موضوع: جلسه منزل آقای عمید نوری
تاریخ سند: 17 تیر 1344
موضوع: جلسه منزل آقای عمید نوری
متن سند:
گزارش اطلاعات داخلیشماره: 2344 /20 الف
موضوع: جلسه منزل آقای عمید نوری تاریخ گزارش: 17 /4 /44
از ساعت ۱۱ بامداد روز جمعه 11 /4 /44 عده‌ای در حدود ۱۳ نفر در منزل آقای عمید نوری1 واقع در زرگنده قلهک جلسه هفتگی تشکیل دادند. آقایان دکتر مصطفی الموتی، سالار خلعتبری، دکتر اهری، خسرو و مصطفی خلعتبری فرزندان سالار خلعتبری، احمدی دکتر ابوالقاسم مشیری، دکتر انصاری، ملک محمدی، ابریشم چیان جزو حاضرین بودند. در این جلسه موضوع صحبت بر محور تعیین نخست وزیر دور میزد و آقایان دکتر الموتی و عمیدی نوری می‌گفتند شاهنشاه اگر به تمایل خودشان باشد اسداله علم و یا دکتر اقبال را به نخست وزیری منصوب خواهند کرد ولی بازی‌های پشت‌پرده اجازه چنین کاری نمی‌دهد مثلاً مرحوم منصور کسی بود که از یکسال قبل خود را برای نخست وزیری آماده کرده بود آقای عمید نوری گفتند مرحوم رزم‌آرا هم همینطور بود و دو ساعت پس از نخست وزیری کابینه خود را معرفی کرد زیرا برنامه‌ای داشت و می‌دانست که روی کار می‌آید در این موقع صحبت بر سر ورشکستگی به میان آمد و آقای سالار خلعتبری گفتند در هفته گذشته چندین تاجر معتبر ورشکسته شدند. بعد آقای دکتر الموتی راجع به شایعات مربوط به خرید شکر در مواقع گرانی و پرونده که در مجلس آن را تعقیب کرده‌اند اشاره کرده و اظهار نمود در این موضوع عالیخانی محققاً دست داشته است و اعلیحضرت فوق‌العاده ناراحت شده‌اند. آقای سالار اظهار داشتند پس چرا از این قبیل اشخاص حمایت می‌شود آقای عمیدی گفتند شاه چه کند به چه کسی اعتماد کند او که بتن‌هائی قادر نیست همه کارها را انجام دهد دیگران هم وقتی از حمایت برخوردار می‌شوند اینگونه خرابکاری می‌کنند. سپس آقای احمدی در حالی که آهسته به آقایان دکتر مشیری و مصطفی خلعتبری که طرفین او نشسته بودند گفت این آقای دکتر اهری هم وضع خوبی ندارد و از موقعی که بیمارستان رضا پهلوی در شمیران افتتاح شده است دیگر کسی به سراغ او نمی‌آید و او هم از این جهت ناراحت است. مصطفی خلعتبری اضاف نمود هر کجا که نام پهلوی هست همه ورشکست می‌شوند. ضمناً آقای عمیدی نوری و بانو روز یکشنبه 13 /4 /44 به فرانکفورت مسافرت خواهند نمود. (جهت ملاقات فرزندانشان).
توضیحات سند:
___١- ابوالحسن عمید نوری: ابوالحسن در سال ۱۲۲۸ شمسی متولد شد پدرش، عمیدالشعرا دبیر دبیرستان‌های تهران بود. او پس از طی تحصیلات مقدماتی در سن ۱۸ سالگی به مدرسه قزاق‌ها رفت در مدرسه اعتصابی راه انداخت و پس از چند روز حبس، از مدرسه اخراج شد سپس به مدرسه دارالفنون رفت و به تحصیل ادامه داد. یک روز در کلاس درس به معلم ایراد گرفت و از این مدرسه هم اخراج گردید ولی همکلاسی‌های او به سردمداری خسرو هدایت کلاس‌های درس را به تعطیلی کشاندند و مسئولین مدرسه مجبور شدند او را مجدداً بپذیرند. عمید نوری پس از پایان تحصیلات وکیل دادگستری شد و بعد از سال ۱۳۲۰ هـ.ش روزنامه «داد» را منتشر کرد. عمید نوری یکی از اعضای کمیته مرکزی حزب دمکرات به رهبری قوام بود و روابط نزدیکی با قوام داشت و با او به مسکو رفت و پیشنهاد معاونت مطبوعاتی خود را به او داد و قوام نیز پذیرفت. نوری در جریان ملی شدن صنعت نفت به دکتر مصدق پیوست ولی پس از چندی از مخالفین سر سخت مصدق و جبهه ملی شد و دو طرفه بازی می‌کرد از فضای باز به عمل آمده جهت مطبوعات استفاده کرد و روزنامه داد علیه دکتر مصدق شروع به تبلیغ کرد. عمید نوری در کابینه زاهدی معاون نخست وزیر و سخنگوی دولت بود در دوره چهارده مجلس شورای ملی نماینده مازندران بود عضویت حزب ملیون را داشت و نیز رئیس گروه ۷۵ نفری روزنامه نویسان عضو حزب ملیون بود. در سال ۱۳۳۶ در زمان نخست وزیری اقبال هم عمید نوری نماینده مجلس بود. زمانی که حسین پیرنیا اقبال را مورد سؤال قرار می‌دهد اقبال در جواب می‌گوید: اگر شاه به من اجازه دهد به شما پاسخ می‌گویم، عمید نوری از این سخن اقبال حمایت کرده این نشانه وابستگی او در این مقطع به دربار بود. عمید نوری در دوره بیست مجلس شورای ملی دیگر رأی نیاورد و انتخابات را زیر سؤال برد. او سپس سناتور انتخابی تهران شد و روزنامه خود را به مدت سی سال انتشار داد. او بعد از انقلاب اسلامی به حکم دادگاه انقلاب به اعدام محکوم شد. اولین شماره روزنامه در ۲۲ آبان ۱۳۲۱ هجری شمسی به عنوان روزنامه عصر انتشار یافت. روزنامه داد ابتدا چپ‌گرای افراطی بود و سپس راست‌گرای افراطی شد. در تیرماه ۱۳۲۲ بعلت انتقاد از شاه این روزنامه چند روز توقیف شد و در سال ۱۳۲۴ نیز مدتی توقیف بود ولی در این مدت روزنامه پرورش و عالم بجای آن منتشر می‌شد. روزنامه داد که تا پائیز ۱۳۲۴ تمایلات چپی داشت آهسته آهسته تغییر موضع داد و از اوایل تابستان در خرداد ۱۳۲۶ چاپخانه روزنامه به دنبال مخالفت نوری با قوام‌السلطنه، مورد حمله اعضای حزب دمکرات ایران قرار گرفت و منهدم شد. سپس روزنامه مدتی توقیف شد و پس از برکناری قوام مجدداً منتشر شد. «بازیگران عصر پهلوی، محمود طلوعی، مطبوعات ایران، حسین ابوترابیان»