تاریخ سند: 26 اسفند 1354
درباره: علی دوانی فرزند اسماعیل
متن سند:
از: ساواک تاریخ: 26 /12 /1354
به: نخست وزیری شماره: 9762 /282
درباره: علی دوانی فرزند اسماعیل
بازگشت به شماره: 4 /7802 ـ 17 /12 /54
نامبرده بالا یکی از روحانیون افراطی میباشد که خروج وی از کشور از نظر این سازمان به مصلحت نمیباشد/.ا
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت کشور. ارتشبد نصیری1
از طرف 24 /12 /54
کارمند اقدام.
رئیس دایره اقدام خواجهلو 23 /12 /54
رئیس بخش 312. دبیری 23 /12
رئیس اداره یکم عملیات و بررسی . عطارپور 24 /12 /54 محترماً به استحضار میرساند:
در سال 53 با صدور گذرنامه مشارالیه به مقصد کویت (با [ناخوانا] مشخص است) مخالفت شده است.
بایگانی شود 26 /12 /54
توضیحات سند:
1. ارتشبد نعمتالله نصیری، فرزند (عمیدالممالک) در مردادماه سال 1289 ﻫ ش به دنیا آمد. پس از طى تحصیلات مقدماتى و متوسطه و گذراندن دانشکده افسرى در سال 1313 به درجه افسرى رسید. مدتى فرمانده گردان 2 هنگ 18 کرمان شد. در سال 1329 فرماندهى هنگ پیاده پهلوى و سپس فرماندهى گارد شاهنشاهى را به عهده گرفت. در کودتاى 28 مرداد 1332 نقش بسیار مهمى داشت. در سال 1337 به درجه سرلشکرى رسید. در سال 1339، ژنرال آجودانى و سپس رئیس شهربانى کل کشور شد. در مرداد 1341 به درجه سپهبدى رسید و در سال 1342 فرماندار نظامى تهران شد. او در سال 1343 به معاونت نخستوزیرى و ریاست ساواک کشور منصوب گردید. در 13 مهرماه سال 1350 و مقارن با جشنهاى 2500 ساله شاهنشاهى، به درجه ارتشبدى رسید. در طول 12 سال ریاست وى در ساواک، همکارى گستردهاى بین دستگاههاى جاسوسى آمریکا و اسرائیل با ساواک برقرار و مدرنترین دستگاههاى فنى جهت سرکوبى مبارزین به ایران منتقل شد. در سندى از لانه جاسوسى در مورد عملکرد نصیرى در دستگاه امنیتى شاه چنین گزارش شده است: «نصیرى در زمینه مسائل امنیتى، فردى محافظهکار است و ترجیح مىدهد به جاى رسوخ در میان گروههاى مخالف و پىبردن به اهداف و روشهایشان، آنها را یکباره سرکوب و نابود کند.» او در طول زندگى، بیش از 40 مورد نشانهاى داخلى و خارجى گرفت.
با اوجگیرى انقلاب اسلامى، نصیرى که به علت دخالت مستقیم و غیرمستقیم در ارعاب و تعقیب و شکنجه و قتل آزادیخواهان مورد نفرت همه طبقات جامعه بود، در تیرماه 1357 از ریاست ساواک برکنار و به عنوان سفیر به پاکستان اعزام شد. رژیم پهلوى در عقبنشینى گام به گام خود در برابر انقلاب اسلامى، وى را به تهران فراخواند و در یک حرکت عوامفریبانه، در 16 آبان 1357 او را بازداشت و روانه زندان کرد. سرانجام نصیرى در 22 بهمن 1357 توسط مردم دستگیر و در 27 بهمن 1357 به حکم دادگاه انقلاب اسلامى، تیرباران شد.
ر.ک : ظهور و سقوط سلطنت پهلوى، ج 2، تهران، مؤسسه اطلاعات، صص 508، 509.
(اسناد ساواک ـ پرونده انفرادى)
منبع:
کتاب
حجتالاسلام و المسلمین علی دوانی به روایت اسناد ساواک صفحه 237