گزارش خبر موضوع : مذاکرات تلفنی آیت اله سید کاظم شریعتمداری با محمد علی قاضی طباطبائی
تاریخ سند: 6 اردیبهشت 1357
گزارش خبر موضوع : مذاکرات تلفنی آیت اله سید کاظم شریعتمداری با محمد علی قاضی طباطبائی
متن سند:
در مذاکرات تلفنی که بین قائمی منشی آیت اله شریعتمداری با محمد علی قاضی طباطبائی مقیم تبریز بعمل آمد، قائمی خطاب به قاضی طباطبائی گفته: رئیس شهربانی تبریز از افراد مورد اعتماد میباشد.این افسر قبلاً در خوزستان بوده،.
در تهران شام خدمتشان بودیم.
قاضی طباطبائی سئوال کرده به تبریز آمده یا خیر؟ قائمی اظهار داشته: عنقریب به تبریز خواهد آمد.
من خدمت آیت اله شریعتمداری هستم، ایشان میخواهند با شما صحبت کنند.
سپس آیت اله سید کاظم شریعتمداری با محمد علی قاضی طباطبائی صحبت کرده و پس از احوالپرسی به قاضی طباطبائی گفت: یکنفر در اینجا به عباسی (احمد عباسی داماد شریعتمداری) تلفن کرده بود.
آدم قابل اعتمادی میباشد.
آقای صمدیان پور رئیس شهربانی که میدانید آدم نسبتا مؤمن و قابل اعتمادی است.
مامور و معذور بودنش را نمیدانم ولی شخص خوشنام و مؤمنی هستند.
شریعتمداری اضافه کرده: رئیس شهربانی تبریز آدم خوبی میباشد.
خدمت شما خواهد آمد، اگر آمد حتما مورد محبت خودتان قرار دهید.
محمد علی قاضی طباطبائی ضمن اینکه آیت الله سیدکاظم شریعتمداری را در مورد اجابت خواسته اش درباره رئیس شهربانی تبریز مطمئن ساخته، اظهار داشته: مطالبی که در مسجد گفته شد آرامش کامل بوجود آورد والا جنگ اعصابی که از شنبه براه انداخته بودند، امکان داشت، مشکلاتی بوجود آورد، لیکن بعد از اینکه منشی شما (قائمی) تلفن کردند بلافاصله منبر رفته و مسئله تعطیل بازار را تکذیب کردم.
(در تاریخ 30 /1 /37 در تبریز شایع شده بود که بازار شهر بمدت یک هفته برای بازگشت روح اله خمینی بایران و برآورده شدن خواستهای روحانیون تعطیل خواهد شد که شریعتمداری اعلام کرده بود، اقدامات محلی مورد نظر و توجه او نیست لذا پس از اعلام این پیام چند تن از روحانیون موضوع تعطیل بازار را تکذیب کرده اند.) آیت اله سید کاظم شریعتمداری از اقدامات قاضی طباطبائی در این زمینه تشکر نموده و گفته: واقعیت این است که در اینگونه جریانات باید تحمل مردم هم در نظر گرفته شود.
اینگونه آمد و رفت ها امکان دارد، شکست خودمان (اشاره به رفت و آمد عده ای از دانشجویان بمنزل قاضی طباطبائی برای اعلام تعطیل بازار بجهت فوق) را نیز فراهم آورد زیرا با ادامه بیش از اندازه موضوع، مردم بروی خود ما بلند خواهند شد.
اگر ملاحظه کرده باشید در جریانات قبلی هم خودمان تعطیل اعلام نکرده بودیم.
تحمل مردم باید در مقصد صحیحی باشد.
در عین حال راه حقی که در پیش گرفته ایم ادامه خواهیم داد، ولی در این راه تند و کند ضرر دارد.
آیت اله شریعتمداری افزوده: یک نوع افکار احساس میشود که عده ای میخواهند از قدرت آقایان روحانیون بنفع افکار خودشان بهره برداری و سپس میدان را خالی و فرار نمایند.
روی این اصل باید استقلال خود را از دست ندهیم.
قاضی طباطبائی گفته: آقای آزادی هم مردم را در مسجد روشن کرد.
آیت اله شریعتمداری در ادامه اظهارات خود گفته: افکار تند بهیچوجه صحیح نیست باید خود ما بنشینیم، مطالعه کنیم، راه درست و منطقی را پیدا نمائیم.
و اگر آقایان روحانیون تبریز نیز راه منطقی بنظرشان رسید اطلاع دهند و چنانچه احساس کردند او (شریعتمداری)، نیز اشتباهاتی میکند بهتر است بموقع این اشتباهات بازگو شود تا از تکرار آن جلوگیری بعمل آید.
قبل از اربعین تبریز چون چند نفر از روحانیون تهران بمن مراجعه کردند و مطالبی نیز نوشته بودند.
آنها تایید صحیح بودن حرکات جامعه روحانیت و مردم تبریز، خواسته نهائی آقایان روحانیون را سئوال کردند و هر کدام به نوبه خود مطالبی را بیان نمودند تا بعد از تعیین خواسته و روشن شدن واقعیت، آنرا در بالای منابر تحت عنوان خواسته جامعه روحانیت برای مرد م بازگو نمایند، بآنها گفتم ظرف 15 سال گذشته که مشغول بودید چرا این خواسته ها را مطرح نکردید.
چطور شد این خواسته در این چند روز ضرورت پیدا کرد و اضافه کردم خواسته دو معنی و مفهوم دارد یکی به معنی آرزو و امید رسیدن به حکومت اسلامی و دیگری آنکه بخواهیم آنرا انجام دهند.
که این قسمت بستگی به قدرت ما و وضعیت آنها دارد.
گر چه علماء تهران قدم بقدم با علمای تبریز همدردی میکردند و مثل تبریز صاحب مصیبت بودند ولی وضع تهران با تبریز فرق میکند.
در تهران همه مردم مسئله تبریز را قبول و تایید میکردند ولی علماء تهران به آفرین گفتن اکتفا نمودند.
بآنها گفتم با وضعی که شما دارید بدین ترتیب که کنار بکشید و بخواهید دیگران عوض شما حرکتی کرده و دست به اقداماتی بزنند و شما با گفتن آفرین تماشاگر دیگران باشید نتیجه ای از این بهتر نخواهید داشت، هر موقع شما نیز به میدان آمدید و دیدیم قدرت ما و شما زیاد شد روشن است که یک قدم جلوتر خواهیم رفت.
مقصود اینست که دیگران افکاری دارند که می خواهند ارجاع نمایند.
ما باید خودمان اندیشه و فکر داشته باشیم و این بدان معنی نیست که ما غیر از خودمان هر پیشنهاد دیگری که میشود رد نمائیم، بلکه باید مطالعه نمائیم و نباید باین حساب که دیگران چون پیشنهادی دارند و غیر هستند آنها را از نظر دور نمائیم، بلکه بخاطر اینکه مسئله روز ما یک مسئله شرعی است و آبروی جامعه روحانیت بآن بستگی دارد بخصوص وضع فوق العاده تبریز که به آبروی همه ما بستگی دارد و در داخل و خارج کشور بآن با احترام نگاه میکنند ایجاب میکند در راهی که پیش گرفته ایم با متانت قدم برداریم.
نظریه رهبر عملیات: از گفتار و مذاکرات نامبردگان چنین استنباط میشود که آیت اله شریعتمداری قصد دارد با روش مسالمت آمیز در زمینه خواسته عناصر مذهبی طرفدار خود به خواسته هایش جامه عمل بپوشاند بدیهی است چنانچه احساس کند دولت در مقابل وی ضعف نشان میدهد خواه ناخواه خواسته های دیگری را مطرح خواهد کرد.
نظریه سازمان محل: نظریه رهبر عملیات مورد تائید است.
توضیحات سند:
* هفته نامه ساندی تایمز در شماره امروز خود مقاله ای چاپ کرد به قلم «فرانک گسیلز».این نویسنده و روزنامه نگار هفته گذشته با محمدرضا پهلوی در ایران گفت و گو کرد و متن مصاحبه خود را از طریق خبرگزاریها به سراسر دنیا فرستاد.
گسیلز در این مقاله که عنوانش «وقتی که نفت ایران به پایان برسد» است به وجوه مختلفی از حکومت 37 ساله شاه در ایران پرداخت و در بخشی از آن نوشت: «روش خودکامه او برای مخالفان تریبون آماده ای جهت اعتراض فراهم می سازد.
زیرا می شود گمان کرد که بسیاری از ایرانیان طبقه متوسط در حالی که آماده اند بپذیرند شاه کارهای بزرگی برای کشور انجام داده است میل دارند او نقش شاهانه خود را اندکی کمتر شاهانه ایفا نماید...
شاه نسبت به هر اظهاری از ناحیه خارج مبنی بر این که در ایران همه چیز خوب و مرتب نیست حساسیت بیمارگونه ای دارد.
او در مصاحبه رسمی اش با من به وضوح این موضوع را نشان داد.
با وجود این که پس از 37 سال حکومت شدیدا شخصی و در لحظه ای که کندی رشد اقتصادی به معنی این است که انتظارات خیلی برآورده نخواهد شد، در صورتی که زمینه مخالفتی نباشد بسیار حالت غیر طبیعی خواهد داشت.
» (بولتن محرمانه خبرگزاری پارس/ ش 36/ صص 3 تا 6) نویسنده با اشاره به افزایش ناگهانی قیمت نفت در سال 1353 و چهار برابر شدن قیمت آن و این که با ولخرجی های فراوان اقتصاد ناموزونی پیدا شد، نوشت: «شهر تهران خود نمونه زنده و نازیبای این رشد افسار گسیخته است.
در عرض 20 سال جمعیت این شهر از دو میلیون به حدود پنج میلیون رسیده است.
فشردگی ترافیک تهران را بایستی یکی از بدترین نمونه ها در دنیا دانست.
هنگام طلوع آفتاب و آغاز روز ابری از دود خیلی زود روشنایی اشعه های نورانی اوایل صبح را تیره و تار می کند.
» نویسنده در پایان مقاله دست به یک پیش بینی با «دورنمایی کاملاً غیر ممکن» می زند و هر جایگزینی را برای حکومت شاه مساوی اغتشاش و کشمکش ارزیابی می کند.
«هرگاه رژیم کنونی تحت فشارهای داخلی متلاشی شود که در حال حاضر این امر دورنمایی کاملاً غیر ممکن دارد، هیچ کس نمی تواند نسبت به عواقب آن تردید داشته باشد که در آن صورت به جای یک کشور نیرومند ـ با تدبیر رهبری شده که به طور منطقی ولی نارضامندانه طرفدار غرب است و در سراسر این منطقه مهم نفت خیز توزان قدرت را حفظ می کند - خطر واقعی یک خلاء که جز اغتشاش و کشمکش چیزی نخواهد داشت به وجود خواهد آمد.