تاریخ سند: 22 بهمن 1352
درباره: محمدجواد وافی طلبه مدرسه خان در قم
متن سند:
شماره: 38 ـ524 ک ج 3 تاریخ: 22 /11 /1352
از: کمیته مشترک ضد خرابکاری1
به: مدیریت کل اداره سوم (312)
درباره: محمدجواد وافی طلبه مدرسه خان در قم
بدینوسیله تعداد چهار برگ اطلاعات2 به دست آمده در مورد نامبرده بالا جهت استحضار و اقدامات مقتضی به پیوست ایفاد میگردد.
رئیس کمیته مشترک ضد خرابکاری.
سرتیپ زندیپور3
آقای علیخانی
بررسی و بهرهبرداری شود 23 /11
خیلی فوری فیش به نام محمدجواد وافی و محمدحسین شهرت وافی بررسی و ارائه فرمائید. 25 /12 /52
توضیحات سند:
1. کمیته مشترک ضدخرابکاری: عدم هماهنگی نیروهای مختلف نظامی و امنیتی، خصوصاً ساواک و شهربانی، که هر کدام دارای کمیتههای جداگانهای برای مبارزه با گروههای مبارز در دههی چهل بودند و برای خوشخدمتی به دستگاه حاکمه، از همدیگر پیشی میگرفتند، موجب به وجود آمدن مشکلات عدیدهای شده بود. وجود اکیپهای گشت متعدد ساواک و شهربانی که هر کدام به طور مستقل عمل میکردند، باعث به وجود آمدن درگیری و برخورد آنها با یکدیگر در سطح شهر میشد و چه بسا مأمورین شهربانی دنبال فردی بودند که به وسیله ساواک دستگیر شده بود یا بالعکس، ساواک در صدد دستگیری کسی برمیآمد که قبلاً توسط شهربانی بازداشت شده بود. این مسئله موجب شد تا سران رژیم، متمرکز نمودن این فعالیتها را تحت یک فرماندهی واحد، در دستور کار قرار دهند و براین اساس، با الگوبرداری از سیستم اطلاعاتی انگلیس که تجربه مبارزه با ارتش آزادیبخش ایرلند را در جنگهای شهری و چریکی داشت، دو کمیته مستقر در اوین را که متعلق به ساواک بود، با کمیته شهربانی در یکدیگر ادغام و طرح تأسیس کمیته مشترکی تحت عنوان «کمیته مشترک ضدخرابکاری» تهیه و ارائه و با دستور محمدرضا پهلوی، در تاریخ چهارم بهمن ماه 1350 تأسیس گردید. در این کمیته مشترک که در آن، شهربانی نقش «اداره ویژه» اسکاتلندیارد و ساواک نقش «ام. آی. 5» را داشت، در محل اداره اطلاعات شهربانی تشکیل شد و بعدها در شهرستانها نیز شعبههایی که تحت نظر مرکز فعالیت مینمودند، راهاندازی گردید. اولین رئیس کمیته مشترک، سپهبد جعفرقلی صدری، رئیس شهربانی وقت و رئیس ستاد آن، پرویز ثابتی، مقام امنیتی ساواک، بود و نمایندگانی از ارتش و ژاندارمری نیز به منظور هماهنگی در ترکیب آن قرار داشتند.
ساواک که ریاست شهربانی را بر این کمیته برنمیتابید، چندماه بعد، دوباره کمیته اوین را فعال کرد و به صورت مستقل به پیگیریهای خود مشغول شد. این مسئله موجبات تضعیف کمیته مشترک و تغییر ساختار و مقدمات ریاست ساواک بر آن را فراهم آورد. در این مرحله که در سال 1352 صورت گرفت، انتخاب ریاست کمیته مشترک از بین امرای ساواک صورت و بودجهی آن نیز در اختیار او قرار گرفت. بدین ترتیب بود که سرتیپ رضا زندیپور، به عنوان زیرمجموعهی اداره کل سوم ساواک و با سمت معاونت آن اداره کل، به ریاست این کمیته منصوب شد و در واقع، پرویز ثابتی حاکم مطلق آن گردید.
2. به علت اینکه فرد گزارشدهنده از نزدیکان ایشان بود، این گزارش که در رابطه با چگونگی ارسال اعلامیه از قم به یزد و پخش آن توسط محمدجواد وافی بود، حذف شد. در ضمن کمیته مشترک نیز، مدرسه خان یزد را با مدرسه خان قم اشتباه کرده است.
3.رضا زندیپور: فرزند عباس، در سال 1307 ش در آباده متولد شد. در دانشکده افسری درس خواند و دورههای اطلاعات و ضد اطلاعات و همچنین دوره دانشگاه جنگ و دوره ستاد فرماندهی را در آمریکا طی کرد و در دوران اشتغال، برای کسب آموزشهای تخصصی، به کشورهای آمریکا، انگلیس، فرانسه و ایتالیا سفر کرد. زندیپور که مدتی فرمانده توپخانه لشکر 64 رضائیه بود و مورد توجه حسین فردوست قرار گرفت و به گارد شاهنشاهی پیوست و از اوایل خرداد سال 1350ش مأمور ساواک شد و در همین سال، به دستور نصیری، رئیس ستاد جشنهای 2500 ساله در شیراز شد. او که در اداره کل سوم ساواک، مشاور پرویز ثابتی بود، در خردادماه سال 1352ش با فرمان محمدرضا پهلوی، به عنوان دومین رئیس کمیته مشترک منصوب گردید و حدود دوسال بعد، در تاریخ 26 /12 /1353 در خیابان فرح شمالی (سهروردی) مورد ترور قرار گرفت.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان یزد، کتاب 1 صفحه 267