.
براثر
این زلزله شهر طبس و بسیاری
از روستاهای اطراف آن به
صورت ویرانه ای درآمد و
قریب صد روستای بزرگ و
کوچک کاملاً از بین رفت.
به
دنبال اعلام وقوع زلزله
گروههای امداد مردمی که
توسط مساجد متشکل شده
بودند شبانه به طرف مرکز اصلی
زلزله یعنی طبس به راه افتادند
به طوری که این گروهها با
سرعت بیشتری از سازمانهای
دولتی در محل حاضر شدند و به
یاری مصدومان شتافتند.
از آنجا که تمام پزشکان شهر نیز
در حادثه جان خود را از دست
داده بودند، آمبولانس ها و
اتومبیل های شخصی مصدومین
را با سرعت برای درمان به
فردوس حمل می کردند.
در
حالی که شاه طی فرمانی
دستورات لازم را برای کمک به
زلزله زدگان و منطقه زلزله زده
طبس صادر کرد، شهبانو نیز از
مردم نیکوکار و خیرخواست که
از کمک به هموطنان زلزله زده
خود دریغ نورزند.
»
یوناتیدپرس در گزارشی با
اشاره به این مطلب که این زلزله
قدرتمندترین زلزله جهان در
سالهای اخیر بوده است، از قول
خبرگزاری پارس می نویسد که
دوسوم جمعیت 13000 نفری
طبس به کام مرگ فرو رفتند.
آسوشیتدپرس که قدرت زلزله
را 7 /7 ریشتر گزارش کرده،
رقم کشته شدگان را بیش از
11 هزار نفر ذکر کرد و افزود چهل
دهکده اطراف طبس به ویرانه
تبدیل شدند و 60 دهکده دیگر
نیمه مخروبه شدند.
همچنین از بامداد 26 /6 /57
یک ستاد کمک رسانی به
آسیب دیدگان زلزله طبس
متشکل از بازاریان، فضلای
حوزه علمیه مشهد و نمایندگان
بازرگانان در منزل حضرت
آیت الله العظمی شیرازی تشکیل
شد.
کار اصلی این ستاد که صرفا
ارسال و توزیع اعانات
جمع آوری شده به طبس
می باشد، تحت ضوابط معین و
مشخص آغاز شد و در نخستین
ضوابط معین و مشخص آغاز شد
و در نخستین روز فعالیت خود 3
دستگاه اتوبوس حامل آقایان
علمای حوزه علمیه، روحانیون و
نمایندگان بازرگانان مشهد به
منظور کمک رسانی به
آسیب دیدگان و بازماندگان
قربانیان زلزله طبس به این منطقه
گسیل داشت.
این هیئت مسئوولیت کفن و دفن
کشته شدگان را نیز عهده دار
می باشد.
در همین حال شاه روز
30 /6 /57 از طبس زلزله زده
بازدید کرد و با جمعی از
بازماندگان گفتگو نمود.
بی بی سی درباره بازدید شاه از
طبس گفت:
«...
به محض آن که مقامات
مسئوول گزارشها را به اطلاع
شاه رساندند، عده ای از
بازماندگان خروش کردند.
آنها از
حلقه نظامیان گذشتند و به مدت
20 دقیقه از هر طرف در مورد
مشکلات خود با شاه صحبت
کردند و در بعضی موارد شکایت
کردند که کمکی را که باید و شاید
به آنها نمی رسد.
مردم گریه می کردند.
و بیش از
آن که احساس خصومتی داشته
باشند یأس و ناامیدی نشان
می دادند.
ارتش سعی داشت که
جمعیت را از شاه دور نگهدارد،
ولی مردم اعتنایی [نمی کردند]
و به نظر می رسید شاه از این که
به آنها اجازه داده است
احساسات خود را ابراز کنند
خشنود است.
سپس شاه با
هلیکوپتر از طبس و روستاهای
اطراف آن بازدید هوایی کرد تا
ببیند خرابی و خسارات به چه
شدت بوده است، ولی خسارات
واقعی و شدت فاجعه در روی
زمین به وی نشان داده نشد.
بخشی از فاجعه به گورستانی در
حومه شهر طبس بود که
کشته شدگان زلزله را در آنجا
خاک کردند.
شاه بعد از بازدید دو ساعته از
محل زلزله و قبل از بازگشت به
تهران، تأثر خود را از آنچه که
دیده بود بیان کرد.
به نظر وی
تقاضاهای بازماندگان فاجعه
طبس به جا بود.
از شاه سؤال شد که به نظر وی
اکنون چه اقدامی ارجحیت دارد؟
وی جواب داد یک تشکیلات
بسیار محکم و منظم...
»
روزنامه «زود دویچه» نیز در
شماره امروز خود در مقاله
مفصلی به قلم خبرنگارش در
تهران «رودولف چی ملی»،
درباره زلزله طبس، به کندی
عملیات امدادرسانی اشاره کرد و
نوشت: «...
در حالی که در تهران،
با غرور تمام از «پل هوایی»
سخن گفته می شود، در محل
حادثه از کندی عملیات نجات و
کمک، شکایت می شود.
اولین
هواپیمای سی ـ 130 درست 14
ساعت پس از وقوع حادثه به
محل اعزام شد و اولین
بیمارستان صحرایی سازمان
شیروخورشید سرخ 24 ساعت
بعد از آن شروع به کار کرد.
ارتش نیز که در جریان تظاهرات
روز جمعه در تیراندازی به سوی
مردم شدت عمل نشان داده بود،
در آغاز فقط هفتصد سرباز به
طبس اعزام داشت.
در حالی که
ارتش ایران پس از ارتش امریکا
بزرگترین ناوگان هلیکوپتر را
دارا می باشد، در تمام مدت
فعالیت هلیکوپترها ناچیز بود،
تعداد پروازهای کمکی تا روز
سه شنبه (21 /6) فقط به 14
پرواز رسیده بود.
در این اوضاع، افرادی که
امکانات کمتری در اختیار دارند،
سرعت عمل بیشتری نشان دادند.
ملاها در مشهد با شنیدن خبر
زلزله در مساجد مردم را به کمک
طلبیدند، با اتوبوسها، کامیونها، و
اتومبیل های شخصی پر از مواد
غذایی عازم محل وقوع شدند و
اولین افرادی بودند که به محل
حادثه رسیدند.
آیت الله شیرازی یک هواپیمای
دربست و تعداد 2 هزار نفر کمکی
که در بین آنها چند نفر پزشک نیز
وجود داشت، به طبس فرستاد...
»
(روزشمار انقلاب اسلامی، جلد
پنجم، صفحات 415، 432، 479
و 480، دفتر ادبیات انقلاب
اسلامی، سازمان تبلیغات
اسلامی، چاپ اول سال 1378)
2ـ اعلامیه یادشده در بخش
ضمائم درج گردیده است.
منبع:
کتاب
پایگاههای انقلاب اسلامی، مسجد هدایت به روایت اسناد ساواک - جلد دوم صفحه 484